O’zbekiston respublikasin oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo uleg’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti mikrobiologiya va biotexnologiya kafedrasi mikrobiologiya va virusologiya fani mavzu

Download 7.47 Mb.
bet	1/4
Sana	17.02.2024
Hajmi	7.47 Mb.
	#158190

1 2 3 4

REJA
Eukariotlar
Prokariotlar

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASIN OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT KIMYO TEXNOLOGIYA INSTITUTI SHAHRISABZ FILIALI

BIJG’ISH MAHSULOTLARI VA VINO MIKROBIOLOGIYASI FANI MAVZU: BAKTERIYALARNING SHAKLI, HUJAYRA TUZILISHI VA HARAKATLANISHI
Shahrisabz -2023

REJA:

REJA:
Eukariotlar va prokariotlarga umumiy tavsif.
Bakteriyalarning tabiatda tarqalishi.
Bakteriyalarning shakllari va o’lchamlari.
Bakteriya hujayrasining tashqi tuzilishi.
Bakteriya hujayrasining ichki tuzilishi va uning harakatchanligi.

Bugungi kunda mikrobiologiya va biotexnologiya sanoatida produsent sifatida prokariotlar – bir hujayrali, yadrosi mukammal bo’lmagan organizmlar ularga bakteriyalar, aktinomisetlar, rikketsiylar va tuban eukariotlar - bir va ko’p hujayrali, yadrosi mukammal, xromosomalari maxsus lipoproteid tabiatli membranalar bilan o’ralgan organizmlar ularga – achitqi va miselial zamburug’lar, eng sodda jonivorlar va suv o’tlari hamda ularni har xil usullar (seleksiya, mutagenez, hujayra va gen muhandisligi) orqali olingan mutantlari kiradi.

Eukariotlar (yun. yei yaxshi, haqiqiy, butun va karion — Yadro) — toʻliq shakllangan, haqiqiy Yadroga ega boʻlgan hujayrali organizmlar. Eukariotlarga suvoʻtlar, yuksak oʻsimliklar, barcha hayvonlar, zamburugʻlar kiradi. Eukariotlar DNK si yadrodagi xromosomalarda joylashgan boʻlib, gistonli oqsillar bilan birikkan nukleosomalarni hosil qilishda ishtirok etadi. Eukariotlarning hujayralarida membranali organoiddar yaxshi rivojlangan; ayrim organoidlari (mitoxondriyalar va xloroplastlar) da DNK va avtonom oqsil sintezlovchi apparat mavjud.
Prokariotlar — Yadrosi to’liq shakllanmagan organizmlar ya’ni, haqiqiy Yadroga ega emas. Irsiy belgilar nukleotidlarda joylashgan. DNK-dezoksiribonukleinkislota halqasimon shaklda bo’ladi. Jinsiy ko’payish kuzatilmaydi. Hujayra markazi va mitotik ip bo’lmaydi. Hujayra amitoz yo’l bilan bo’linadi. Hujayrada plastida va mitoxondriyalar uchramaydi. Hujayra qobig’i murein degan moddadan tashkil topgan. Odatda xivchinli organizmlar ba’zi vakillaridagi xivchin oddiy tuzilgan. Prokariotlarning ko’pchiligi erkin azotni o’zlashtirish xususiyatiga ega. Mikroorganizmlarning ko’pchiligi bir hujayralidir. Prokariotlarga bakteriyalar sianobakteriyalar, arxebakteriyalar kiradi.

Download 7.47 Mb.

1 2 3 4

Download 7.47 Mb.