O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
14-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.12.2022
ADABIYOT DARSLARIDA DIDAKTIK O‘YINLARDAN FOYDALANISH
Otaqova Mohira Zaripboyevna
Qurbanova Dilafruz Matqurbanovna
Xorazm viloyati Urganch tumani 15-son umumiy o'rta ta'lim maktabi Ona tili va
adabiyot fani o'qituvchilari
Annotatsiya
: Mazkur maqolada umumiy o’rta ta’lim adabiyot darslari jarayonid
didaktik o’yin-texnologiyalaridan foydalanishning ilmiy-nazariy xususiyatlari ochib
berilgan.
Kalit so’zlar
:
Ta’lim tizimi, adabiyot, metodika, didaktika, pedagogik texnologiya.
Ona tili va adabiyot fani maktabda o‘qitiladigan darslardan o‘zining nutq
madaniyatiga bog‘liqligi bilan alohida ajralib turadi.
Ona tili va adabiyot faniga
qiziqqan o‘quvchi o‘z-o‘zidan badiiy adabiyotga oshno bo‘ladi. Shunday ekan,
kitobxonlik madaniyatini shakllantirish mas’uliyati
ona tili va adabiyot fani
o‘qituvchisining zimmasiga alohida mas’uliyat yuklaydi. Fanni o‘qitishda turli usullarni
yarata olish, pedagogik mahoratni ko‘rsata bilish bu o‘qituvchining jamiyat oldidagi
burchi sanaladi. Demak, ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi har sohada o‘z faolligini
ko‘rsata bilishi kerak. Bu o‘qituvchi har bir darsini o‘ziga
xos tarzda qiziqarli olib
borishi, darsda yangidan yangi usul va uslublarni o‘z o‘rnida qo‘llay bilishi, o‘quvchi
shaxsiga munosabatini yaxshi yo‘lga qo‘yishi bilan belgilanadi. O‘zini hurmat qiladigan
o‘qituvchi buyuk mutafakkirlardan biri ta’kidlaganidek, hech qachon “tinchlaning”
so‘zini ishlatmasligi lozim.
Ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi shu o‘rinda o‘z darsini biror-bir rivoyat yoki,
to‘rtlik bilan boshlasa, o‘z-o‘zidan bora- bora o‘quvchilarda ham o‘sha odat shakllanib
boradi. O‘quvchilar nazarida o‘qituvchi, o‘z idealligini namoyon qilishigina uning
obro‘yini oshiradi. Xulosa qiladigan bo‘lsak, ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi
hamma vaqt boshqa fan o‘qituvchilaridan bir qadam oldinda yurishi talab qilinadi.
Yangicha usul, yangicha metod, eng avval, adabiyotda bo‘y ko‘rsatishiga erishish lozim.
Biz bugun sodda, ko‘p mehnat talab qilmaydigan, shuning bilan birga o‘quvchini ham
hushyorlikka, ham faollikka undaydigan usullardan biri haqida fikr yuritmoqchimiz.
Bu hammaga ma’lum “Domino” o‘yinidir. Bu o‘yin takrorlash
mavzularini tashkil
etishda juda qo‘l keladi. Buni biz biror sinf negizida ko‘rib chiqamiz.
Masalan 8-sinf ona tili darsligi Sintaksis bo‘limining birinchi qismi- so‘z birikmasi
sitaksisidan iborat Ajratilgan har bir tarqatmaga bir savol va bir javob yoziladi.
1. So‘z birikmasida bosh (hokim) so‘z va ergash (tobe) so‘z qanday vositalr
yordamida bog‘lanadi? So‘z birikmasida ergash (tobe) so‘z bosh (hokim) so‘zga hech
qanday grammatik vositasiz
faqat ohang yordamida biriksa, tilshunoslikda bitishuv
munosabatli so‘z birikmasi deb nomlanadi?
