Savollarga javob  beradi

 
 
3-
bosqich. 
Yakuniy 
(20 daq) 
Yakunlash: 
4. 
O‘quvchilarni amaliy mashgulot 
bo‘yicha baholarini e’lon qiladi (4-ilova); 
5. 
Kelgusi kasbiy faoliyatlarida amaliyotda 
bajargan ishlarining ahamiyati va muhimligiga 
o‘quvchilar e’tiborini qaratadi, 
6. 
Kelgusi mashgulot mavzusi bilan tanishtirib 
uyga vazifa beradi (5-ilova). 
Tinglaydilar. 
Topshiriqni 
yozib 
oladilar. 
1-ilova 
Insert texnologiyasi 
Ma’ruza o’qib, chetiga quyidagi belgilarni qo`yib chiqishingiz lozim. 
(+)-Men uchun yangi ma’lumot; 

 
: 
Kompyuter grafigini sozlash haqida tushincha 
. 
(-)-Men bilgan ma’lumotni inkor qiladi; 
(?)-Noaniq qo’shimcha ma’lumot (aniqlashtirib talab qiladi). 
«Insert» usulining belgilari va jadvali: 
Mavzu 
savollari 
* 
+ 
- 
? 
1. 
 
 
 
 
2. 
 
 
 
 
3. 
 
 
 
 
4. 
 
 
 
 
5. 
 
 
 
 
 
2-ilova 
Tezkor savol javob 
1.Kompyuter grafigini sozlash qanday turlarini bilasiz. 
2. 
Kompyuter grafigi texnik nosozlik bo’lganda birinchi nima qilinadi. 
3-ilova 
Baholash mezoni va ko‘rsatkichlari 
Guruh 
Berilgan 
topshiriq to‘liq va 
aniq yoritilishi 
0-5 ball 
Topshiriqni 
misollar 
bilan 
yoritish 0-5 
ball 
Guruh 
a’zolarining 
faolligini. 0-5 ball 
Jami 
ball 
1-gr 
2- gr 
3- gr 
9 – 6 ball – «qoniqarli». 
12 – 10 ball – «yaxshi» 
15 – 13 ball – «a’lo». 
4-ilova 
Amaliy topshiriq: 
1.Amaliy topshiriq 
Kompyuter grafigini chiqan nosozliklarni aniqlang. 
2-Amaliy topshiriq 
Kompyuter grafigida ishlayotganda avtocardagi kamchiliklar 
5-Ilova 

YO‘RIQNOMALI TEXNOLOGIK XARITA 
Kasb kodi va nomi: : 
30610102 
Kompyuter garfikasi va dizayn operatori
O’quv amalyot nomi: Kompyuter grafigi va diayni 
Mavzu
: 
Kompyuter grafikasi sozlash 
Maqsad: O‘quvchilarga kompyuterda grafigini sozlashni o’rganish o‘rgatish
Bajariladiga
n ishlar 
mazmuni 
Moslamalar, 
asboblar va 
hom-ashyolar 
Eskizlar, chizmalar, rasmlar 
Bajarish tartibi 
Kompyuter 
grafigida 
kamchiliklari 
geogle bilan 
ishlash 
Geogle
Kompyuter 
grafigida 
ishlayotganda 
turli xil 
kamchilik 
aniqlanda turli 
xil saytlardan 
foydalanib 
kamchiliklar 
aniqlanadi 
Kompyuter 
grafigida 
kamchiliklari 
geogle bilan 
ishlash 
Geogledan 
ishlash 
Kompyuter 
grafigida 
ishlayotganda 
turli xil 
kamchilik 
aniqlanda turli 
xil saytlardan 

foydalanib 
kamchiliklar 
aniqlanadi 
Kompyuterda 
photoshopda 
ishlash dasturi 
Photoshop 
Kompyuter grafigida 
ishlayotganda turli 
xil kamchilik 
aniqlanda turli xil 
saytlardan 
foydalanib 
kamchiliklar 
aniqlanadi 
Kompyuterda 
photoshopda 
ishlash dasturi 
Photoshop 
Kompyuter 
grafigida 
ishlayotganda 
turli xil 
kamchilik 
aniqlanda turli 
xil saytlardan 
foydalanib 
kamchiliklar 
aniqlanadi 

Rastirli grafigi 
Photoshop 
Adobephotoshop 
dasturi bilan 
ishlash 
Кompyuter 
animasiyasi – 
ekranda 
tasvirlarni 
“jonlantirish”, 
kompyuterda 
dinamik tasvirlar 
sintezidir 
Ranglar bilan 
ishlash 
RGB ranglar bilan 
ishlash 
Virtual fazoda 
xajmli 
ob’ektlarni 
yaratish 
usullarini 
o’rganuvchi 
soha uch 
o’lchovli (3D) 
grafika deb 
nomlanadi. 

