11
baxmal (velyur), angushvonalar (2 xil) va hokazo kabilarni tashkil
etadi. Ustalar zar tikishning ikki turini qo’llashadi.
Birinchisi – naqshlarni ya’ni andozali qalin qog’oz (karton) zar
bilan tikish (zardo’ziy-guldo’ziy) va ikkinchisi – zaminni (fonnini) zar
bilan tikib to’ldirish (zamindo’ziy). Chevarlar naqshli va syujetli
kompozitsiyalarda ko’pincha o’simliklarni tasvirlashadi: gullar,
barglar, bodom gullari, paxta singarilar shular jumlasidandir. Keyingi
vaqtlarda zardo’zlik buyumlarida jonli narsalar ham tasvirlanmoqda.
“ZARDO’ZIY - GULDO’ZIY” TIKISH TEXNOLOGIYASI
Qadimdan zardo’zlik Buxoro va Samarqand shaharlarida keng
rivojlangan. Hozirgi vaqtda bunday buyumlar Buxorodagi maxsus
zardo’zlik
fabrikasida, birlashmalar, ustaxonalar va alohida ustalar
tomonidan ko’plab ishlab chiqаrilmoqda.
XALQ AMALIY BEZAK SAN’ATINI O’RGANISH USULLARI
Xalq amaliy bezak san’atini o’rganishda darsda texnikaviy
vositalardan foydalanish, amaliy san’at
buyumlarining namunalari va
ularning suratlarini yig’ish, amaliy san’at ustalarining nomlari, ular
san’atning qaysi turida asar yaratganliklarini, amaliy san’at
rivoj
topgan shahar, qishloqlarning nomlarini va san’atning shu turida
uchraydigan iboralarni yozdirib borish zarur.
Amaliy san’at haqida o’tkaziladigan suhbatlarda bolalar e’tibori
o’rganilayotgan asar amaliy san’atning qaysi turiga kirishi,
uning
muallifi, asarning kompozitsiyasi, ranglari,
elementlari, materiali,
ishlash usullari, amaliy san’at
buyumlarining shakli, tuzilishi va
bezagi uning vazifasiga mosligi va boshqalarga qaratiladi. Bunday
mashg’ulotlar ma’ruza shaklida bo’lsa-da,
savol-javob usulidan keng
foydalanish lozim.
