fen
havorang
F
gen
AaBb
sariq
X AaBb
X
F
2
○+
○
+
AB
Ab
aB
Ab
ya.
ya.
ya.
ya.
AB
AABB
AABb
AaBB
AaBb
ya.
h.
ya.
h.
Ab
AABb
AAbb
AaBb
Aabb
ya.
ya.
s.
s.
aB
AaBB
AaBb
aaBB
aaBb
ya.
h.
s.
oq.
Ab
AaBb
Aabb
aaBb
Aabb
Izoh: ya. - yashil; h. - havorang; s. - sariq;
Jadvalda keltirilgan ma'lumotlar to’tilarni genotiplari to’g’risida ilgari surgan
taxminimiz to’g’ri ekanligini ko’rsatadi. Demak, xoldor to’tilarning jinsidan qat'iy
nazar A va B gen allellari gomozigota yoki geterozigota
holatda pat rangining
yashil, A-bb allellari havorang,
aaB-allellari sariq, retsessiv
aabb genlar oq rang
bo’lishini ta'minlaydi.
1.
AABB - 1
1.
AABb - 2
2.
AaBB - 2
3.
AaBb - 4
4.
AAbb - 1
5.
Aabb - 2
6.
aaBB - 1
7.
aaBb - 2
8.
aabb - 1
Shunday qilib, xoldor to’tilarning pat rangi belgisini irsiylanishi misolida biz:
1) ota-ona to’tilarda yo’q bo’lgan yashil va
oq pat belgilarini duragay
to’tilarda rivojlanishi;
2) to’ti pat rangi birinchi tajribadagi kabi havorang, sariq va oq patli to’tilami
chatishtirgan holatdagi bitta gen allellari emas, balki ikki allel bo’lmagan gen bilan
bog’liq ekanligini shohidi bo’lamiz.
Xuddi shunday tipdagi irsiylanishni tovuqlarning
gulsimon tojli zoti bilan
no’xatsimon tojli zotini yoki drozofila meva pashshasida ko’zlari qo’ng’ir
va och
qizil rangli formalarini chatishtirganda ham ko’rish mumkin.
