O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti

Download 3,88 Mb. Pdf ko'rish
bet	5/82
Sana	02.02.2024
Hajmi	3,88 Mb.
	#150451

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 82

Bog'liq
o\'quv uslubiy ko\'rsatma optika labaratoriya 2023 (7)
12. Kompleks sonlar va ular ustida amallar, ENG KERAKLI 3000 SO\'Z copy, Maqola, 2022-12-15 112603, bahadur2011, Boynazarov I.R. 1-tezis, 22.Revmatoid artrit, 18-Kandli diabet davolash usullari, Organik, 2121, Титул 2023 3.1, Физика-44-48, Konferensiya to\'plami (2) part93, 1 amaliy dars, Kitob 6478 uzsmart.uz

Asosiy prinsiplar

1-LABORATORIYA ISHI.
LINZALARDA SFERIK BUZILISHLARNI ANIQLASH
Tajriba maqsadi:
1.
Linzalarda sferik buzilishni o’rganish
2.
Sferik oberratsiya tufayli linzada sferik buzilishni aniqlash.

Kirish
Linzalarda
(raqmli)
kameralar,
mikroskoplar,
teleskoplar,
shishalar,
spektroskoplar va optoelektron asboblar kabi ko'pchilik qurilmalarda qo'llaniladigan
optLinzalar (raqamik elementlar hisoblahadi. Linza sistemalari tuzilishidagi bunday
optik xatoliklar va akslantirish xatoliklari tuzatilishi kerak.
Agar nur yo’li optik o’qni kichik burchak ostida kesib o’tsa, va linzadan
o’tayotgan nur uchun tushish burchagi va sindirish burchagi ham unchalik katta
bo’lmasa sferik linza nuqtani ideal nuqta sifatida tasvirlaydi. Gauss optikasi deb
ataladigan bunday sharoit cheklangan holatlardagina bajariladi, amaliyotda esa
aberrasiyalar(tasvir nuqsonlari) muqarrar.
Mazkur tajribada «sfericheskaya aberrasiya» o’rganiladi. Linza akslantirishidagi
boshqa xatoliklar, ya’ni «xromatik aberrasiya», “akslantirish buzilishlari” (barrel va
yostiqcha) va «linza akslantirishidagi tasvir maydonining qiyshayishi» bir biri bilan
chambarchas bog’liq bo’lgan P5.1.3.2 dan P5.1.3.4 gacha tajribalarda o’rganiladi. 1-
rasm: Paraksial va abaksial nurlarning kesishuvi. Faqat optik o’qqa yaqin nurlargina
linza fokusining nuqtasida kesishadi. Chetki nurlar optik o’qni linza bilan fokus nuqtasi
oralig’ida kesad
Asosiy prinsiplar
Sferik aberrasiya tasvirning linzada kuzatiladigan turli nuqsonlaridan biri hisoblanadi.
Optik o’qqa parallel tushayotgan barcha nurlar ham linzadan o’tgandan keyin fokus
masofada yig’ilmaydi. Optik o’qqa yaqin nurlarga nisbatan chetki nurlar uchun fokus
masofa (1-rasm) Natijada optik o’q oldidagi (atrofida) fokal tekislikda nurlar uncha katta

11
bo’lmagan aylana sohasini shakllantiradi.
Linzalarning aberrasiyasi turli usullar bilan kamaytirilishi mumkin, masalan linzaning
oldingi va orqa sirtlarining egrilik radiuslarini munosib tanlash orqali

Download 3,88 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 82

Download 3,88 Mb.

Pdf ko'rish