|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi I. Karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti “elektronika va avtomatika” fakulteti
|
| bet | 8/16 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 1,35 Mb. | | #257854 |
Bog'liq 999 ДИПЛОМ СОБИРЖОНОВ5. DIODES guruhi.
DIODES guruhiga quyidagi oilalar birlashtirilgan:
- virtual diodlar;
- oddiy diodlar;
- stablitronlar;
- svetodiodlar;
- ikki yarim davrli to’g’irlagichni ko’prik sxemalari;
- shotki diodlar;
- tiristorlar;
- o’zgaruvchan tokni diodli uzib ulagichlari, dinistorlar;
- simmetrik triodli tiristorlar, semistorlar;
- varaktorlar (vatanimiz adabiyotlarida varistorlar);
- diodlar ularda teshikli (p) va elektronli (n) o’tkazuvshanlikga ega bo’lgan sohalar orasida hususiy (ligerlanmagan, ingilizchada.intrinsic) yarim o’tkazgichni (i – sohasi) joylashgan.
DIODES_VIRTUAL oilasida – virtual diodlarga ikkita virtual element kiradi: DIODES_VIRTUAL va ZENER_VIRTUAL – virtual diod va virtual stablitron. Virtual diodlar uchun tatqiqotni modellar tomonidan aniqlangan parametrlari yordamida faqat mumkin. Virtual stablitronlar uchun foydalanuvchi Value element parametrlari tomonidan o’rnatishi mumkin: stabillash toki va kuchlanish - va teskari tok - va to’g’ri tok bo’yicha ortiqchali koeffisienti -
Virtual diod va virtual stablitronni hujjatda joylashtirish mumkin Place menyusidan Components buyrug’i yoki elementlarni asosiy panelidan foydalanib joylashtirish mumkin, ammo Diode Components virtual elementlar panellarga rugmaga mos ravshda. Bu panelni ishga tushirish uchun View menyusidagi Toolbars foydalanish kerak bo’ladi .
DIODE oylasida – oddiy diodlar seriyalab ishlab chiqariladigan asboblarga bir necha yuztasi birlashtirilgan ular ruxsat tok va kuchlanishni, sizilish tokini, tez ishlash, ko’rpusni turi bilan farq qiladi. Ko’rib chiqilayotgan guruhimizga SCHOTTKIY_DIODE oilasi ham kiradi – shotki diodlari. Oddiy diodlar bilan solishtirganda ular yuqoriroq tez ishlashga to’g’ri kuchlanishni kamroq tushuviga ega bo’ladi. Sanoat tomonidan ishlab chiqarilgan stablitronlarni katta qismi ZENER oilasiga ulangan – stablitronlar. Bu oilani elementlari turli kuchlanish va stabillash toki, sizilish toki, tez ishlash va ko’rpus tiliga ega.
LED oilasi – svetodiod lar, oddiy diodlarni (LED_) svetodiod lar toplami (shkala) palasa ko’rinishida, bitta ko’rpusda (yonma – yon) joylashgan (BAR_LED__). Oila elementlari rangiga ko’ra (ko’k, qizil, yashil, sariq) va to’plamdagi svetodiod lar soni bilan farq qiladi (to’r, o’n soni ko’rsatilmagan – sakkiz). Ushbu elementlar uchun foydalanuvchi ishchi tokni aniqlashi mumkin – 10 kurrent va svetodiod dagi kuchlanishni tushuvini - undan tashqari oylaga kiradi seriyalab ishlab chiqariladigan ikki rangli qizil yashil svetodiod lari (ikkita anotga ega) kiradi.
Ko’prik sxemalar to’rtta diotdan iborat bo’ladi va o’zgaruvchan kuchlanishni to’g’irlash imkonini beradi FWB (Full-Wave Bridge) – yarim davrli to’g’irlagichli bu oilaning elementlari ruxsat etilgan tok va kuchlanish tez ishlashi ko’rpusini turi va boshqalar bilan farq qiladi.
Yarim o’tkazgichli element p-n-p-n hildagi to’r qatlamli strukturalarga ega bo’lgan yarim o’tkazgich asosida yeg’ilgan – tiristor deyiladi. U to’g’ri yo’nalishda ikkita muvozanatli holatga ega bo’ladi: past (tiristor yopiq) va yuqori (tiristor ochiq) o’tkazuvchanlik. Teskari yo’nalishda tiristor faqat yopuvchi hossalarga ega bo’ladi, yani tiristor – bu boshqaruvchi elektrodlarga ega bo’lgan boshqariladigan diod. Elektrodlari boshqarilmaydigan asbob diodli tiristor yoki denistor deyiladi. Simistor ikkita qarama- qarshi parallel tiristorga ekvivalent. U elektr tokini ikkala yo’nalishida ham o’tkaza oladi SCR – tiristorlar, DIAC – denistorlar va TRIAC – semistorlar oilasidan har biri bir necha 10 seriyalab ishlab chiqariladigan asbovlardan iborat, ular o’zgarmas va o’zgaruvchan kuchlanishni uzib ulash uchun mo’ljallangan.
VARACTOR oilasi – varaktorlar (Variable – o’zgaruvchan va act – harakat) – diodlar, ishlash tamoyiliga ko’ra varikablarga o’xshaydi varaktoriga qo’yilgan kuchlanishni o’zgarishiga u sig’imni bir necha tartibga o’zgartiradi, shuning uchun varaktorlar sig’imli elektr tomondan boshqariladigan element sifatida foydalaniladi ko’pincha chastota ko’paytirgichi shuningdek o’ta yuqori chastota diofazonidagi parametri kuchaytirgichlarni tebranishini kuchaytirish uchun. Oila bir necha 10 elementlarni birlashtiradi.
PIN_DIODE oilasiga yigirmataga yaqin elementlar kiradi i – ligerlanmagani uchun Pin diodlar yomon to’g’irlagich hisoblanadi ularni attenyuatorlarda (signalni kuchsizlantirishda ), uzib ulagichlarda foto detektorlarda shuningdek yuqori voltli elektronikada, qoidaga ko’ra O’ECH diofazoni.
Guruhni barcha elementlari (virtual stablitronlardan tashqari) ularni modellarida aniqlangan foydalanuvchi kira olmaydigan modellarni tahririsiz ularni modellari. Elementlarni national tanlash uchun kerakli parametrlari bilan malumotlar toplamiga ega bo’lgan adabiyotlarga murojat qilish kerak bo’ladi, ammo elementlarni haraktiristikalari kerak bo’lganida ularni baholash uchun Multisim paketiga kiruvchi usullarni tahlili yoki asboblaridan foydalanib.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi I. Karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti “elektronika va avtomatika” fakulteti
|
