• 2.bob-Tizim plata qurilmasi
  • O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi kasb-hunar ta’limi markazi sirdaryo viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish xudduiy boshqarmasi sirdaryo tuman kasb-hunar maktabi




    Download 472,07 Kb.
    bet13/131
    Sana13.05.2024
    Hajmi472,07 Kb.
    #230223
    1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   131
    Bog'liq
    Apparat va dasturiy-www.hozir.org

    Nazorat savollari
    1. ShK xotirasiga murojaatni tashkil qilish ta’rifini bering.


    2. Dinamik tezkor xotira va statik tezkor xotira qurilmalari bir-biridan qanday farqlanadi?


    3. Axborot kiritish qurilmalarining funksional vazifasini sanab o‘ting.


    4. Axborot chiqarish qurilmalarining turlari va ularning funksional vazifasi.


    5. «Multimedia» nima? Qanday qurilmalar multimedia vositalariga tegishli?


    6. ShK asosiy bloklari tuzilishini ayting.


    7. Tizimli blok tarkibiga nimalar kirishini ayting?




    2.bob-Tizim plata qurilmasi

    2.1.Mavzu- Tizimli plataning vazifasi va ishlash tamoyili

    Reja:

    1. Tizimli plataning vazifasi



    2. Tizimli plata qatlamlari.
    3. Tizimli plataning ishlash tamoyili





    Tizimli plataning vazifasi
    Ba’zan ona (motherboard) yoki asosiy plata (main board) deb ataluvchi tizimli plata (system board) kompyuterning asosiy bog‘lamalaridan hisoblanadi. Tizimli plataning asosiy vazifasi – kompyuterning hamma bog‘lamasini konstruktiv bitta qurilma sifatida birlashtirishdir (2.1-rasm). Haqiqatdan ham, tizimli plata kompyuterning asosiy ko‘rsatkichlarini, masalan, qanday protsessorni qo‘llash kerakligini, qaysi tezlikda protsessor bilan tezkor xotira axborot almashina olishini belgilab beradi.
    Tizimli plata ko‘p qatlamli tekstolitdan tayyorl angan bosma plata ko‘ri nishida bajariladi. Qatl amlarning soni 12 tagacha bo‘lishi mumkin, ammo ko‘pinc ha 8 ta qatlamli bos ma plata ishl atiladi. Har bir qatlam ora sida mikro sxemalarni, qarshiliklar ni, kondensatorlarni va raz yomlarni o‘zaro ulanishini ta’minlab turuvchi, yupq a metall qoplamadan ishlang an bosma o‘tkazgichlar joylashgan. 2.2-rasmda Gigabyte komp aniyasi ish lab chiqargan tizimli plataning kesimi berilgan. 2.3-rasmda tizimli plata elektronikasining an’anaviy qurish tamoyili soddalashtirilib ko‘rsatilgan. Markazda, protsessor, tezkor xotira moduli va tashqi qurilmalar orasida chipset joylashgan Chipset mirosxemalar to`plami bo`lib,barcha bloklar orasida signallarni taqsimlash vazifasini bajaradi.
    2.3-a rasmda protsessordan tezkor xotiraga o‘tuvchi axborotlar oqimi hamda teskariga uncha katta bo‘lmagan ushlanish vaqtini kirituvchi chipset orqali o‘tadigan axborotlar oqimi tasvirlangan.

    Plataning diskret elementlari




    Ta`minot zanjirlarining qatlamlar



    Signal qatlami


    Asos
    Signalli qatlam

    Yerga ulash qatlalari



    Asos
    Signalli qatlam


    Asos
    Signali qatlam

    2.3-rasm. Tizimli plataning ishlash tamoyili:
    a) an’anaviy sxemasi; b) xotira kontrolleri protsessor kristallida joylashgan.
    Zamonaviy kompyuter tizimlari uchun bunday ushlanish ko‘plik qiladi. Shuning uchun avval AMD, keyin esa Intel korporatsiyasi xotira kontrollerini protsessor kristaliga joylashtirdi (2.3-b rasm). Tuzilishning bu tamoyilida protsessor xotira bilan bevosita ishlaydi. Bu esa o‘z o‘rnida tizimning umumiy unumdorligini oshiradi. Tizimli platan ing protsessorning arxitekturasiga bog‘liq bo‘lgan boshqa variantlari ham mavjuddir. Masalan, oxirgi vaqtda grafik nimtizimning ishlash tezligini oshirish uchun videokartaning interfeysini (PCI-E uchun) chipsetdan protsessor kristaliga joylashtirilgan varianti keng tarqaldi.

    Download 472,07 Kb.
    1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   131




    Download 472,07 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi kasb-hunar ta’limi markazi sirdaryo viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish xudduiy boshqarmasi sirdaryo tuman kasb-hunar maktabi

    Download 472,07 Kb.