• Kumulyatsiya
  • Tibbiy sug‘urta
  • Mulkiy sug‘urta
  • Netto-stavka
  • O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti sug’urta nazariyasi va amaliyoti




    Download 2,42 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet80/132
    Sana16.11.2023
    Hajmi2,42 Mb.
    #100112
    1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   132
    Bog'liq
    Sug`urta nazariyasi va amaliyoti (3)

    Kombinatsiyali sug‘urta - bir necha sug‘urta turlari bo‘yicha sug‘urta 
    qoplamasi sharti. 
    Komissiya haqi - mijozlarni sug‘urtaga tortganligi uchun sug‘urta 
    kompaniyasi tomonidan vositachilarga (sug‘urta brokeri, agent) to‘lanadigan haq. 
    Komissiya haqining miqdori sug‘urtaning turiga va kelib tushgan badalning 
    xajmiga bog‘liq holda sug‘urta badaliga nisbatan foizlarda to‘lanadi. 
    Konosament - dengiz transportida yuklarni tashish shartlarini ifodalovchi 
    xujjat. Konosament shartnoma mavjudligi faktini va yuk tashuvchini yukni qabul 
    qilib olganligini tasdiqlovchi xo‘jjat. Konosamentga imzo chekishi bilan yukni 
    saqlash, uni tegishli manzilga yetkazish mas’uliyati to‘laligiga yuk tashuvchi kema 
    zimmasiga o‘tadi. Imzolangan konosamentning asl nusxasi sotib oluvchiga 
    yuboriladi va ushbu xo‘jjat unga tegishi bilan sotib oluvchi yukning huquqiy egasi 
    hisoblanadi. 
    Kumulyatsiya- bir qancha yirik sug‘urta summali ob’ektlarning bitta sug‘urta 
    hodisasi tufayli zarar ko‘rishi extimolligini nazarda tutuvchi sug‘urta risklarini 
    yig‘indisi. 
    Keptiv sug‘urta kompaniyasi- ta’sischilarning manfaatlarini sug‘urta 
    himoyasiga oladigan yoki yirik konsern, korporatsiyalar, yirik sanoat-moliya 
    guruhlari tarkibiga kiruvchi sug‘urta kompaniyasi. Raqobatdagi boshqa sug‘urta 
    kompaniyalarini keptiv sug‘urta kompaniyasi mavjud bo‘lgan tarmoqqa kirishi 
    murakkabroq hisoblanadi. O‘zbekistonda faoliyat ko‘rsatayotgan keptiv sug‘urta 
    kompaniyalariga - «ALSKOM», «Universal sug‘urta» sug‘urta kompaniyalarini 
    misol keltirish mumkin. 
    Lloyd
    1) 
    Angliyadagi 
    xalqaro 
    sug‘urta 
    bozori; 
    Angliyadagi 
    sug‘urtalovchilarning korporatsiyasi, taxminan 1734 yilda tashkil etilgan. Hozirgi 


    140 
    paytda Lloydga 22000 dan ortiq a’zo bor. Uning faoliyati Angliya parlamenti 
    qabul qilgan maxsus qonun bilan tartibga solinadi. Lloyd sug‘urtani barcha 
    turlarini amalga oshiradi. Lloyd a’zolari 279 sindikatga birlashgan bo‘lib, sindikat 
    faoliyati 
    uchun 
    anderrayterlar 
    javob 
    beradi. 
    Anderrayterlar 
    bilan 
    sugurtalanuvchilarni sugurta vositachilari birlashtiradi. Sugurta vositachilari Lloyd 
    bozorida risklarni joylashtiradi. Anderrayterlar sugurta shartnomasi buyicha javob 
    berish uchun yirik miqdordagi pul mablag‘larini korporatsiyaga depozit sifatida 
    qo‘yadi. 
    Tibbiy sug‘urta- aholi sog‘lig‘ini himoya qilish vositalaridan biri. Sug‘urta 
    hodisasi ro‘y berishi munosabati bilan, sug‘urta polisi orqali bepul tibbiy xizmat 
    ko‘rsatilishi. Tibbiy xizmat ko‘rsatish bilan bog‘liq xarajatlarni sug‘urta 
    kompaniyasi to‘laydi. Tibbiy sug‘urta majburiy yoki ixtiyoriy bo‘ladi.
    Mulkiy sug‘urta - turli ko‘rinishdagi mol-mulklarni saqlash bilan bog‘liq 
    manfaatlar sug‘urta munosabatlarining ob’ekti hisoblangan, sug‘urtaning mustaqil 
    tarmog‘i. Sug‘urtalanuvchining shaxsiy mulki, uning qaramog‘ida joylashgan mol-
    mulklar sug‘urtalanishi mumkin. Sug‘urtalanuvchi sifatida, nafaqat mol-mulkning 
    sohiblari, balki mol-mulkning saqlanishi uchun mas’uliyatli bo‘lgan jismoniy va 
    yuridik shaxslar ham bo‘lishi mumkin. 
    Netto-stavka- brutto-stavkaning asosiy tarkibiy qismi. Netto-stavka sug‘urta 
    qoplamasini to‘lashga mo‘ljallangan pul mablag‘lari resurslari bo‘lib, u brutto-
    stavkaning 90 foizigacha miqdorini tashkil etadi. 

    Download 2,42 Mb.
    1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   132




    Download 2,42 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti sug’urta nazariyasi va amaliyoti

    Download 2,42 Mb.
    Pdf ko'rish