|
Sonlarni qo‗zg‗almas vergulli tasvirlashBog'liq Majmua IVRT 1-SEMestr 123Sonlarni qo‗zg‗almas vergulli tasvirlash.
Sonni qo‗zg‗almas vergulli tasvirlash uchun
kompyuter xotirasining katakchasi ishora va raqamlarga mo‗ljallangan xonalarga ajratiladi.
Katakchaning xonalari odatda, chapdan o‗ngga tomon raqamlar bilan tartiblanadi. Katakchaning bitta
xonasiga sonning bir xonasi mos keladi. Bunday sonning butun va kasr qismini ajratadigan vergulning
o‗rni oldindan belgilanadi.
Qo‗zg‗almas vergulli tasvirlangan sonlar ustida amallar juda sodda bajariladi, chunki vergulning o‗rni
o‗zgarmaydi. Shuning uchun xonalardagi raqamlarni mos ravishda qo‗shib qo‗yish yetarli.
Bu usulning kamchiligi, ishlatiladigan sonlarning chegaralanganligidadir. Haqiqatan EHM 24 xonali
xotira katakchasiga ega bo‗lib vergul 10-xonadan keyin qo‗yiladigan bo‗lsa, u holda xotira
katakchasidagi absolyut qiymati bo‗yicha eng katta son.
Sonlarni qo‗zg‗aluvchi vergulli tasvirlash
. Q asosli sanoq sistemasidagi ixtiyoriy a soni
(a==0) bu usulda quyidagicha tasvirlanadi: a = M*Q , bu yerda M - a sonining mantissasi deyiladi va u
musbat to‗g‗ri kasrdan iborat, r - a sonining tartibi deyiladi va u butun son. Q - sanoq sistemasining
asosi.
Bu usulda tasvirlashning kamchiliklari sonni tasvirlashda belgilar sonining ko‗payib ketishi va
shu bilan mos holda arifmetik amallarni bajarish jarayonining murakkablashib yuborishidan iborat.
Xotira katakchasida sonlarni tasvirlashning ikki usulini ko‗rib chiqdik. Shuni aytish kerakki,
kompyuterda faqat sonlarni emas, balki turli belgilarni ham tasvirlab ishlatish mumkin. Bunday
belgilar ham xotira katakchalarida ularda mos ikkilik kodlari orqali tasvirlanadi.
Adabiyotlar:
1.
Б.Стариченко. Теоретические основы информатики. Москва. 2003 г.
2.
Г.И.Шездюков. Экономическая информатика и вычеслительная техника. Т.:, ―Ўқитувчи‖.
1996 г.
3.
Yuldashev U.Yu., Boqiev R.R., Zokirova.F.M. Informatika. Kasb–hunar kollejlari uchun
darslik T.:, 2002 y.
4.
V.Rajaraman. Introduction to Information technology, 2nd edition. India, 2013.
|
| |
