61
2.22-rasm. Suyuq kristalli monitor.
Kuchlanishni o‘zgartirish orqali siz shaffofik
darajasini nazorat
qilishingiz mumkin. Agar doimiy kuchlanish uzoq vaqt davomida
qo‘llanilsa, suyuq kristall strukturasi ion migratsiyasi tufayli buzilishi
mumkin.
Ushbu muammoni hal qilish uchun hujayraning (yacheyka) har
bir adreslanishi bilan o‘zgaruvchan tok yoki maydonning qutbliligini
o‘zgartirish qo‘llaniladi (tuzilmaning shaffofigi maydonning
qutbliligiga bog‘liq emas). Butun matritsada hujayralarning har
biri alohida-alohida
nazorat qilinishi mumkin, ammo ularning soni
ko‘payishi bilan buni qilish qiyinlashadi, chunki talab qilinadigan
elektrodlar soni ortadi. Shuning uchun satr
va ustunlarni manzillash
deyarli hamma joyda qo‘llaniladi.
2.23-rasm. Rangli LCD subpiksel. 1-shaffof elektrodlar; 2-vertikal
filtr; 3-LC molekulasi; 4– gorizontal filtr; 5 – rangli filtr.
62
Hujayralardan o‘tadigan yorug‘lik tabiiy bo‘lishi mumkin, subs-
tratdan (подложки) aks ettiriladi (orqa yorug‘liksiz LCD displeylarda),
lekin qopqoqda sun’iy yorug‘lik manbayi ishlatiladi.
Bu tashqi
yorug‘likdan mustaqil bo‘lishdan tashqari, olingan tasvirning
xususiyatlarini barqarorlashtiradi. Shunday qilib, to‘laqonli LCD
monitor quyidagilardan iborat:
• kirish video signaliga
ishlov beruvchi elektronikadan;
• LCD matritsasi;
• orqa yorug‘lik moduli;
• quvvat manbayi;
• korpus.
Aynan shu komponentlarning kombinatsiyasi monitorning umumiy
xususiyatlarini aniqlaydi, garchi ba’zi xususiyatlar boshqalardan ko‘ra
muhimroqdir.
Kalitda (переключателе) yorug‘lik uzatish darajasini nazorat qilish
orqali siz pikselning ko‘k, qizil va yashil ohanglarining yorqinligini
nazorat qilishingiz va ma’lum bir rang yaratishingiz mumkin. Suyuq
kristallar ularga qo‘llaniladigan kuchlanishga qarab yorug‘likning
qutblanish tekisligini aylantirish qobiliyatiga ega. Bu LCD panellarda
kalit vazifasini bajaradigan suyuq kristallardir.
Barcha zamonaviy LCD monitorlarning matritsalari TFT (Thin Film
Transistors) texnologiyasidan foydalangan holda ishlab chiqariladi. Ushbu
massivlar suyuq kristalli hujayralar yaqinida
joylashgan operatsiyani
boshqarish uchun nozik plyonkali tranzistorlardan foydalanadi. TFT
matritsalari, o‘z navbatida, ma’lum afzallik va kamchiliklarga ega
bo‘lgan turli xil texnologiyalar yordamida ishlab chiqarilishi mumkin.
