Standart I / O avtobusi: "SVOSTE" standart I / O avtobusi sekin periferik asboblar (sichqoncha, modem, ovozli kartalar va boshqalar) uchun ishlatiladi, shuningdek eski qurilmalarga mos keladigan uchta shinaga ulanadi. Deyarli barcha zamonaviy kompyuterlarda bunday avtobus - bu ISA avtobusi (tarmoq standart arxitektura - standart sanoat arxitekturasi).
Universal ketma-ketlik (Universal Serial avtobus - USB), bu sizga 127 ta sekin periferik qurilmalarni ulash imkonini beradi Xoda (HUB) yoki Loop ulanishlari (Daisy-CHANING) qurilmalari.
Tezlik serial shinalar Ieee 1394 (Ferewire)Kompyuter raqamli kameralarini, printerlar, televizorlar va juda yuqori darajada o'tkazish qobiliyatini talab qiladigan boshqa qurilmalarni ulash uchun mo'ljallangan.
Protsessor bilan turli xil perifentlarni bog'laydigan bir nechta i / o avtobus, tizim avtobusiga ulaning ko'prik (Ko'prik) chipsetda amalga oshiriladi. Tizim chipfasi barcha shinalarni boshqaradi va tizimdagi har bir qurilmani to'g'ri ravishda bir-birining qurilmasi bilan to'g'ri ta'sir qiladi.
Yangi Rsda qo'shimcha "shinalar" mavjud, ular faqat grafik o'zaro ta'sir qilish uchun mo'ljallangan. Aslida, bu shinalar emas, lekin portlamoq - Tezlashtirilgan grafik port (tezlashtirilgan grafik port - AGP). Avtobus va port o'rtasidagi farq shundaki, avtobus odatda ommaviy axborot vositalarini bir nechta qurilmalarda ajratish bo'yicha hisoblangan va port faqat ikkita qurilma uchun mo'ljallangan.
Y uqorida ko'rsatilgandek, i / o shinalar aslida tizim shinasini kengaytirishdir. Ona taxtasida tizim shinasi chipset chipetasi bilan tugaydi, bu men / o avtobusga ko'prik hosil qiladi. Shinalar Kompyuterdagi ma'lumotlar almashishda hal qiluvchi rol o'ynaydi. Aslida, protsessor bundan mustasno, chapdagi rasmda ko'rsatilganidek, turli xil I / O avtobus orqali bir-biringiz bilan bir-biringiz va tez tizim xotirasi bilan o'zaro aloqada bo'ling.
Zamonaviy integral mikrosxemalar ko'pincha oldindan qurilgan qismlardan ishlab chiqilgan. Shinalar (masalan, Wishbone) integral mikrosxemalarning turli qismlarini osonroq birlashtirish uchun ishlab chiqilgan. Ichki kompyuter shinalariga misollar. Parallel. Xususiy ASUS Media Bus Socket 7 o'rnatilgan ba'zi ASUS anakartlarda ishlatilgan va PCI shina ulagichi bilan bir qatorda joylashgan ma'lum bir uyadagi ISA shinai bo'lgan. Asbobsozlik tizimlari uchun CAMAC, kengaytirilgan ISA yoki EISA, Industry Standard Architecture yoki ISA, kam sonli hisoblash yoki LPC, MicroChannel yoki MCA, Mbus, sanoat tizimlari uchun multibus, NuBus yoki IEEE 1196, Intel 80486 uchun dastlabki anakartlarda ishlatiladigan OPTi mahalliy shina. Periferik Component Interconnect yoki PCI, shuningdek PCIX Altair va shunga o'xshash mikrokompyuterlarda ishlatiladigan S-100 shina yoki IEEE 696, SBus yoki IEEE 1496, VESA Local Bus yoki VLB yoki VL-bus asosan 80486 protsessor uchun anakartlarda ishlatilgan va to'g'ridan-to'g'ri mikroprotsessor pinlariga ulangan. Shu bilan birga, ushbu shinani IBM BL3 protsessori (i386SX analogi) va Pentiumning dastlabki versiyalari bilan birgalikda amalga oshirish ham mavjud edi VMEbus, VERSAmodule Eurocard