|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
|
| bet | 60/80 | | Sana | 20.02.2024 | | Hajmi | 470,25 Kb. | | #159234 |
Bog'liq I. M. Bedritskiy, A. X-fayllar.orgMetka (belgi)-qator raqami (operatorning), uning dasturini ketma-ket bajarilishiga mos. Qator raqami ko‘rsatilmaganda operatorlar yozilish tartibida bajariladi.
Mnemokod (mavhum kod)-lotin alifbosining harflari, qisqartirilgan so‘z yoki bir nechta so‘z bo‘lib, bajariladigan komandaning ma’nosini namoyon qiladi (qaytaradi).
Operand- ma’lumotlarni topish adreslari yoki ma’lumotlari, ular ustida komandalar bajariladi, odatda 16-lik hisoblash tizimida ifodalanadi.
INTEL 8080 uchun assembler tilida ikkita sonni qo‘shish operatsiyasini dasturlash misoli 22-jadvalda keltirilgan.148
22-jadval
|
Bilgi
|
Mnemokod
|
Operand
|
Izoh
| |
1
|
ADC
|
7, GB 00
|
"Katlam 7 raqami"
hujayraning 203
joylashgan soni hisoblanadi
| |
2
|
STA
|
65 00
|
«Aychiykaning 101
summasini yozish»
| |
3
|
BRK
|
|
«Ishni tugatish»
|
148 Chris J. Georgopoulos Interface fundamenentals in Microprocessor-Controlled Systems. A member of the Kluwer academic publishers group. Greece, 2009.
Komentariy (sharhlash)-dastur bajarilishida sodir bo‘ladigan barcha xodisalarni tushuntiradi. Dasturni o‘zida hisobga olinmaydi, lekin sezilarli darajada uni sozlash va modifikatsiyalashni (o‘zgartirishni) osonlashtiradi.
Assembler barcha komanda mnemokodlarini va adreslarini to‘g‘ri tartibda moshina tilidagi dasturga o‘zgartiradi va dasturning o‘tishida adreslardan odobli foydalanishni kuzatadi. Assembler dasturi, shuningdek monitor deb ham nomlanuvchi, PZU yoziladi va u yerdan zarurat bo‘lganda olinadi. Assembler- faqat ma’lum turdagi (model, seriyasiga) MP yo‘naltirilgan til.
MP komandalar tarkibi ettita toifaga bo‘lingan: arifmetik, mantiqiy, ma’lumotlar uzatish, tarmoqlanish, nim dasturni chaqirish, nim dasturdan qaytish, boshqa komandalar. Komandalarning to‘la tarkibi protsessorning xujjatlar bilan yuboriladi. Bunday xujjat odatda jadval bo‘lib, unda operatsiyaning mohiyati, adreslash usuli, assemblerdagi mnemokod komandalari, ikkilik va, yoki 16-lik formada operatsiya kodi, komanda formati (operatsiya kodi, maxlumotlar yoki adreslar), komandalar bajarilgandan keyingi xolatdagi indikatorning ma’lumotlari va boshqa ma’lumotlar ko‘rsatiladi.
Shuni ko‘zda tutish kerakki, har qanday MP komandalar tarkibi o‘xshash, lekin bu komandalarning mnemokodlari, ya’ni assemblerdagi harfli kombinatsiyalari, u yoki bu operatsiyaga mos keladigan, juda katta farqga ega bo‘lishi mumkin. 8-razryadli MP prinsipida 256 tagacha komandani kodlash mumkin, lekin ular ancha kam qo‘llaniladi. Masalan, Intel 8080 MP ularning (komandalarning) bori 67, takomillashgan modellarida-240 tagacha.
|
| |
