198
Disstillangan suv bilan ishlanganda refraktometrga termostat щrnatiladi. Ustki va o‘lchash
prizmalari orasiga bir tomchi suv tomiziladi.
Namunaviy plastinkalarda ishlanganda esa, ularga immersion suyuqlik surtiladi, keyin
o‘lchash prizmasiga joylashtiriladi. CHegaraviy chiziqni rangsiz xolatga keltiriladi va
kompensatorning ikki xil xolati uchun 5 martadan hisob olinadi. Olingan natijalar bo‘yicha o‘rtacha
arifmetik qiymati aniqlanadi va undan
k
ning qiymati aniqlanadi va sindirish ko‘rsatkichlari uchun
jadvaldan A va V larning qiymati aniqlanadi. Aniqlangan A, V va
k
qiymatlar asosida o‘rtacha
disspersiya aniqlanadi.
Topilgan disstillangan suvning va TK-21 ( TK - 20), TF-5, STF-58 markali shishalarning
o‘rtacha disspersiyasi refraktometrning pasportidagi qiymatlari bilan solishtiriladi. Ularning eng
katta farqi ± 1,5∙10
-4
dan
Katta bo‘lmasligi kerak.
5.3.3. Ko‘rsatkichlarni o‘xshashligini aniqlash.
Sindirish ko‘rsatkichi n
D
qiymatlarining o‘xshashligini har bir o‘lchash diapazoni uchun
shkalaning boshlang‘ich, o‘rta va oxirgi uchta nuqtalarida distillangan suvning, namunaviy
prizmaning va plastinkaning qiyoslanayotgan nuqtalarida o‘lchash orqali aniqlanadi. Buning uchun
o‘lchash prizmasiga namunaviy prizma (plastinka) ni o‘rnatiladi yorug‘lik va qorong‘ilik
chegaralarini X chiziqlar kesishishgan nuqtaga keltirib 5 marta o‘lchashlar olib boriladi.
Ko‘rsatkichlarni o‘xshashligini olingan natijalarning farqi asosida aniqlanadi. Sindirish
ko‘rsatkichi n
D
bo‘yicha ko‘rsatkichlarni o‘xshashligi ± 1∙10
-4
dan kichik bo‘lmasligi kerak.