shinasi 8 va 16 bitli mikroprotsessor tizimlari uchun STD Bus, Unibus, Q-shina. Ketma-ket Seriyali periferik interfeysli shina yoki SPI shina, USB, Universal Serial Bus, ko'pincha tashqi sifatida ishlatiladi. FireWire, i.Link, IEEE 1394, asosan tashqi sifatida ishlatiladi. Tashqi kompyuter shinalariga misollar Advanced Technology Attachment yoki ATA (PATA, IDE, EIDE, ATAPI deb ham nomlanadi) disk va lenta atrof-muhit birliklarini ulash uchun shina. SATA, Serial ATA - zamonaviy ATA, USB, Universal Serial Bus, ko'plab tashqi qurilmalar uchun ishlatiladi. HIPPI HIgh ishlashining parallel interfeysi, IEEE-488, GPIB (Umumiy maqsadlar uchun asboblar shinai), HPIB, (Hewlett-Packard asboblar shinai). Ilgari PCMCIA nomi bilan tanilgan shaxsiy kompyuter kartasi ko'pincha noutbuklarda va boshqa ko'chma kompyuterlarda qo'llaniladi, ammo USB paydo bo'lishi va tarmoq kartalari va modemlari kiritilishi bilan o'z ma'nosini yo'qotdi. SCSI, kichik kompyuter tizimining interfeysi, disk va lenta disklarini ulash uchun shinalar Seriyali biriktirilgan SCSI, SAS - zamonaviy SCSI opsiya
Hozirgi kunga kelib hayotimizning turli jabxalarida kompyuter texnikasini uchratishimiz mumkin. Kompyuter texnikasi uchun esa turli ehtiyot qismlar, aksessuarlar(xuddi qizlarni ziragiga o'xshab — hazil) va boshqa ko'pgina qurilmalar mavjud. Ularning ichida asosiylaridan biri magnit xotira (vinchester, HDD) hisoblanadi. Vinchesterlar ham o'z navbatida ulanish jihatidan bir qancha turlarga bo'linadi. (Bo'linganni bo'ri yer-bo'linmasdan yurila).
PATA yoki SATA? qaysi biri afzal? har qanday o'zini hurmat qiladigan kompyuter foydalanuvchisi magnit xotiralarni (vinchester)ulovchi turlarini farqlay oladi.
PATA – bu parallel ATA demakdir. Qattiq magnitli xotiralarni (vinchester)larni ulash uchun parallel interfeys – AT Attachment. Ushbu standart 1986 yilda Western Digital firmasi tomonidan ishlab chiqilgan. PATA ni IDE interfeys deb xam nomlanadi. PATA shleyf 40 va 80 kontaktdan iborat bulishi mumkin. Umuman olganda PATA deb nomlanishiga yangi texnologiya SATA ning yaratilishi sabab bo'lgan. Chunki undan oldin ATA deb nomlangan.
PATA interfeysi SATA interfeysidan 4 marotaba kattadir. PATA shinasining eng yuqori tezligi 133 MB/s bo'lsa, bu ko'rsatkich SATA1 dan ham past natija edi. Hozirgi kunga kelib ATA interfeys(shinali, razyomli motherboard lar) ishlab chiqarishdan olib tashlangan. PATA shleyf kabeli maksimal uzunligi 46 smdan oshmaydi.
SATA – Serial ATA – ketma ket ATA interfeys hisoblanadi. Bu interfeys PATA(ATA) ga nisbatan ixcham va tezligi bilan afzaldir. Uning bugungi kunga kelib SATA1, SATA2 SATA3 kabi versiyalari mavjud. SATA1 ning shina tezligi 1,5 Gbit/s(150MB/s), SATA2 niki 3 Gbit/s (300MB/s)va nixoyat SATA3ning shina tezligi 6 Gbit/s(600M) gacha o'tkazuvchanlik qobiliyatiga ega. SATA ning yana eng muxim afzal va qulay tarafi – djamperning yo'qligidir. SATA shina kabeli 7 kontaktdan iborat, elektr ta'minot kabeli esa 15 kontaktdan iborat. SATA kabellari o'zining ko'rinishi bilan ham ko'p marotaba uzib-ulash uchun qulay hisoblanadi. SATA shleyf kabeli uzunligi oxirgi versiyalarida 2 m gacha boradi.
