24
yoki
fazoviy kuchlar sistemasi
- kuchlarning ta’sir chiziqlari uch oʻlchovli fazoda
boʻlsa,
=
+
+
,
(1.20)
bunda ,
,
-kuchning koordinata oʻqlaridagi proyeksiyalari,
, , -koordinata oʻqlarining yoʻnalishlarini aniqlovchi birlik vektorlar.
Agarda barcha kuchlarning ta’sir chiziqlari bir nuqtadan o‘tsa, bunday kuchlar
kesishuvchi kuchlar sistemasi
deyiladi (1.17,a,b-shakl). Kuchlarning ta’sir
chiziqlari o‘zaro parallel holda bo‘lsa, bunday kuchlar
parallel kuchlar sistemasi
deb ataladi(1.18-shakl).
1.17-
shakl .
1.18-shakl.
Yoyilgan kuchlar
deb, biror yuzaga ( yoki kesmaga ) ta’sir qiluvchi
parallel kuchlar sistemasiga aytiladi. Masalan, idishdagi suyuqlikning idish tubiga
va devorlariga bosim kuchi. Yoki shamolning bino devorlariga va tomiga ta’siri.
Aksariyat muhandislik hisoblash ishlarida birorta yuza bo‘ylab ma’lum qonuniyat
bo‘yicha taqsimlangan yuklarni uchratish mumkin.
Bir tekislikda joylashgan
shunday yuklardan ba’zilarini ko‘rib chiqamiz.
Tekislikda taqsimlanib (yoyilib), joylashgan yuklar
intensivligi
bilan
xarakterlanadilar, ya’ni har birlik masofaga tushayotgan kuch bilan xarakterlanadi.
Intensivlik kuchning masofaga (uzunlikka)
nisbatiga teng, (N/m) bilan
o‘lchanadi.
1)
