23
sifatida tasvirlanadi (1.16-shakl).
Strelkaning uzunligi, tanlab olingan masshtabga
bog‘liq ravishda uning son qiymatini belgilaydi. 1.16-shakldagi A nuqta kuchning
jismga qo‘yilgan
nuqtasini belgilaydi, KD to‘g‘ri chizig‘i kuch yotgan chiziqni
belgilaydi, bu chiziqni mexanikada
kuchning ta’sir chizig‘i
deb ataladi.
Кесманинг
А
боши куч қўйилган нуқта бўлади. Кесманинг узунлиги бирор масштабда куч миқдорини шартли тасвирлайди. Куч йўналган
КD
тўғри чизиқ
1.16-shakl.
Umuman olganda, kuchlar turli xil va juda koʻp faktorlarga bogʻliq
boʻladi. Masalan shamol kuchi yoki Yer silkinishidagi seysmik kuchlar va h.k.
Matematika tushunchasi boʻyicha kuch funksiyasi murakkab boʻladi:
=
, ,С,…) , (1.18)
bu yerda t-vaqt; x,y,z- koordinatalar;
- tezlik, - tezlanish,С-harorat.
Mexanikada kuch tushunchasi
ham ideallashtiriladi, ya’ni soddalashtiriladi.
Masalan yuqorida aytganimizdek, jismlarning ogʻirlik
kuchi Yer markazidan
jismgacha boʻlgan masofaga bogʻliq boʻlib, (1.17) formula boʻyicha aniqlanadi va
g=9,81 m/sek
2
miqdor bilan oʻzgarmas kuch sifatida olinadi. Xuddi shunday
muhitning
qarshilik kuchi - tezlikka, prujinaning choʻzilish-siqilish kuchi x-
koordinataga va h.k.
Bundan tashqari, kuchlarning turlari bilan tanishmasdan
mexanikani oʻrganish ancha tushunmovchiliklarga olib kelishi mumkin.
