101
Shoda
–
to‘quv dastgohining muhim asbobi bo‘lib, u
homuza tuzish va to‘qimada ma’lum o‘rilish
hosil qilish uchun
ishlatiladi. Shodalar rom va gulalardan iborat. To‘quv dastgohiga
o‘rnatiladigan shodalar soni tanda iplarining o‘rilish rapportiga,
iplarni shodalardan o‘tkazish tartibiga
va shodaga terilgan gulalar
zichligiga bog‘liq. Shodalarga ipli yoki metall gulalar terilgan b
o‘lishi mumkin.
Ip gulali shodalar bir-biri bilan ikki qator tasmaga bog‘langan
ipli gulalardan tashkil topgan. Har bir
guruhda yigirmatadan gula
bo‘lib, ularning o‘rtasida tanda iplarni o‘tkazish uchun bir tekis
joylashgan ko‘zchalar bo‘ladi. Dastgohga o‘rnatiladigan
gulalar soni,
shodalar soni va tanda iplari soniga bog‘liq bo‘ladi. Shodaning eni
to‘qilayotgan to‘qimani tig‘ bo‘yicha taxtlash eniga bog‘liq.
Tig‘
ning vazifasi arqoq ipini to‘qima chetiga jipslashtirish,
to‘qimani tig‘ bo‘yicha enini, tanda bo‘yicha esa
zichligini
belgilaydi (5.8-rasm).
qalinligi
14
eni
Ishchi uzunlik
Umumiy uzunlik
Ishc
hi
U
m
umiy
5.8-rasm.
To‘quvchilik tig‘lari.
