20
B i r i n c h i q o n u n ( i n e r s i y a q o n u n i ) :
agar moddiy nuqta tinch holatda yoki
oʻzgarmas tezlik bilan toʻgʻri chiziqli tekis harakatda boʻlsa, ta’sir qiluvchi
kuchlar albatta muvozanatlashuvchi kuchlar boʻladi(1.11-shakl).
1.11-shakl.
+
+
=0, ya’ni ,
,
kuchlar muvozanatlashuvchi kuchlar.
I k k i n c h i q o n u n ( m e x a n i k a n i n g a s o s i y q o n u n i ) :
moddiy
nuqtaga
muvozanatlashmagan kuch ta’sir etsa, uning olgan tezlanishi va massasi shu
kuchga proportsional boʻladi(1.12-shakl).
1.12-shakl.
Ushbu qonunning vektor ko‘rinishdagi matematik ifodasi, quyidagicha
yoziladi
= .
(1.11)
Agar moddiy nuqtaga bir vaqtning o‘zida bir nechta kuchlar ta’sir etsa,
kuchlarning parallelogrammi haqidagi qoidaga asosan,
ular shu kuchlarning
geometrik yig‘indisiga teng bo‘lgan bitta teng ta’sir etuvchi
-kuchga
ekvivalent bo‘ladi, u holda
mexanikaning asosiy qonuni, quyidagi ko‘rinishga
keladi,
m = , yoki m =
.
(1.12)
