70
chidamliligi, dielektrik tavsiflarining yuqoriligi, optik shaffofligi,
ulardan murakkab shaklli buyumlar qoliplash osonligi bilan
reaktoplastlardan farq qiladi. Termoplastlar oʻrtacha kuch va 60-100°
temperaturada ishlaydigan (umumiy maqsadlarga moʻljallangan)
asbob qismlari (etrollar, viniplast, polistirol), shuningdek, elektr va
radiotexnika buyumlari (polistirol, polietilen, polipropilen, ftoroplast)
tayyorlashda qoʻllanadi. Termoplastlardan ishlangan buyumlar
kimyoviy taʼsirlarga oʻta chidamli (fotoplastlar, polistirol, polietilen,
vinilplast), yeyilmaydigan (poliamidlar, polietilente-reftalat), optik
shaffof (polimetil -metakrilat, polistirol) boʻladi.
Reaktoplastlar
tarkibida
isitilganda
yoki
katalizatorlar
(fenolformaldegid va karbamid smolalar) hamda qotirgichlar (epoksid
smolalari, polisiloksanlar, toʻyinmagan poliefirlar) taʼsirida toʻrsimon
tuzilishga ega boʻlgan polimerlar hosil qilib qotadigan polimerlar
boʻladi. Reaktoplastlardan tayyorlangan buyumlar qotganidan keyin
issiqlik taʼsirida buzilmagunicha oʻzining shishasimon holatini
saqlaydi. Reaktoplastlarning tarkibida toʻldirgichlar, chiziqsimon
polimerlar:
qotish
jarayonini
rostlagichlar,
boʻyagichlar,
termostabilizator, antiseptiklar boʻladi. Reaktoplastlar toʻldirgichlar
turiga koʻra, kukunli (yogoch u ni, asbest kukuni, kvars uni va h.k.),
tolali (ip-gazlama, asbest tolasi, shisha tolasi), listli (qogʻoz, ip-
gazlama, shisha toʻqimasi, yogoch shpon) xillarga boʻlinadi.
Qotirilgan plastmassalardan tayyorlangan buyumlar 100-350°da
kuchning uzoq, muddatli taʼsiriga bardosh beradi (polimer va
toʻldirgich turiga qarab).