Mavzu 2: Kompyuter grafikasi sozlash 
 
Reja: 
1.Кompyuter grafikasi turlari. 
2.Кompyuter grafikasi bilan ishlovchi dastur sinflari. 
3.2 va 3 o’lchovli grafika 
Кompyuter grafikasi. 2 va 3 o’lchovli grafikaКompyuter grafikasi va 
animasiyasi tushunchasi.Кompyuter grafikasi o’zoq yillar davomida vujudga 
kelib, 1960 yillarda ham to’laqonli grafik tizimlar mavjud bo’lgan. Hozirgi 
kunda kompyuter grafikasi (КG) va kompyuter animasiyasi (КA) atamalaridan 
foydalaniladi. Кopyuter grafikasi tushunchasi statik tasvirlar bilan ishlashning 
barcha ko’rinishlari o’z ichiga olsa kompyuter animasiyasi dinamik 
o’zgaruvchi tasvirlar bilan ishlaydi.Кompyuter grafikasi – EHM boshqaruvida 
grafik ob’ektlarni kiritish, chiqarish, tasvirlash, o’zgartirish va tahrirlashdir. 
Кompyuter animasiyasi – ekranda tasvirlarni “jonlantirish”, kompyuterda 
dinamik tasvirlar sintezidir.Кompyuter grafikasi – informatikaning mahsus 
qismi bo’lib, dasturiy-apparat hisoblash komplekslari yordamida tasvirlarni 
yaratish va qayta ishlash usullari va vositalarini o’rganadi.Virtual fazoda xajmli 
ob’ektlarni yaratish usullarini o’rganuvchi soha uch o’lchovli (3D) grafika deb 
nomlanadi. Odatda unda tasvir yaratishning vektorli va rastrli usullaridan 
foydalaniladi.Кompyuter 
grafikasi 
turlari.To’zilishiga 
ko’ra 
tasvirlar rastrli yoki vektorli bo’lishi mumkin. Masalan tasvir xosil qilishda 
skaner uni ko’pgina mayda elementlar (piksellar)ga bo’lib chiqadi va ulardan 
rastrli surat xosil qiladi. Piksel – bu rastrli tasvirning eng kichik elementi 
bo’lib, uning rangi kompyuter xotirasiga bitlarning ma’lum bir miqdori 
vositasida kiritiladi. Masalan 800x600 suratda bu sonlar gorizontal bo’yicha 
(800) va vertikal bo’yicha (600) piksellar sonini belgilaydi. Piksellar soni 
qanchalik ko’p bo’lsa tasvirning ekrandagi va qoq’ozda chop etilgandagi sifati 
(razreshenie) yuqori bo’ladi.Vektorli grafikada tasvirlar matematik egri 
chiziqlarni rangi va bo’yalish rangini ko’rsatish orqali xosil qilinadi. Masalan 
oq fondagi qizil ellips bor yo’q’i ikki formula – to’q’ri to’rtburchak va 
ellipsning ranglari, o’lchamlari va joylashuvini aniqlovchi formulalari orqali 
tasvirlanadi. Demak, bunday tasvirlash kompyuter xotirasida rastrli rasmdan 
ko’ra kamroq joy egallaydi.Vektorli tasvirlarning yana bir afzalligi – ularning 
sifatini yo’qotmagan xolda kattalashtirish yoki kichiklashtirish imkoniyatidir. 
Ob’ektlarni masshtablash matematik formulalardagi mos koeffisientlarni 
kattalashtirish yoki kichiklashtirish orqali amalga oshiriladi.Shunday qilib 
rastrli yoki vektorli formatni tanlash tasvir bilan ishlash maqsad va 
vazifalaridan kelib chiqqan xolda amalga oshiriladi. Rangni o’zatishning 
fotografik aniqligi talab etilgshanida rastrli formatdan foydalanish lozim. 
Logotip, sxemalar va chizmalarni tasvirlashda vektorli formatdan foydalanish 
maqsadga muvofiq. Shuni ta’kidlash lozimki, rastrli va vektorli tasvirlashda 
(matn ham) grafika ekranga yoki chop etish qurilmasiga nuqtalar jamlanmasi 
sifatida o’zatiladi.Кompyuter grafikasi bilan ishlovchi dastur sinflari. 

