Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/366
Sana17.05.2024
Hajmi7,53 Mb.
#240249
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   366
Bog'liq
O zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi t

 
1.4. Bozor va uning vazifasi 
 
Bozor iqtisodiyoti asosiy iqtisodiy vazifalarni hal etishda unga teng 
keladigan muqobil variantning yoʻqligini isbotladi. 
Birinchidan, bozor ishlab chiqarish va iste’molning oʻzaro 
bogʻliqligini ta’minlaydi. Bu funksiyani u taklifni toʻlov qobiliyatli talab 
hajmiga muvofiqligini oʻrnatish orqali amalga oshiradi. 
Ikkinchidan, xolis ishlab chiqaruvchilar mehnatining natijalarini 
ijtimoiy baholashni kafolatlaydi. Bunday baholash mexanizmi oddiy, 
samarali va obyektivdir. U bir narsadan: oldi-sotdi boʻladimi yoki 
yoʻqligidan iborat. 
Uchinchidan, bozor ishlab chiqarishning yuqori samaradorligi uchun 
sharoit yaratadi. Bunga qoloqlarni ilgʻorlardan «ajratuvchi» raqobat 
yordam beradi. 
«Sof» bozor hech qachon mavjud boʻlmagan, bu hayoliy tizim - 
«mukammal raqobat» deb ataluvchi «hayoliy» modeldir. Erkin bozor 
yoki «mukammal raqobat» ishi qator majburiy shartlar, institutlar 
mavjudligi bilan aniqlanadi: 
-
xususiy mulkchilik; 
3
Microeconomics, Second Edition bv Robert S. Pindyck, 12 bet 


13 
-
tadbirkorlik va tanlash erkinligi; 
-
shaxsiy manfaat faoliyatning asosiy sababi sifatida; 
-
raqobat; 
-
bozor narxlari tizimiga tayanish; 
-
davlat rolining cheklanganligi. 
Bu barcha institutlar xoʻjalik faoliyatini rivojlantirish asosi sifatida 
iqtisodiy ragʻbatlantirish tizimini vujudga keltiradi. 
Xususiy mulkchilik – bu fuqaro yoki firmani iqtisodiy ne’matga 
egalik qilish, foydalanish, taqsimlash huquqidir.
 
Agar mulkchilik huquqlari yaqqol aniqlangan va ishonchli 
himoyalangan boʻlsa, bunday tizim resurslardan yaxshiroq foydalanishni 
ta’minlaydi. 
Tadbirkorlik erkinligi
 
har qanday inson tadbirkorlik faoliyati bilan 
shugʻullanishi mumkinligini: resurslarni sotib olish va oʻz tanloviga 
koʻra har qanday tovar va xizmatlarni ishlab chiqarishni tashkil etish, 
ularni bozorda sotish, pullarni bankka qoʻyish va boshqalarni koʻzda 
tutadi.

Download 7,53 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   366




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish