-Mavzu. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari xavfsizligiga bo‘ladigan tahdidlar

Download 2,23 Mb. Pdf ko'rish
bet	5/30
Sana	06.01.2024
Hajmi	2,23 Mb.
	#130994

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 30

Bog'liq
Mustaqil ish Kiberxavfsizlik

2-Mavzu. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari xavfsizligiga bo‘ladigan
tahdidlar.
1.Korporativ tarmoqlardagi ma’lumotlar
2.Axborot havfsizligiga tahdid
3.Xatoliklar tufayli kelb chiquvchi tahdidlar
Tarmoq texnologiyalari rivojining boshlang’ich bosqichida viruslar va kompyuter
xujumlarining boshqa turlari ta’siridagi zarar kam edi, chunki u davrda dunyo
iqtisodining axborot texnologiyalariga bog’liqligi katta emas edi. Hozirda, xujumlar
sonining doimo o’sishi hamda biznesning axborotdan foydalanish va almashishning
elektron vositalariga bog’liqligi sharoitida mashina vaqtining yo’qolishiga olib
keluvchi hatto ozgina xujumdan kelgan zarar juda katta raqamlar orqali hisoblanadi.
foydaluvchilar kompyuterlari o’rtasida axborot almashinuvining avtomatlashtirilishi.
Axborot xavfsizligiga tahdid deganda axborotning buzilishi yoki yo’qotilishi xavfiga
olib keluvchi himoyalanuvchi ob’ektga qarshi qilingan harakatlar tushuniladi.
Oldindan shuni aytish mumkinki, so’z barcha ahborot hususida emas,
balki uning
faqat
, mulk egasi fikricha, kommertsiya qiymatiga ega bo’lgan qismi xususida
ketyapti.
Zamonaviy korporativ tarmoqlar va tizimlar duchor bo’ladigan keng tarqalgan
tahdidlarni tahlillaymiz. Hisobha olish llozimki, xavfsizlikka tahdid manbalari
korporativ axborot tizimining ichida (ichki manba) va uning tashqarisida (tashqi
manba) bo’lishi mumkin. Bunday ajratish to’g’ri, chunki bitta tahdid uchun (masalan,
o’g’irlash) tashqi va ichki manbalarga qarshi harakat usullari turlicha bo’ladi. Bo’lishi
mumkin bo’lgan tahdidlarni hamda korporativ axborot tizimining zaif joylarini bilish
xavfsizlikni ta’minlovchi eng samarali vositalarni tanlash uchun zarur hisoblanadi.
Tez-tez bo’ladigan va xavfli (zarar o’lchami nuqtai nazaridan)
tahdidlarga
foydalanuvchilarning
, operatorlarning, ma’murlarning va korporativ
axborot tizimlariga xizmat ko’rsatuvchi boshqa shaxslarning atayin qilmagan

xatoliklari kiradi. Ba’zida bunday xatoliklar (noto’g’ri kiritilgan ma’lumotlar,
dasturdagi xatoliklar sabab bo’lgan tizimning to’xtashi yoki bo’zilishi) to’g’ridan
to’g’ri zararga olib keladi. Ba’zida ular niyati buzuq odamlar foydalanishi mumkin
bo’lgan nozik joylarni paydo bo’lishiga sabab bo’ladi. Global axborot tarmog’ida
ishlash ushbu omilning yetarlicha dolzarb qiladi. Bunda zarar manbai
tashkilotning foydalanuvchi ham, tarmoq foydalanuvchisi ham bo’lishi mumkin,
oxirgisi ayniqsa xavfli.

Download 2,23 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 30

Download 2,23 Mb.

Pdf ko'rish