PCI Express ta'rifi
PCI Express, texnik jihatdan Peripheral Component Interconnect Express, lekin tez-tez PCIe yoki PCI-E sifatida qisqartirilgan ko'rinadi, kompyuterdagi ichki qurilmalar uchun standart ulanish turi.
Umuman olganda, PCI Express PCIe-ga asoslangan kengaytirish kartalarini va kengaytirish kartalarining turlarini qabul qiladigan anakartdagi haqiqiy kengaytiradigan joylarga ishora qiladi.
Kompyuter shinasi — kompyuter quyi tizimi, kompyuter funktsional birliklari oʻrtasida maʼlumotlarni uzatish uchun xizmat qiladi. Shinalarni odatda oʻtkazgichlarda bir necha qurilmalar ulanishi nuqtasidan, mexanik (jismoniy) elektr va mantiqiy (nazorat)ga ajratish mumkin. Har bir shina, bir aloqa, karta va kabel uchun ulagichga ulanadi, uning majmuyini belgilaydi. Kompyuter shinalari ilk kompyuterlarda (kabellarining toʻplamlar — signal va kuch-quvvat, Ixcham va birga bogʻlangan texnik qulaylik uchun) bir necha ulanishlar bilan parallel elektr tokini oʻtkazish qurilmasi edi.. Zamonaviy kompyuter tizimlarida, bir muddat parallel shinalar kompyuter bir xil mantiq funksiyalarini taʼminlash va har qanday mexanizmlari uchun ishlatiladi.Zamonaviy kompyuterda shina parallel yoki ketma-ket ulanish sifatida ishlatiladi va parallel (Eng. Multidrop) va zanjir (Eng. Daisy zanjir) topologiyasiga boʻlish mumkin. USB va boshqa shinalarda konsentratorlar (xablardan) foydalanish mumkin.Uzatish signallari uchun tezyurar shinalari ayrim turlarida (Fibrin Channel, InfiniBand, tezyurar Ethernet, SDH) elektr ulanishlardan foydalanilmaydi, optik ulanishlar ishlatiladi. Transmission nazorat shina signali orqali (Multipleksorler, demultiplexers, tamponlar, registrlar, shina haydovchisi) amalga oshiriladi va operatsion tizimining yadrosi tomonidan maxsus drayver kerak boʻladi.
Parallel shinalar
Proprietar ASUS Media shina, Socket 7 bilan baʼzi ASUS diskdan ishlatiladigan va ulagichi shina PCI line joylashtirilgan, muayyan Iso shina ulagichi vakili. • Tizimlar uchun CAMAC • Iso yoki EISA • Standard Arxitektura yoki Iso • Kam Pin Count yoki LPC • mikrokanal yoki MCA • MBusSanoat tizimlar uchun • Multibus • NuBus yoki IEEE 1196Intel 80486 • Optik mahalliy shina, • Periferik Component Interconnect yoki PCI. • S-100 yoki IEEE 696 shina, Altair va shunga oʻxshash mikrokompyuterda ishlatiladi • SBus yoki 1496 IEEE • 80486, protsessor uchun asosan diskda ishlatiladi va terminallari bilan toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻliq.
VLB
VMEbus, VERSAmodule Eurocard shina8- va 16-bit mikrosxema tizimlari uchun • STD shina • Unibus • Q-shinaSerial • 1-Wire• HyperTransport • I²C• PCI Express yoki PCIe • Serial Periferik Interface shina yoki SPI shina • USB, Universal Serial Bus • FireWire, i.Link, IEEE 1394 koʻproq tashqi shina sifatida ishlatiladi • Direct Media interfeysi (DMI) • Intel QuickPath Interconnect yoki faqat QuickPath (QPI) • SATA / SAStashqi kompyuter shinalar misollar • Advanced Technology Attachment yoki (shuningdek PATA, edi, Eyd ATAPI sifatida tanilgan) ATA — disk va lenta ulash uchun. • SATA, Serial ATA • USB, Universal Serial Bus, tashqi qurilmalar uchun ishlatiladi, • IEEE-488, GPIB (General-maqsadi Asbobsozlik shina), HPIB, (Hewlett-Packard • Futurebus • InfiniBand • QuickRing.
|
