O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika

Download 6,14 Mb. Pdf ko'rish
bet	20/177
Sana	20.05.2024
Hajmi	6,14 Mb.
	#245516

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 177

Bog'liq
Nazariy Mexanika darslik

D. SILINDRIK SHARNIR.

taranglik kuchi
hosil boʻladi. Bu kuch osilish nuqtasiga
tomon yoʻnalgan boʻladi (1.23-shakl,a ,b ).
a)
b)

1.23-shakl.
Vaznsiz sterjen
deb, ogʻirligi osib qoʻyilgan yuk ogʻirligidan bir necha marta kam
boʻlgan uzun jismga aytiladi. Vaznsiz sterjenlarda ham bitta kuch hosil boʻladi,
faqat uning siqilishga yoki choʻzilishga qarshi ishlayotganini hisobga olish lozim.
Egri sterjenlar ham bundan mustasno emas, bu holda taranglik ( yoki siqilish )
kuchi sterjen oʻqi boʻylab yoʻnalgan boʻladi ( 1.24 -shakl,a,b ).
1.24-shakl
D. SILINDRIK SHARNIR.
Mashina va mexanizmlarning juda koʻp
qismlari silindrik sharnir yordamida mahkamlanadi. Bunday sharnirlarga
podshipniklar, boltli yoki parchin mixli va boshqacha bogʻlanishlar kiradi.
Masalan
qoʻzgʻaluvchan
A
sharnir
va
qoʻzgʻalmas
B
sharnir
(1.25-shakl ). A
tayanchda bitta reaksiya kuchi
( bu kuch tayanch tekisligiga perpendikulyar
yoʻnalgan ) va B tayanchda yoʻnalishi oldindan noma’lum
hosil boʻladi. Bu
tayanchning
-reaksiya kuchi sharnirning o‘qiga qo‘yilgan bo‘lib, uning
yo‘nalishi chizma tekisligida ixtiyoriy ravishda yo‘nalgan bo‘lishi mumkin. Shu
sababli masalalarni yechishda
-vektor o‘rniga, koordinata o‘qlari bo‘yicha
yo‘nalgan tashkil etuvchilari
va
lardan foydalaniladi. Agarda masalani

29
yechib, X
B
va Y
B
larning analitik ifodalari aniqlansa,
-vektorning moduli
2
2
B
B
B
Y
X
R


- formula orqali aniqlanadi.
1.25-shakl.

Download 6,14 Mb.

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 177

Download 6,14 Mb.

Pdf ko'rish