• Aniq integralni hisoblashning asosiy formulasi
  • Patok talabasi Kamalova Rushananing




    Download 0,7 Mb.
    bet7/10
    Sana16.05.2024
    Hajmi0,7 Mb.
    #237305
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
    2: fx:=x*x-x-1;
    f1x:=2*x-1;
    y:=fx/f1x;
    n:=n+1;
    x:=x-y; textcolor(13);
    if abs(y)>eps then goto 2;
    writeln(‘yaqinlashishlar soni n=’ ,n);
    writeln(‘taqribiy ildiz x=’ ,x:3:4);
    end.

    Ushbu dasturni kompyuterga kiritib natijalar olinganda x2-x-1=0 tenglamaning x0=b=2,5 boshlangich nuqtadagi va =0,0001 aniqlikdagi ildizi х=1,6180 ekanligiga eshonch hosil qilish mumkin. Buni esa berilgan chizmadan ham ko’rish mumkin.



    4.

    Yechim joylashgan [a; b] oraliqni aniqlang vaoraliqni ikkiga bo’lish, vatarlar va urinmalar usuli bilan toping. E=0.001.

    a) 2x­­­­­­­3-x-5=0
    b)

    1-masala

    1.Oraliqni ikkiga bo’lish usuli


    #include
    #include
    using namespace std;
    float funksiya(float x){
    return 2*pow(x,3)-x-5;
    }
    int main() {
    boshlanish:
    float a, b, c;
    cout << " a = ";cin >> a;
    cout << " b = ";cin >> b;
    if(funksiya(a)*funksiya(b) < 0){
    yechim:
    c = (a + b) / 2;
    if(funksiya(a)*funksiya(c) < 0){
    b = c;
    }
    if(funksiya(c)*funksiya(b) < 0){
    a = c;
    }
    if(fabs(a - b) < 0.001){
    cout << " Funksiya [" << a << ";" << b << "] oraliqda yechimga ega " << endl;
    cout << " c = " << c << endl;
    }
    else {
    goto yechim;
    }
    }
    else{
    cout << " yechimga ega emas" << endl;
    cout << " a va b larni qaytadan kiriting:" << endl;
    goto boshlanish;
    }
    return 0;}



    2-Urinmalar usuli


    #include
    #include
    using namespace std;
    double func(double x)
    {
    return 2*pow(x,3)-x-5 ;
    }
    int main() {
    double a, b, x, e;
    cout << " e = "; cin >> e;
    yechim:
    cout << " a = "; cin >> a;
    cout << " b = "; cin >> b;
    if (func(a) * func(b) > 0.0f)
    {
    cout << " a va b larni qaytadan kiriting:" << endl;
    goto yechim;
    return -1; }
    x = (a * func(b) - b * func(a)) / (func(b) - func(a));
    while (abs(func(x)) > e) {
    if (func(a) * func(x) < 0) {
    x = (x * func(a) - a * func(x)) / (func(a) - func(x));
    }
    else {
    x = (x * func(b) - b * func(x)) / (func(b) - func(x));
    }
    }
    cout << " Yechim: x = " << x << endl;
    int as;
    cin >> as;
    return 0;
    }

    3.Vatarlar usuli.


    #include
    #include
    #define e 0.001
    using namespace std;
    double func(double x)
    {
    return 2*pow(x,3)-x-5;
    }
    double dfunc(double x)
    {
    return 6*pow(x,2)-1; // tepadigi funksiyani hosilasi yoziladi
    }
    void urinma(double x)
    {
    double h = func(x) / dfunc(x);
    while (abs(h) >= e)
    {
    h = func(x)/dfunc(x);
    // x(i+1) = x(i) - f(x) / f'(x)
    x = x - h;
    }
    cout << " Tenglama ildizining qiymati: x = " << x;
    }
    int main()
    {
    double x0 = 1;
    urinma(x0);
    return 0; }


    Aniq integralni hisoblashning asosiy formulasi
    Oliy matematika kursidan malumki aniq integrallar asosan N‘yuton-Leybnits formulasi bilan hisoblanadi. Yani quyidagi formula bilan hisoblanadi:

    Bu yerda F(x) funktsiya f(x) funktsiyaning boshlangich funktsiyasi. а-integralning quyi b-esa yuqori chegarsi. Nyuton–Leybnits formulasi bizga ma‘lumki elementar funktsiyalar uchun foydalanish qulayrok.
    Lekin har qanday f(x) funktsiyaning boshlangich funktsiyasi elementar funktsiya bulavermaydi, yani integrallash murakkab bo’ladi. Bunday aniq integrallarni N‘yuton-Leybnits formulasi bilan hisoblab bulmaydi. Bunday hollarda integrallarni taqribiy hisoblash usularidan foydalanib integrallarning taqribiy kiymatlari topiladi.


    Download 0,7 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




    Download 0,7 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Patok talabasi Kamalova Rushananing

    Download 0,7 Mb.