Periferiya uskunalarining turlari va xususiyatlari, o‘rnatish




Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/176
Sana17.05.2024
Hajmi6,82 Mb.
#239848
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   176
Bog'liq
F.F. Rajabov, N.S. Atadjanova, N.A. Irmuxamedova Raqamli

2.6. Periferiya uskunalarining turlari va xususiyatlari, o‘rnatish 
va ishlatish. Qo‘shimcha qurilmalar
2.6.1 Suyuq kristalli monitorlar
LCD monitorlarning ishlash prinsipi oq yorug‘lik manbayi oldida 
uzatiladigan yorug‘lik miqdorini, shuningdek yorug‘lik filtrlarini (qizil, 
yashil va ko‘k) nazorat qiluvchi kalitni (переключателя) ishlatishdan 
iborat (2.22-rasm).
LCDning har bir pikseli ikki shaffof elektrod va ikkita polarizatsiya 
filtri orasidagi molekulalar qatlamidan iborat bo‘lib, ularning 
polarizatsiya tekisliklari odatda perpendikulyar. Suyuq kristallar 
bo‘lmasa, birinchi filtr tomonidan uzatiladigan yorug‘lik ikkinchi filtr 
tomonidan deyarli to‘liq bloklanadi.
Suyuq kristallar bilan aloqa qiladigan elektrodlarning yuzasi 
molekulalarning bir yo‘nalishda maxsus ishlov beriladi (2.23-rasm). 
TN matritsasida yo‘nalishlar o‘zaro perpendikulyar bo‘ladi, shuning 
uchun kuchlanish bo‘lmasa, molekulalar spiral shaklda joylashadi. Bu 
struktura yorug‘likni shunday sindiradiki, ikkinchi filtrdan oldin uning 
qutblanish tekisligi aylantiriladi va u hech qanday yo‘qotishsiz o‘tadi. 
Birinchi filtr tomonidan qutblanmagan yorug‘likning yarmini yutishdan 
tashqari, hujayra shaffof deb hisoblanishi mumkin. Agar elektrodlarga 
kuchlanish qo‘llanilsa, u holda molekulalar maydon yo‘nalishi bo‘yicha 
tekislanishga moyil bo‘lib, bu spiral strukturani (винтовую структуру) 
buzadi.
Bunday holda, elastik kuchlar bunga qarshi turadi va kuchlanish 
o‘chirilganda molekulalar dastlabki holatiga qaytadi. 
Yetarli elektr maydoni bilan deyarli barcha molekulalar bir-biriga 
parallel bo‘lib, bu strukturaning shaffofigiga olib keladi. 


61
2.22-rasm. Suyuq kristalli monitor.
Kuchlanishni o‘zgartirish orqali siz shaffofik darajasini nazorat 
qilishingiz mumkin. Agar doimiy kuchlanish uzoq vaqt davomida 
qo‘llanilsa, suyuq kristall strukturasi ion migratsiyasi tufayli buzilishi 
mumkin.
Ushbu muammoni hal qilish uchun hujayraning (yacheyka) har 
bir adreslanishi bilan o‘zgaruvchan tok yoki maydonning qutbliligini 
o‘zgartirish qo‘llaniladi (tuzilmaning shaffofigi maydonning 
qutbliligiga bog‘liq emas). Butun matritsada hujayralarning har 
biri alohida-alohida nazorat qilinishi mumkin, ammo ularning soni 
ko‘payishi bilan buni qilish qiyinlashadi, chunki talab qilinadigan 
elektrodlar soni ortadi. Shuning uchun satr va ustunlarni manzillash 
deyarli hamma joyda qo‘llaniladi.
2.23-rasm. Rangli LCD subpiksel. 1-shaffof elektrodlar; 2-vertikal 
filtr; 3-LC molekulasi; 4– gorizontal filtr; 5 – rangli filtr.


62
Hujayralardan o‘tadigan yorug‘lik tabiiy bo‘lishi mumkin, subs-
tratdan (подложки) aks ettiriladi (orqa yorug‘liksiz LCD displeylarda), 
lekin qopqoqda sun’iy yorug‘lik manbayi ishlatiladi. Bu tashqi 
yorug‘likdan mustaqil bo‘lishdan tashqari, olingan tasvirning 
xususiyatlarini barqarorlashtiradi. Shunday qilib, to‘laqonli LCD 
monitor quyidagilardan iborat:
• kirish video signaliga ishlov beruvchi elektronikadan;
• LCD matritsasi;
• orqa yorug‘lik moduli;
• quvvat manbayi;
• korpus.
Aynan shu komponentlarning kombinatsiyasi monitorning umumiy 
xususiyatlarini aniqlaydi, garchi ba’zi xususiyatlar boshqalardan ko‘ra 
muhimroqdir.
Kalitda (переключателе) yorug‘lik uzatish darajasini nazorat qilish 
orqali siz pikselning ko‘k, qizil va yashil ohanglarining yorqinligini 
nazorat qilishingiz va ma’lum bir rang yaratishingiz mumkin. Suyuq 
kristallar ularga qo‘llaniladigan kuchlanishga qarab yorug‘likning 
qutblanish tekisligini aylantirish qobiliyatiga ega. Bu LCD panellarda 
kalit vazifasini bajaradigan suyuq kristallardir.
Barcha zamonaviy LCD monitorlarning matritsalari TFT (Thin Film 
Transistors) texnologiyasidan foydalangan holda ishlab chiqariladi. Ushbu 
massivlar suyuq kristalli hujayralar yaqinida joylashgan operatsiyani 
boshqarish uchun nozik plyonkali tranzistorlardan foydalanadi. TFT 
matritsalari, o‘z navbatida, ma’lum afzallik va kamchiliklarga ega 
bo‘lgan turli xil texnologiyalar yordamida ishlab chiqarilishi mumkin. 

Download 6,82 Mb.
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   176




Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Periferiya uskunalarining turlari va xususiyatlari, o‘rnatish

Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish