Chiqish kelishigining qo’shimchasi –dan. Tarixan –din shaklida, og’zaki so’zlashuv nutqida esa –nan, -tan variantlarda ishlatish holatlari ko’zga tashlanadi.
Chiqish kelishigidagi so’z to’dadan ajiratilganlik ma’nosini anglatish uchun ishlatilganda qaratqich kelishigining xuddi shunday ma’no qirrasi bilan sinonimlik hosil qiladi. Masalan:
...ularning ehtiyojlaridan biri . //...ularning ehtiyojlarining biri.
(2-sinf “ O’qish kitobi” 46-bet)
Chiqish kelishigi tushum kelishigi bilan sinonim bo’lib keladi.
Masalan:
...bilim boyliklarini qancha ko’p g’amlasangiz, kelajak turmushda o’zingizga ham, o’zgalarga ham asqatadi.//...boyliklaridan kabi sinonim.
(2-sinf “ O’qish kitobi” 46-bet)
Chiqish kelishigi o’rin-payt kelishigi bilan sinonim bo’lib keladi.
Masalan:
Qariganimda kunimga asqatmas ekansan, deb ko’nglidan kechirdi. //
...ko’nglida kechirdi kabi sinonimik munosabatda.
Boshlang’ich sinf “O’qish kitobi”da chiqish kelishigi qo’shimchasi ilgari, avval, oldin, burun,so’ng , keyin , beri, buyon , boshqa kabi ko’makchilar bilan ishlatilishi bo`yicha misollar uchradi.
Masalan:
O’shandan beri hamma loyihalarning qoq o’rtasida qora choki bor ekan.
(143-bet 2-sinf “ O’qish kitobi”)
O’rin-payt kelishigi old ko’makchisi bilan kelib, biror ish–harakatning boshqasidan ilgariroq bajarilishini ko’rsatganda shu ma’nodagi chiqish kelishigi qo’shimchasi bilan sinonim bo’ladi.
Masalan:
...ketishi oldida uyiga qaradi. //...ketishi oldidan uyiga qaradi.
(3-sinf “ O’qish kitobi” 97-bet)
