3
SO‘Z BOSHI
O‘zbekistonning milliy mustaqillikka erishishi va hozirgi kunda
respublikamizda amalga oshirilayotgan siyosiy, iqtisodiy, tarixiy va
ma’naviy o‘zgarishlar jamiyatimiz ijtimoiy hayotida tub burilishni
boshlab berdi.
Endilikda barcha sohani mamlakatning
milliy ehtiyoj va manfaatla-
ridan kelib chiqib avlod-ajdodlarimizning azaliy turmush tarzi,
an’analari, urf-odatlari hamda tarixiy tajribalarini hisobga olgan holda
rivojlantirish muhim dolzarb muammolardan hisoblanadi. Bu esa
respublikaning milliy davlat sifatida ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy,
ma’naviy-madaniy kamol toptiruvchi o‘z taraqqiyot yo‘lini rivojlanti-
rish, milliy istiqlol mafkurasini qaror toptirish
va uni barcha xalq
ommasi ongiga singdirish zaruriyatini taqozo etadi. Bu nafaqat hozirgi
avlod taqdiri, balki kelajak avlodlarning taqdiri ham shunga bog‘liq
ekanligini anglatadi.
Ma’lumki, har qanday jamiyatning kelajagi yosh avlodning qanday
ta’lim olishiga va qay tarzda tarbiyalanishiga bog‘liq. Ana shunday
avlodgina mamlakat oldida turgan umumdavlat ahamiyatiga molik
vazifalarni bajarishga qodir bo‘lib, o‘z xalqining tarixiy taqdirini
belgilab bera oladi. Shunga ko‘ra yosh avlodni milliy mustaqillik ruhida
tarbiyalash davlatimiz oldida turgan
muhim vazifalardan biri
hisoblanadi. Bu vazifalarni esa asosan xalq ta’limi tizimidagi
muassasalar va bu muassasalarda faoliyat ko‘rsatayotgan o‘qituvchi-
murabbiylar bajara oladi.
O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi qonuni va
«Kadrlar tayyorlashning milliy dasturi» ko‘p sonli o‘qituvchilar
jamoalari oldiga Vatan ravnaqi uchun hormay- tolmay xizmat qila
oladigan, buyuk Vatan yo‘lida o‘z jonini ayamaydigan yoshlarni
tarbiyalashdek mas’uliyatli talabni qo‘ydi. Bu talablar boshlang‘ich sinf
o‘qituvchisida ayniqsa to‘la mujassamlangan bo‘lishi lozim. Zero,
maktabga ilk bor qadam qo‘ygan bola dunyoning, hayotning sir -
asrorlarini o‘qituvchidan o‘rganadi. O‘qituvchi esa bolaga o‘z bilganini
o‘rgatadi.
Agar bolani chuqur bilimli, e’tiqodli, madaniyatli qilib
tarbiyalamoqchi bo‘lsak, shu fazilatlar o‘qituvchida mujassamlangan
bo‘lmog‘i zarur.
4
«Dunyoda nufuzli kasblar ko‘p, ammo ular orasida o‘qituvchilik
kasbi alohida mavqega ega. Ayni zamonda o‘qituvchi kasbiga nihoyatda
katta talablar qo‘yiladi, chunki biz murabbiy, muallim qo‘liga
farzandlarimiz taqdirini ishonib topshiramiz»- degan edi Prezidentimiz
I.A. Karimov.
Shunday ekan, o‘qituvchi, umuman boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
qanday pedagogik - psixologik tayyorgarlikka, pedagogik
bilimlarga,
pedagogik mahorat, pedagogik qobiliyat va fazilatlarga ega bo‘lishi
kerak? degan savol tug‘iladi. Bu savolga pedagogik mahorat fanini
o‘rganish jarayonida javob topishimiz mumkin.
«Pedagogik mahorat» fani talabalarga bo‘lajak o‘qituvchi
ixtisosligi bo‘yicha bilimlarni egallashlari davomida o‘qituvchi
shaxsidagi ma’naviy- axloqiy tarbiyani; o‘z kasbi doirasida odob va
axloq normalariga rioya qilish xususiyatini, uning mohiyatini; muallim –
ustoz odobining bola shaxsiga ta’sirini anglab, turli vaziyatlarda o‘z
xulqini idora qilishning zaruriyatini; bo‘lajak o‘qituvchilarga
pedagogik
mahoratni, ko‘nikma va malakalarni, pedagogik texnika elementlarini
o‘zlashtirib, egallab borishlarini o‘rgatadi.
«Pedagogik mahorat» fanidan o‘qiladigan ma’ruzalar talabalarni
o‘qituvchi mahoratiga doir dolzarb muammolar bilan tanishtiradi, bu
borada olib borilishi zarur bo‘lgan tadqiqot va izlanishlar, uning asoslari,
kasbdoshlar, ota-onalar va o‘quvchilar bilan muloqotga kirisha bilish
usullari, o‘qituvchi ishidagi texnika uning asrori bilan tanishtiradi.
Fanni o‘qitish davomida talabalar bilan
olib boriladigan amaliy
mashg‘ulotlar va laboratoriya ishlarida o‘rganilgan bilimlarga muvofiq
pedagogik mashqlar o‘tkaziladi. Bu bo‘lajak o‘qituvchi shaxsida amaliy
ko‘nikmalarning shakllanib borishini ta’minlab, pedagogik mahorat va
pedagogik texnika asoslarini egallab olishga xizmat qiladi.
