• Spektral xal etish
  • Spektral diapazon
  • Asboblararo muvofiqlik
  • Qiyoslash operatsiyalari va vositalari
  • O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti




    Download 5,37 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet120/286
    Sana16.05.2024
    Hajmi5,37 Mb.
    #236914
    1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   286
    Bog'liq
    katta kitob

     
    Nurlanish manbaalari
    Spektrofotometrlarda asosiy nurlanish manbaalari bo‘lib quyidagilar xizmat qiladi:
    - A
    (cho‘g‘lanma lampa nuri, 2856 K); 
    - S
    (to‘g‘ri bo‘lmagan quyosh nuri, 6774 K); 
    - D
    (kunduzgi yorug‘lik nuri, 5000 K); 
    - D65
    (kunduzgi yorug‘lik, 6500 K); 
    - F11
    (hilips TL84 trubkasiga javob beruvchi, tor diapazondagi fluoressent nurlanishlar uchun 
    mo‘ljallangan) nurlanish manbaalari va hokazolar. 
    Spektral xal etish
    — spektrofotometrda tekshirilayotgan namunaga yo‘naltirilgan optik 
    nurlanishning minimal bo‘lgan spektr kengligi extimoli. To‘lqin uzunliklarida ifodalanadi.
    Spektral xal etish imkoniyatlari 
    — o‘lchamlarsiz kattalik, nurlanishni to‘lqin 
    uzunliklarining ushbu to‘lqin uzunliklaridagi spektral hal etilishiga teng.
    Spektral diapazon
    - bu spektrofotometr bilan ishlash mumkin bo‘lgan chegaralar ko‘pgina 
    xollarda, poligrafiyada nurlanish yorug‘ligi spektri ko‘rinuvchi diapazonda 380 nm dan 730 nm 
    gacha to‘lqin uzunliklarida baholanadi. Ba’zi bir xolatlar uchun nurlanishni ultrabinafsha va 
    infraqizil tashkil etuvchilarini baholash lozim bo‘ladi. Spektrofotometrlar faqat nurlanish spektrini 
    o‘lchaydi. Qolgan barcha tavsiflar spektral ma’lumotlar bo‘yicha ko‘rib chiqiladi.
    Asboblararo muvofiqlik 
    — bu etalon bo‘lgan va tadqiq etiluvchi asbob yordamida 
    o‘lchanadigan bitta o‘sha namunani o‘lchanadigan qiymatlarini sochilmasi. 
    Qaytariluvchanlik - 
    (qayta ishlab chiqarilish) bitta namunaning o‘zida va bir xil asboblarda
    o‘sha asboblarda, o‘sha operator amalga oshirgan o‘lchashlarni to‘g‘riligi aniqlaydi.
    Qiyoslash operatsiyalari va vositalari 
    1. Qiyoslashni olib borish uchun 5.1-jadvalda ko‘rsatilgan opreatsiyalar bajariladi va vositalar 
    qo‘llaniladi.
    5.1-jadval 
    № 
    Operatsiya nomi 
    Standart 
    bandi 
    raqami 
    Asosiy va yordamchi qiyoslash vositalarini nomi va 
    turi; qiyoslash vositasini texnik talablari va (yoki) 
    metrologik hamda texnik tavsiflarini o‘rnatuvchi 
    me’yoriy xujjatni ifodalanishi 
    1. Tashqi ko‘rik 


    2. Namunalash 

    GOST 20282 bo‘yicha qalinligi 0,025...0,070 mm
    bo‘lgan polistirol plenka 
    3. Hal 
    etish 
    qobiliyatlarini 

    NPS-IKSinfraqizil spektrofotometr uchun qiyoslash 
    vositalari termasidan yutuvchi qatlamini uzunligi 100


    174 
    aniqlash
    mm bo‘lgan, 4·10
    3
    Pa bosimda ammiak bilan 
    to‘ldirilgan gazga oid kyuveta (vannacha) 
    4. To‘lqin raqam-lar 
    shkalasini darajalash 
    xa-toliklarini 
    aniqlash

    [1] tavsiya bo‘yicha 2-toifani o‘lchashga etalon 
    vositasi (standart namunalar): 0,025...0,070mm bo‘lgan 
    polistirol plenka si yoki qalinliklari 0,1 va 0,025 mm 
    bo‘lgan yutuvchi qatlamli indent bilan to‘ldirilgan 
    kyuvetlar yoki bo‘lmasa, yutuvchi qatlamning uzunligi 
    100 mm.li 4·10
    3
    Pa bosida ammiak bilan to‘ldirilgan 
    kyuveta, yoxud, uglerod dioksidi va havodagi suv 
    bug‘lari (spektrlar tavsiflari A va B ilovalarda 
    keltirilgan). 
    GOST 25706 bo‘yicha o‘n marotaba kattalashtiruvchi 
    lupa
    5. Xalaqit 
    qiluvchi 
    nurlanish 
    darajasini 
    aniqlash

    PKS-731 etalon o‘lchash vositasidan qo‘yib yuborish 
    koeffitsienti 10% bo‘lgan fotometrik sektorli disk 
    Filtrlari V ilova bo‘yicha, NPS-IKS infraqizil
    spektrofotometrlar uchun qiyoslash termasidan
    6. Spektrofoto-metrni 
    mutlaq, 
    asosiy 
    xatolik-larini 
    aniqlash 

    PKS-731 etalon o‘lchash vositasidan qo‘yib yuborish 
    koeffitsientlari 10%, 20%, 30%, 40%, 50%, 60%, 70%, 
    80% va 90% bo‘lgan fotometrik sektorli disklar. 
    Qo‘yib yuborish koeffitsentini yo‘l qo‘yiladigan 
    o‘lchash xatoliklarini chegaralari - 0,3% dan ko‘p 
    emas 
    2. Qiyoslanayotgan spektrofotometrni metrologik tavsiflarini aniqlashda (nazoratlashda), 
    talab qilinadigan aniqliklarini ta’minlovchi boshqa qiyoslash vositalarini qo‘llashga ruxsat etiladi.

    Download 5,37 Mb.
    1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   286




    Download 5,37 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

    Download 5,37 Mb.
    Pdf ko'rish