|
Bakteriya hujayrasining tashqi tuzilishi
|
| bet | 3/4 | | Sana | 17.02.2024 | | Hajmi | 7.47 Mb. | | #158190 |
Bog'liq 2 Maruza BAKTERIYALARNING SHAKLI, HUJAYRA TUZILISHI VA HARAKATLANISHI rivojlanisj, 1-Ma\'ruza. Gidroksihosilalar Organika-2, 3-Laboratoriya ishidocx, 5- Laboratoriya ishi ABN, borliq, Talabalar uchun qoʻshimcha mablagʻga ega boʻlish imkoniyati , 947-Article Text-2863-1-10-20210419, Dasturiy mantiqiy kontrollerlar-fayllar.org, 5-maruza. Sut ishlab chiqarish jarayonida texnik-kimyoviy nazorat o‘rni, Geghbtasbstrcvttvhth vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv, Dasturiy taminot, Handbook of Food Science and Technology 1 Food Alteration and Food Quality ( PDFDrive ), Konkulyator ishlash prinspi, 150тсутка uz-assistant.uz, Usmonov DilshodbekBakteriya hujayrasining tashqi tuzilishi
Bakteriya hujayrasining umumiy tuzilish, kapsula va shilliq qavatdan iborat. Bakteriya hujayrasi murakkab tuzilishga ega. Elektron mikroskoplarning yaratilishi, o’ta yupqa kesmalar tayyorlash usullarining ishlab chiqilishi, mikrobiologiya usullarining rivojlanishi bakteriya hujayrasining tashqi va ichki qurilmalarini o’rganishga katta imkon yaratdi.
Bakteriya hujayrasining sxematik ko’rinishi quyidagilarni o’z ichiga oladi-tashqi tomondan: kapsula, xivchin, fimbriy, pili; ichki qismida: sitoplazma, nukloid, ribosomalar, membrana qurilmalari, kiritmalar (qo’shilmalar), ba’zi bakteriyalarda sporalar bo’ladi. Kapsula. Bakteriyalarning ko’plari kapsula bilan o’ralgan. Ular shilimshiq moddadan iborat bo’lib, mikro va makrokapsuladan iborat bo’ladi. Makrokapsulaning qalinligi 0,2 mkm, mikrokapsulaniki esa 0,2 mkm dan kichik. Kapsula geteropolisaxarid bo’lib, uning tarkibi 90% suvdan iborat, polisaxarid, polipeptid, lipid (tuberkullyoz bakteriyalarda) birikmalaridan tashkil topgan. Kapsulali bakteriyalar kapsulasiz bakteriyalar yashay olmaydigan muhitlarda ham yashay olishi mumkin.
Bakteriya kapsulalari
Turli xil bakteriyalarning tashqi ko’rinishi
Bakteriyalar ikki xil harakatlanadi. Sirpanib harakat bakteriyalarning (mikrobakteriyalar, oltingugurt bakteriyalari) tanasining to’lqinsimon qisqarishi natijasida hujayra shakli davriy o’zgarib turadi, natijada bakteriyaning ma’lum turdagi harakati sodir bo’ladi. Suzib harakatlanish xivchinlari yordamida amalga oshadi. Masalan, spirillalar va kokkilarning ba’zilari. Bakteriyalarda Xivchinlar soni ham har xil. Spirallilarda 5 - 30 tagacha, vibrionlarda 1, 2 ta yoki 3 ta xivchin bo’lib ular hujayra qutblarida joylashadi.
Bakteriyalarda xivchinlardan tashqari uzun, ingichka ip ham bo’lib unga fimbriy deyiladi. Ular harakatchan yoki harakatsiz bo’lishlari mumkin. Ularning uzunligi 0.3 — 4 mkm, eni 5 — 10 nm bo’lib soni 100 — 200, ba’zan esa 1000 taga yetib boradi.
|
| |
