27
C1
C4 C5
C6
C2
C3
C1
C4
C6
C5
C3
а- To’g’ri
ulangan
б- Noto’g’ri ulangan
.
1.16-rasm. Stator cho’lg’ami vektor diagrammalari.
28
II-BOB. ASINXRON MOTORDAGI SHIKASTLANISHLARNI TA’MIRLASH VA
BARTARAF QILISH YO‘LLARI.
2.1. Asinxron motorlarni ta’mirlash texnologiyasi.
Mashinani ishlatish va saqlash vaqtida qizish, titrash paytidagi mexanik ta’siri,
markazdan qochma
va elektr dinamik kuchlar, namlik ta’siri va agressiv muhit
natijasida o‘ramning izolyasiyasi bora – bora emiriladi. Izolyasiyaning strukturaviy
va ximik tarkibining sezilmas o‘zgarishi
eskirish deyiladi, eskirish paytida
izolyasiya tarkibining yomonlashuvi jarayoni esa buzilish deyiladi.
Asinxron motorlarda ko‘pincha stator ishdan chiqadi. Bu 85-95 %
motor
ishlamasligining sababi hisoblanadi. O‘ramning ishdan chiqishi sababi Cho’lg‘am
qisqa tutashuvlari hisoblanadi. Titrash ta’sirida asta – sekin lakning emirilishi
bashlanadi, o‘zaro yaqin joylashgan o‘tkazgichlar Cho’lg‘am izolyasiyalari
emiriladi, bir – biriga tekkan Cho’lg‘amlar qisqa tutashuv konturini hosil qiladi.
Qisqa tutashgan konturning
qarshiligi katta emas, shuning uchun tok ma’lum bir
qiymatga ko‘tariladi va Cho’lg‘amni qizdirib, izolyasiyaning
qorayishini keltirib
chiqaradi.
Ko‘pincha o‘ramning chiqish nuqtalari ishdan chiqadi. Ularni odatda qattiq
qilib qisishmaydi va shuning uchun vibratsiya ta’sirida tez –
tez qiyshayadi va
qimirlaydi. CHiqish nuqtalari izolyasiya kerakli darajada elastik bo‘lishi kerak.
O‘ramning joriy ta’miri yo mashinaning ekspluatatsiya joyida yo ta’mirlash
sexida bajariladi. Motorni ochishdan maqsad o‘ramni ko‘rib bilish. O‘ramni
ko‘zdan kechiradilar, tozalaydilar va siqilgan
havo bilan purkaydilar, kontakt
boshlashmasi, o‘ramning chiqish nuqtalari, qisqich kolodkalari tekshiriladi.
29
2.1-rasm.Stator cho’lg‘amini yig‘ilishi
