|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mundarija
|
| bet | 12/109 | | Sana | 25.01.2024 | | Hajmi | 1,39 Mb. | | #145749 |
Bog'liq Mажмуа соҳаданикиTushuncha
|
Izohlar
|
1.
|
Monolog
|
Ravon, chiroyli nutq, notiqlik usullaridan xabardorlik, hamsuhbatga individual yondasha olish malakasi. Aloqa va munosabatlar oʻrnatish, muloqotga moyillik layoqati. (5)
|
2.
|
Muloqot
|
Tilda mavjud boʻlgan barcha soʽzlar va iboralar yigʻindisi, ya’ni tilning lugʻat tarkibi. (7)
|
3.
|
Dialog
|
xabar bermoq, qatnashmoq, boʻlishmoq, umumlashtirmoq degan ma’nolarni anglatadi. Faktlar, gʻoyalar, fikrlar, hissiyot va aloqalarning almashinuvjarayonidir. (4)
|
4.
|
Kommunikatsiya
|
Nutq organlarining muayyan tovushni talaffuz qilishdagi faoliyati. (6)
|
5.
|
Kommunikativ
kompetentlik
|
Kishilaroʻrtasidagifaoliyatehtiyojlaridankelibchiqadiganbogʻlanishlarrivojlanishiningkoʻpqirralijarayonidir. Faoliyatkoʻrsatuvchilaroʻrtasidagiaxborotayirboshlashni oʽz ichiga oladi. (2)
|
6.
|
Artikulyatsiya
|
Ikki kishi oʻrtasidagi muloqot jarayoni (3)
|
7.
|
Leksika
|
Nnutqshakllaridanbiri; bittashaxsningoʽzfikrinikengifodalashi. (1)
|
8.
|
Rasmiy muloqot
|
Bu odamning shaxsiy munosabatlariga tayanadi va uning mazmuni oʻsha suhbatdoshlarning fikr-oʻylari, niyat-maqsadlari hamda emotsional munosabatlari bilan belgilanadi. Masalan, doʻstlar suhbati, poyezda uzoq safarga chiqqan yoʻlovchilar suhbati, tanaffus vaqti talabalarning sport, moda, shaxsiy munosabatlar borasidagi munozaralari. (10)
|
9.
|
Muloqot madaniyati
|
Odamlarning jamiyatda bajaradigan rasmiy vazifalari va xulq-atvor normalaridan kelib chiqadi. Masalan, rahbarning oʽz qoʻl ostida ishlayotgan xodimlar bilan muloqoti, professorning talaba bilan muloqoti va hokazo,) (8)
|
10.
|
Norasmiy muloqot
|
Atrofdagilar bilan munosabatlarini jamiyatda ishlab chiqilgan insonparvar qadriyatlar va me’yorlarga muvofiq qurish bilimi, malakasi, koʻnikmasi.(9)
|
6-topshiriq. Matnni o`qing va ushbu matn asosida esse yozing.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!
7-topshiriq. “Sinkveyn” texnologiyasi
“SINKVEYN” texnologiyasi haqida tushuncha
“SINKVEYN” – bu besh satrdan iborat boʻlib, unda berilgan tushuncha birinchi satrdan to toʻrtinchi satrgacha kyengayib boradi. Birinchi qatorda mavzu (kalit soʽz) beriladi,ikkinchi qatorda unga bir yoki ikkita aniqlovchi tanlanadi. Uchinchi qatorda uni harakat-holat (fe’l) bilan toʻldiriladi. Toʻrtinchi qatorda soʻz har xil usul bilan yoyiq gapga aylantiriladi. Beshinchi qatorda kalit soʻzning ma’nodoshi (sinonimi) keltiriladi.
8-topshiriq. Sxemada keltirilgan shakllarni !!!!!!!bilan to`ldiring va ularni izohlang.
9-topshiriq. “Kalit so‘zlar” kommunikativ mashqi.
Talabaga samarali nutq haqida kichik hikoyacha tuzish vazifasi topshiriladi.
Hikoyaning mazmunida talaba oʽzi hal qilolmayotgan muammo boʻlish kerakligi ta’kidlanadi. Hikoyat tinglab boʻlingach, oʻqituvchihikoyanitahlilqilishuchun 7 takalitsoʽz (tushunchalar)niajratibyozishnitaklifetadi:
BukalitsoʽzlarhikoyaningengXarakterlijihatlariniaksetishkerak;
Kalitsoʽzlarmuammoniaksettirishkerak;
Bittaemas, birnechasoʽzbilanifodalanuvchikalittushunchaberishmumkin.
Kalitsoʽzlarro’yxatiguruhtalabalaritomonidanbirgalikdatuziladi, 7 tasoʽzdan oshsa, kamaytiriladi, ba’zitushunchalarqoʻshilib, yaxlitholgakeltiriladi. Mashqnibirnechaboroʻtkazishmumkin. Yakunidaoʻqituvchisuhbatdoshnutqidakalitso`zlarniajratibolishkoʻnikmasiningkommunikativvaziyatlardagiahamiyatiniaytibo’tadi. Shuningdek, harbirkalitso`z–kommunikativvaziyatlarniyuzagakeltiruvchinuqtaekanligigae’tiborqaratadi.
10-topshiriq. Xorij davlatlarning tadbirkorlari ko’nikmalari va odatlarini Venn diogrammasi asosida tahlil qiling.
Germaniyalik tadbirkorlar
Masalan, Sizning ko’z o’ngingizda nemis do’stingiz telefon turgan xonaning, faks joylashgan joyning va nusxa olish uskunasi turganjoyni qulflab qo’ysa yoki bundan foydalanishga ruxsat bermasa, zinhor xafa bo’lmang, chunki, bu narsa nemislarning tejamkorligidan dalolat beradi. Telefonda ham ular ko’p gaplashmaydilar, ishning indallosini aytib hal qilib qo’ya qoladilar, chunki, vaqtni va pulni tejash kerakda. Nemislar juda aniq ish qilishni yoqtiradilar, shuning uchun, ham Agar, Siz bir ishni aniq qilinishiga gumon qilayotgan bo’lsangiz, yaxshisi oldindan undan voz keching, chunki, aks holda Siz o’z do’stlaringizni umrbod yo’qotasiz. Nemis do’stlaringiz daraja va mansablarini aniq bilishni istaydilar, shuning uchun, ham uchrashuv boshlanishidan oldin unda qatnashuvchi har bir insonning daraja va mansablarini aniqlab olish lozim. Siz albatta, bizda qabul qilinganidek sovg’alar bilan kelasiz, lekin, ulardan javob sovg’asini kutishni unuting, chunki, bu erda bunday narsalar tadbirkorlar uchrashuvlari uchun qabul qilinmagan. Nemislarning hamma kundalik bajaradigan ishlarini kunlar va soatlar bo’yicha oldindan aniqlab qo’yish odatlari bor, shuning uchun, uchrashuv haqida ularni oldindan xabardor qilib, Siz bilan uchrashuvni ham o’z kalendarlariga kiritib qo’yishlariga ahamiyat bering. Bunday qilmasligingiz mumkin, lekin, bunda nemis do’stingiz Siz bilan uchrashuv haqidagi taklifingizga rad javobini berishi ham mumkin. Vaqtni nemislar juda ham qadrlaydilar. Bizning quyidagi maqol ular uchun hayot qonuni desak to’g’ri bo’lar edi: «Vaqting ketdi - baxting ketdi».
|
| |
