O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti sug’urta nazariyasi va amaliyoti

Download 2,42 Mb. Pdf ko'rish
bet	88/132
Sana	16.11.2023
Hajmi	2,42 Mb.
	#100112

1 ... 84 85 86 87 88 89 90 91 ... 132

Bog'liq
Sug`urta nazariyasi va amaliyoti (3)

Sug‘urta qoplamasi - mulkiy sug‘urtada va sug‘urtalanuvchining uchinchi
shaxs oldida fuqarolik javobgarligini sug‘urtasida zararni qoplash uchun sug‘urta
fondidan to‘lanadigan pul mablag‘i. Sug‘urta qoplamasi sug‘urta summasiga teng
yoki undan kam bo‘lishi mumkin. Sug‘urta hodisasi ro‘y berganlik xolati va shakli
bo‘yicha adjaster yoki avariya komissarining xulosasi sug‘urta kompaniyasi
tomonidan sug‘urta qoplamasi to‘lanishida asos bo‘lib xizmat qiladi.
Sug‘urta manfaati - sug‘urtada moddiy manfaatdorlik chorasi. Sug‘urta
hodisasi ro‘y berishi natijasida sug‘urtalanuvchiga moddiy zarar keltiruvchi
predmetlar - mol-mulk yoki sug‘urtalanuvchining uchinchi shaxsga zarar keltirish
xolatlari. Masalan, sug‘urtalanuvchining avtomobil transporti yo‘l-transport
hodisalari tufayli shikastlanganda, sug‘urtalanuvchida ushbu mulkka nisbatan
manfaatdorlik yuzaga keladi va sug‘urta moddiy manfaatdorlik chorasi sifatida
maydonga chiqadi.
Sug‘urta yig‘imi - Jismoniy shaxsning yo‘lovchilarning majburiy sug‘urta
bo‘yicha bir marta to‘lanadigan sug‘urta mukofoti. Odatda, sug‘urta yig‘imi yo‘l
haqi tarkibida bo‘ladi va chiptada sug‘urta yig‘imi «kiritilgan» degan so‘z bo‘ladi.
Slip - riskni xarakterlovchi xujjat. Slip sug‘urta brokeri tomonidan tuziladi va
anderrayterga beriladi. Slipda sug‘urta kompaniyasining riskni sug‘urtalashdagi
hissasi ko‘rsatiladi. Angliyada slip sug‘urta polisiga tenglashtiriladi. Ayrim
holatlarda slip sug‘urta qoplamasini to‘lashda asosiy xujjat hisoblanadi.
Sug‘urta kompaniyasi- sug‘urta shartnomasini tuzish va unga xizmat
qilishni amalga oshiruvchi, sug‘urtalanuvchi bilan huquqiy munosabatda bo‘luvchi
yuridik shaxs. U o‘z Nizomi asosida faoliyat yurituvchi mustaqil xo‘jalik

149
sub’ektidir.
Tegishli
iqtisodiy
muhitda
faoliyat
yurituvchi
sug‘urta
kompaniyalarining
yig‘indisi sug‘urta tuzimini tashkil etadi. Sug‘urta
kompaniyalari bajaradigan sug‘urta operatsiyalariga ko‘ra, ular universal va
ixtisoslashgan bo‘ladi. Ustav kapitali miqdori hamda kelib tushgan sug‘urta
mukofotlari hajmiga muvofiq, sug‘urta kompaniyalarini yirik, o‘rta va kichik
guruxlarga bo‘lish mumkin.

Download 2,42 Mb.

1 ... 84 85 86 87 88 89 90 91 ... 132

Download 2,42 Mb.

Pdf ko'rish