O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot universitеti

Download 1,08 Mb. Pdf ko'rish
bet	47/71
Sana	22.12.2023
Hajmi	1,08 Mb.
	#127027

1 ... 43 44 45 46 47 48 49 50 ... 71

Bog'liq
Algoritmlashtirish va dasturlash asoslari

Belgilar bo‘limi.

Dastur sarlavhasi PROGRAM xizmatchi so‗z bilan boshlanadi, bu so‗zdan
keyin shu dasturga berilgan nom yoziladi (bu nom dastur ichida hech qanday
maqsadda ishlatilishi mumkin emas). Dastur nomidan keyin yumaloq qavs ichida
dastur parametrlari ro‗yxati beriladi. Bu parametrlar fayllar nomi bo‗lib, ular orqali
dastur tashqi muhit bilan bog‗lanadi.
Mavjud bo‗lgan ko‗p fayllar orasidan 2 ta standart matnli fayllar ajratilgan.
Bular dasturni boshlang‗ich ma'lumotlar va ma'lumotlarni qayta ishlash natijalari
bilan bog‗laydigan INPUT va OUTPUTlardir.
Dastur sarlavhasi yozilishini quyidagi misolda ko‗ramiz:
PROGRAM PASCAL (INPUT, OUTPUT);
Paskalning ko‗p versiyalarida INPUT va OUTPUT yozilmasligi ham mumkin.
Dasturning asosiy vazifasi - bu kompyuterga ma'lumotlarni (berilganlarni) qayta
ishlash bo‗yicha buyruqlar berishdir.Bu buyruqlar operatorlar yordamida beriladi.
Shuning uchun ham operatorlar bo‗limi asosiy hisoblanadi va har qanday dasturda
ishtirok etishi shart.
Operatorlar bo‗limidan oldingi bo‗limlar ba'zi dasturlarda ishtirok etmasliklari
ham mumkin. Ular tavsiflash bo‗limlari deyiladi. Tavsiflashning bu bo‗limlarida
operatorlar bo‗limida ishlatilgan kattaliklar tavsiflanadi, ya'ni e'lon qilinadi.
Belgilar bo‘limi. Dasturning ixtiyoriy operatori oldiga belgi va ikki nuqta
qo‗yib qolgan operatorlardan ajratish mumkin. Operatorning belgisi bittadan ortiq
bo‗lishi mumkin emas. Operatorlarning belgilari bir xil bo‗lishi mumkin emas.
Operatorning belgisiga uning nomi sifatida xaraladi.Dasturda ishlatilayotgan har
bir belgi avval belgilar bo‗limida tavsiflash yo‗li bilan e'lon qilinishi kerak:

84
Belgilar bo‗limi label (belgi) xizmatchi so‗z bilan ochiladi, undan keyin belgilar,
ya'ni ketma-ket vergul bilan ajratilgan konstanta shaklida yoziladi.Belgilar bo‗limida
e'lon qilinayotgan belgilar ixtiyoriy ketma-ketlikda yozilishi mumkin.
Belgilar (0-9999) orasidagi sonlardan olinadi (Turbo Paskalda belgi sifatida
alfavitning boshqa elementlarini ham ishlatish mumkin).
Misol: label 24, 25, 26;

Download 1,08 Mb.

1 ... 43 44 45 46 47 48 49 50 ... 71

Download 1,08 Mb.

Pdf ko'rish