|
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi begbo’tayev
|
| bet | 8/216 | | Sana | 19.07.2024 | | Hajmi | 7,52 Mb. | | #267965 |
Bog'liq 5ffd2d83d9d2c (1)Ilmiy tadqiqot axborot tizimlari ilmiy xodimlar faoliyatini avtomatlashtirish, statistik axborotlarni tahlil qilish, tajribalarni boshqarishga moʻljallangan.
Avtomatlashtirilgan loyihalashtirish axborot tizimi muhandis- loyihalovchilar va yangi texnikalarni (texnologiyalarni) ishlab chiquvchilar mehnatini avtomatlashtirishga moʻljallangan.
Bunday axborot tizimlari quyidagilarni amalga oshirishga yordam beradi:
yangi mahsulotlar va ularni ishlab chiqarish texnologiyalarini yaratish;
turli muhandislik hisoblari (mahsulotning texnik parametrlarini aniqlash, chiqim meʻyorlari — mehnat, materiallar va shu kabilar);
grafik hujjatlarni tayyorlash (chizmalar, tuzilmalar, rejalar);
loyihalashtirilayotgan obyektlarni modellashtirish;
raqamli dasturiy boshqarish stanoklari uchun boshqaruvchi dasturlar yaratish.
Tashkiliy boshqaruv axborot tizimi maʻmuriy xodimlar (boshqaruv) funksiyasini avtomatlashtirish uchun moʻljallangan. Bunday axborottizimiga sanoat (korxonalar), nosanoat (banklar, birjalar, sugʻurta
kompaniyalari, mehmonxonalar va shu kabilar) hamda alohida ofis (ofis tizimlari) kabi obyektlarni boshqarish taalluqlidir.
Texnologik jarayonlarni boshqarish axborot tizimi turli texnologik jarayonlarni (egiluvchan ichlab chiqarish jarayonlari, metallurgiya, energetika va shu kabilar) avtomatlashtirishga moʻljallangan[5].
Hozirda texnologik jarayonlarni quyidagi turlarga ajratish mumkin: avtomatik nazorat, avtomatik rostlash va avtomatik boshqarish.
Avtomatik nazorat – texnologik jarayon haqida operativ ma'lumotlarni avtomatik ravishda qabul qilish va uni qayta ishlash uchun kerakli bo'lgan sharoitlarni ta'minlaydi.
Avtomatik rostlash – texnologik jarayonlarning tegishli parametrlarini avtomatik rostlovchi asboblar yordamida talab kilingan sathda saqlanishini nazarda tutadi. Bu holda odam faqat avtomatik rostlash tizimining (ART) turi ishlashini nazorat qiladi.
Avtomatik boshqarish – texnologik operasiyalarni belgilangan muttasilligining avtomatik ravishda bajarilishini va boshqaruv ob'ektiga nisbatan bo’ladigan ta'sirlarning muayyan muttasilligini ishlab chiqishdan iborat.
Avtomatlashtirish – texnologik jarayonlarni odam ishtirokisiz boshqaradigan texnik vositalarni joriy etish demakdir. Avtomatlashtirish
- ishlab chiqarish jarayonidagi odam ishtirok etmagan sanoatning yangi bosqichi bo’lib, bunda, texnologik va ishlab chiqarish jarayonlarini boshqarish funksiyasini avtomatik ko’rilmalar bajaradi. Avtomatlashtirishni joriy etish ishlab chiqarishning asosiy texnika- iqtisodiy ko’rsatkichlarining yaxshilanishiga, ya'ni ishlab chiqarilayotgan mahsulot qiymati va sifatining oshishi hamda tannarhining kamayishiga olib keladi.
|
| |
