O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

161
Bitmapning barcha parametrlari aniqlangandan so‘ng, fayl bit 
tekisligining skaner qatorlarini o‘z ichiga oladi va DIB formatidagi 
birinchi skanerlash qatori ekranni pastki qismidadir (ya’ni, boshlang‘ich 
rasmning pastki chap burchagida joylashgan).
Skaner qatorlari 32 bit bilan chegaralanadi (dword formati).
6.4.2. PCX formatining tavsifi
PC Paintbrush
va 
FRIEZE
oilalarida ishlatiladigan tasvir fayllari 
Zsoft
tomonidan ishlab chiqilgan. DOS fayl kengaytmasi – PCX, format 
turi esa rastrli. Shaxsiy kompyuterlar uchun deyarli barcha grafik ilovalar 
PCX fayllarini ochishi yoki import qilishi mumkin. Rang variantlari – 1, 2, 
4, 8 yoki 24-bitli, faqat kulrang rang kirmaydi. Unda har doim ROB siqish 
usuli ishlatiladi. Ushbu formatning bir qator kamchiliklari bor. Bular:
■ kulrangdagi tasvirlar jadvallarni qo‘llamaydi;
■ RGBdan boshqa rang modellarni masalan, CMYKni ham 
qo‘llamaydi;
■ uning (formatni) ko‘plab variantlari bo‘lishi, ayniqsa, ranglar bilan 
ishlashda, fayl bilan ishlashni imkonsiz qilishi mumkin;
■ noqulay siqish sxemasi aslida ba’zi fayllar hajmini kamaytirish 
o‘rniga oshirishi ham mumkin.
PCX formatining afzallik tomoni shundaki, u quyidagi rasmlar uchun 
yaxshi:
1) cheklangan ranglar palitrasini yaratish (eng yaxshisi 16 yoki 256) 
asosidagi tasvirlarga;
2) yaxshi siqilmagan skanerdan o‘tkazilmagan tasvirlar yoki 
fotosuratlarga;
3) shaxsiy kompyuterning barcha ilovalari tomonidan o‘qilishi kerak 
bo‘lganda.
PCX tasvir fayllari 128 bayt sarlavha bilan boshlanadi. Keyin 
kodlangan grafik ma’lumotlar keladi. Kodlashda uzun mono ranglar 
usuliga asoslangan oddiy algoritm qo‘llaniladi. Agar faylda bir nechta 
rangli qatlamlar saglangan bo‘lsa, u holda tasvirning har bir qatori rangli 
qatlamlar bilan birga eslab qolinadi. Zsolt hujjatlariga ko‘ra, bu quyidagi 
sxema bo‘yicha amalga oshiriladi (R – qizil qatlam; G – yashil qatlam; 
B – ko‘k qatlam; I – intensivlik qatlami).

162
Rasmning 0-qatorida:
RRR...
GGG….
BBB…
I I I…
Rasmning 1-qatorida:
RRR...
GGG...
ВВВ...
I I I...
(va h.k)
6.1-jadvalda PCX formatini sarlavhasi ko‘rsatilgan.

Download 6,82 Mb.