|
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti
|
| bet | 83/151 | | Sana | 25.11.2023 | | Hajmi | 0,61 Mb. | | #105428 |
Bog'liq B. K. Sattorov 00 Moliyaviy risklar nazariyasi-fayllar.orgyopiq valuta mavqei;
uzun valuta mavqei;
qisqa valuta mavqei;
ochiq valuta mavqei.
7. Milliy valutaning chet el valutalariga yoki xalqaro hisob-kitob pul birliklariga nisbatan qadrining tushishi ………… deb ataladi.
inflatsiya;
imobilizatsiya;
devalivatsiya;
revalvatsiya.
8. Valutani sotish yoki sotib olish bo‘lib, keyinchalik teskari bitim tuzib, valuta kurslari farqi yordamida foyda olish uchun qanday operatsiya amalga oshiriladi?
autrayt;
metching;
valuta arbitraji;
kotirovka.
9. So‘mda 5000 AQSH dollari depozitga joylashtirilgan. Depozit muddati boshida 1 AQSH dollari 8400 so‘mni, kutilayotgan xarid narxi 8650 so‘mni tashkil etadi. Depozit foiz stavkasi milliy valutada yillik 20 %. Depozit muddati 6 oy. So‘mda joylashtirilgan depozitning 6 oy muddatdan so‘ng xorijiy valutadagi qiymatini aniqlang.
5341 $;
5221 $;
5300 $;
5500 $.
100
“..……… asosan savdo operatsiyalari, shuningdek, dividend to‘lovlari va moliyaviy investitsiyalash bo‘yicha pulli shartnomalar bilan bog‘liq holda yuzaga keladi”. Yuqorida qaysi turdagi valuta riskiga ta’rif berilgan?
A) operatsion valuta riski; B) translatsion valuta riski; C) iqtisodiy valuta riski; D) tranzaksion valuta riski.
101
V BOB. FOIZ RISKI
5.1. Foiz riski, turlari va foiz stavkalari
Foiz stavkalari eng ko‘p ishlatiladigan moliyaviy ko‘rsat-kichlardir. Ko‘plab insonlar o‘z hayotlarida kredit olishadi va shu kredit bo‘yicha foizlar to‘lashadi, pullarini bank yoki boshqa moliya muassasasiga joylashtirishadi va buning uchun foiz to‘lovlari oli-shadi. Ushbu xatti-harakatlar davomida kreditlar va qo‘yilmalar bo‘yicha ko‘plab foiz stavkalari mavjudligini ko‘radilar. Bu stavkalar nafaqat miqdoran, balki ularni hisoblash usuliga ko‘ra ham farqlanadi.
Ba’zi foiz stavkalari shartnomaning butun amal qilish muddati davomida fiksirlangan bo‘ladi, boshqalari esa muayyan vaqt oralig‘ida kelishilib olingan shartlar asosida o‘zgarishi mumkin. Masalan, kreditor xohishiga ko‘ra o‘zgartirilishi mumkin bo‘lgan ipoteka kreditlari bo‘yicha foiz stavkalari bor. Kreditlar va depozitlar bo‘yicha foizlar nima uchun to‘lanishiga oydinlik kiritamiz.
Ma’lumki, pul foyda keltiradi yoki ayirboshlash vositasi bo‘lgan holda faqat bilvosita farovonlikni ta’minlaydi. Bu ular to‘g‘ridan to‘g‘ri foyda keltirishi uchun boshqa tovar yoki xizmatlarga ayirboshlanishi kerakligini anglatadi. O‘z navbatida, pulning o‘zi (banknotalar, tangalar, bank hisoblari) hayotiy ehtiyojlarni kam qondiradi. Bu pulni oziq-ovqatlar, kiyim-kechak va uy-joy kabi tovar va xizmatlarga ayirboshlash yo‘li bilan sodir bo‘ladi.
Shunday qilib, kimdir pulni investitsiya qilganda, u ularni to‘g‘ridan to‘g‘ri foyda keltiradigan tovar va xizmatlarga aylantirish imkoniyatidan voz kechadi. Shuning uchun pullar investitsiyalash o‘rniga tovar va xizmatlarni sotib olish uchun ishlatilganga nisbatan kamroq foydalilik darajasi bilan qanoatlanishiga to‘g‘ri keladi. Ushbu potensial foydalilikni yo‘qotish kompensatsiyalanishi kerak – foizning eng muhim vazifasi shundan iborat.
|
| |