Xozirgi ko’nga kelib kompyuter grafikasi va animasiyasi vositalari kirib 
bormagan soxani topish qiyin.Кompyuter grafikasi va animasiyasi vositalarini 
qo’llanish soxasiga ko’ra quyidagi guruxlarga ajratish mumkin: 
- poligrafiya ishlari uchun mo’’ljallangan kompyuter grafikasi dasturlari; 
- ikki o’lchamli rang tasvir kompyuter grafikasi; 
- taqdimot ishlari uchun mo’’ljallangan dasturlar; 
- ikki o’lchamli animasiya dasturlari; 
- uch o’lchamli animasiya dasturlari; 
- ikki o’lchamli animasiya dasturlari; 
- ikki o’lchamli va uch o’lchamli animasiya dasturlari; 
- qayta ishlovchi komplekslar; 
- ilmiy vizuallashtirish ishlarini bajaruvchi dasturlar. 
Кompyuter grafikasi va animasiyasi dasturlari rassom va dizaynerlar, 
poligrafchi va kinematografchilar, kompyuter o’yinlari va o’qitish dasturlari 
yaratuvchilari, klipmeyker va olimlar, shuningdek o’z faoliyatida turli 
formatdagi tasvirlardan foydalanuvchi barcha mutaxassislarda ham katta 
qiziqish uyg’otadi. 
Poligrafiya ishlari va rasm chizish uchun mo’ljallangan kompyuter grafikasi 
dasturlari matnni turli ko’rinishdagi illyustrasiyalar bilan to’ldirish, saxifalar 
dizaynini yaratish, hamda yuqori sifatli poligrafiya maxsulotlarini chop ettirish 
imkoniga egadirlar. Bunday dasturlarga misol qilib, tasvirlarni qayta ishlash 
imkonini beruvchi Adobe Photoshop rastrli paketini keltirish mumkin. Bu va 
sho’nga o’xshash paketlar rastrli tasvirlarni taxrirlash va montaj qilish uchun 
zarur bo’lgan vositalardan: skanerlangan tasvirlar rangini korreksiyalash, 
fotosuratlarni «tekislash», maxsus effektlar va maskalardan foydalanish 
imkonini beradi. Paketning so’nggi versiyalari tasvirlarning ko’p qatlamli 
to’zilmasini qo’llash vektorli konturlarni yaratish va taxrirlash imkoniyatlariga 
ham ega. Paket tarkibiga turli maskalar, ko’p sonli filtrlardan tashqri rang bilan 
ishlash va maxsus effektlarni yaratishga mo’’ljallangan vositalar majmui 
kiritilgan. 
Rastrli paketlardan tashqri poligrafiya ishlari uchun mo’ljallangan vektorli 
kompyuter grafikasi dasturlari ham mavjud. Bulardan Windows tizimi uchun 
mo’ljallangan Adobe Illustrator va Corel Draw dasturlari haqida aytib o’tish 
lozim. Illstrator illyustrasiyalar yaratish, sahifalarning umumiy dizaynini ishlab 
chiqish hamda tayyor tasvirni yuqori sifatda chop etishga mo’ljallangan. Paket 
ihtiyoriy shakldagi simvollar va figuralarni yaratib, so’ng ularni masshtablash, 
aylantirish(o’z uqi atrofida) va deformasiyalash imkoniyatlaridan tashqari matn 
va ko’p varaqli xujjatlarni qayta ishlash vositalariga ega. 
Corel Draw vektorli paketi rasm chizishdan tashqari turli grafiklarni tayyorlash 
va rastrli tasvirlarni taxrirlash ishlarini bajara oladi. Bu dastur fayllarni 
boshqarish, kompyuter displeyida slayd-filmlar namoyish etish, «qo’lda» 
chizish va tasvir qatlamlari bilan ishlash, uch o’lchamli maxsus effektlarni 
qo’llash, matnni qayta ishlash vositalari bilan ta’minlangan. Bulardan tashqari 
Windows muxitida ishlovchi Adobe PhotoStyler, SGI va Macintosh 

kompyuterlari uchun mo’ljallangan Barco Creator, Live Picture, Scitex Blaze, 
Linotype Da Vinci, Eclipse, Pixelfx dasturlari ham keng tarqalgan. Barco 
Creator dasturi o’zining ishlash tezligi, hamda keng funksional imkoniyatlari 
bilan ajralib turadi. 

Download 8,98 Mb.