|
O‘zgaruvchan tokni to‘G‘rilash mexanizmlari
|
| bet | 3/4 | | Sana | 22.12.2023 | | Hajmi | 0,53 Mb. | | #127096 |
Bog'liq O‘zgaruvchan tokni to‘G‘rilash mexanizmlari32-rasm.
33-rasm.
Turtkilar majmuasi axborotni mujassamlaydi. Masalan, turtki «1» raqamli bo‘lsa, turtki bo‘lmagan vaqtni «0» deb olamiz. Mana shu ikki raqam orqali barcha kattaliklar, tushunchalar, mantiq elementlari, xullas, istalgan fikr, raqam va hokazo ifodalanadi. Raqamli EHMning asosi mana shu prinsipga, ya’ni barcha tushuncha, raqam, matn va mantiq tushunchalarini ikki raqam bilan ifodalashdir. Shuni ta’kidlab o‘tish lozimki, EHMning asosi bo‘lmish raqamli tuzilma hozirgi vaqtda radio-teleapparaturaga, avtomatik yuritmalarga, elektr o‘lchash va nazorat asboblariga, uy-ro‘zg‘or uskunalariga, xullas, turmushning barcha sohalariga kirib kelyapti. Turtki mexanizmlarining asosiylaridan biri – bu trigger hisoblanadi. Uning sxemasi 33-rasmda ko‘rsatilgan. Birinchi tranzistorga boshlang‘ich turtki berilganda birinchi T1 ochiladi, turtki ma’lum kattalikka yetgandan keyin T1 yopiladi va T2 ochiladi. Shunday qilib, T1 va T2 navbatma-navbat ochilib-yopiladi, natijada chiqish kuchlanishi U2 turtki ko‘rinishida (32-rasm) o‘zgaradi. Arrasimon kuchlanish ishlab chiqaruvchi mexanizm ham turtki mexanizmiga kiradi. Uning sxemasi 9.21-rasmda ko‘rsatilgan. Bu sxema neon lampa asosida ishlaydi.
34-rasm. 35-rasm.
Kirish kuchlanishi t1 vaqt davomida ma’lum Um kattalikka yetgandan keyin neon lampaning qarshiligi keskin kamayadi va t2 vaqt davomida bu kuchlanish qariyb nolgacha pasayadi. Shu onda neon lampaning qarshiligi tiklanadi va kirish kuchlanishi yana ko‘payadi. Jarayon takrorlanadi. Chiqish kuchlanishi tchiq ning shakli arrasimon bo‘lgani uchun bu tur o‘zgartirgichlar arrasimon kuchlanish generatorlari deyiladi (35-rasm). Elektron nurli naychalarda elektron nurni gorizontal yo‘nalishda burish uchun avtomobillarning yondirish sistemasida va hokazolarda qo‘llaniladi.
|
| |
