Pedagogik innovatsiyalar, professional




Download 8,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet141/163
Sana05.02.2024
Hajmi8,98 Mb.
#151641
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   163
Bog'liq
Kompyuter grafigi va dizayn Muxammadiyev Asliddin

Dasturning boshlanishi 
1987-yilgacha John Noll „Lucasfilm“ firmasining Industrial Light and Magic 
(ILM) boʻlimida „Star Wars“ga maxsus effektlar tayyorlashda ishlar edi. 
Thomas bu vaqtda „Tasvirlar bilan ishlash“ toʻgʻrisidagi nomzodlik 


31

dissertatsiyasini yozayotgan edi. Thomasning Apple Mac plus monitorli 
kompyuteri „Grayscale Images“ tasvirini namoyon qilmadi. Thomas vaziyatni 
oʻzgartirish uchun yangi dastur tuzishga kirishdi. Qizigʻi shundaki, Industrial 
Light and Magic (ILM) da Jon ham tasvirlarni qayta ishlash bilan 
shugʻullanardi. Akasini muvaffaqiyatlarini koʻrgan Jon birga ishlashni taklif 
qildi. 
Birinchi 
versiya 
1987-yil Michigan 
universiteti talabasi Thomas 
Noll tomonidan Macintosh platformasi 
uchun 
yaratilgan. 
John oʻzining 
„Kompyuter grafikasi asoslari“ kitobida shunday yozadi: 
. Oʻshandan boshlab biz birga ishlab, murakkab va mukammallashgan Display 
dasturini tuzdik. Oradan koʻp vaqt oʻtmay John yangi sotib olgan rangli ekranli 
Macitntosh II kompyuteriga Display dasturini koʻchirishni taklif qildi. Jon 
display dasturida ranglar gammasi korreksiyasi, import, fayllarni har xil 
formatlarda saqlash va boshqalarni oʻylab topdi. Dastur ustida ishlash Tomasni 
dissertatsiya yozishdan chalgʻitdi, lekin u shunda ham xursand edi. Hech qancha 
vaqt oʻtmay Tomas tasvirlarni bir qismini ishlov berishni yangi usulini oʻylab 
topdi va ishlov berish asboblar toʻplamini tuzdi. Keyinchalik bular „Plug-ins“ 
deb ataldi. Keyinchalik tonlarni sozlash-(Levels), balansni boshqarish 
funksiyasi, ranglar va toʻyinishni boshqarish (Hue and Saturation) ishlab 
chiqildi. Bu imkoniyatlar Photoshopda dastlabki qadam boʻldi. Oʻsha davrda 
bunday funksiyalar faqat maxsus dasturlarda boʻlgan. Ular esa faqat 
labaratoriyalarda yoki Industrial Light and Magic (ILM) da boʻlgan. 1988-yilda 
Tomas „Display“ning nomini „ImagePro“ deb oʻzgartirdi. Dastur oʻsha davrda 
juda zamonaviy edi. Jon bu dasturni sotib, pul ishlashni oʻylar edi. Tomas esa 
unga qarshi chiqdi. Bundan tashqari Tomas oʻz dissertatsiyasini tugatmagan, 
toʻliq ishlangan dasturni tuzishga ancha vaqt va mehnat kerak edi. Ular shunga 
oʻxshash dasturlarni analiz qilishib, oʻz dasturlari „Image Pro“ ni boshqalardan 
oldinga oʻtib ketganligini aniqlashdi. 
Dasturni moliyalashtirish boshlandi. „Photoshop“ 
atamasi qayerdan paydo boʻlganligini hech kim 
bilmaydi. Dastur namoyishi vaqtida nashriyotchila 
tomonidan „Photoshop“ deb nomlangan degan 
gap bor. Dastlabki versiyalarda ekranlarda 


31

Photoshop koʻringanligi hozirda bizda „ExTraneous CapitaliSation“ 
koʻringanday. Qizigʻi shundaki, koʻp dastur tuzuvchilar oʻz yoʻnalishlarini 
Photoshop tomonga burdilar va bunday dasturlarni mustaqil ishlab chiqa 
boshladilar. Faqatgina bitta kompaniya Photoshopni sotib olishga kuchi yetar 
edi. Bu kompaniya hozirda bizga mashhur boʻlgan „Adobe“ kompaniyasi edi. 
Lekin masalani hal qilishgacha hali ancha bor edi. Barneyscan skanerlarini 
ishlab chiquvchilar aka-ukalarga Photoshopni oʻz mahsulotlari komplektida 
sotishni taklif qilishdi. Natijada 200 ta nusxalangan Photoshop Barneyscan XP 
savdo belgisi ostida tarqalib ketdi. Yaxshiyam Adobe bilan kelishuv uzoq 
davom etmadi. Tez orada Jon oʻz dasturiga eʼtiborni jalb qilish uchun 
kompaniyaga keldi. U bu yerga kelib Rassel Brounga oʻz dasturini 
imkoniyatlarini namoyish qildi. Keyin Photoshop Art-direktor ga namoyish 
etildi. Direktorga maʼqul boʻldi va tezda sotib olish kerakligini aytdi. Adobe 
tomonining soddaligidanmi yoki aka-ukalarning ehtiyotkorligidanmi dastur toʻla 
sotilmadi, faqat litsenziyalandi. 1988-yili Adobe Inc. firmasi dastur uchun 
huquqlarni sotib oldi. Shuning uchun, dasturdan keladigan gonorar aka-ukalarga 
tegishli boʻlib qoldi. 1989-yili dastur „Photoshop“ deb nomlandi. Hammasi juda 
yaxshi borar edi. Lekin aka-ukalar bu muvaffaqiyatlar bilan toʻxtab qolishmadi. 
Oldinda juda ham oʻgir ish — Photoshop 1.0 rasmiy versiyasini ishlab chiqish 
turar edi. Tomas dasturni natijaviy kodlash ustida ishladi. Bu vaqtda Jon esa 
Plug-ins ni kengaytirish ustida ishlar edi. Bu esa Adobe xodimlarini 
hayratlantirdi. Ular bunda ayyorlik va aldashni koʻrishdi. Qizigʻi shunda ediki, 
baʼzi qoidalarga qattiq rioya qiluvchi hodimlar, Photoshopni kengaytirish 
standartlarga toʻgʻri kelmaydi va yaxshi natija bermaydi deb fikr bildirishdi. 
Boshqalar esa, uni toʻgʻri ishlatish koʻp foyda berishini aytishdi. Dasturni 
tugatishni oxirgi bosqichlarida ham Tomas uni oʻzgartirish va 
mukammallashtirishga vaqt va kuch topdi. Photoshopning tarafdorlari Jon va 
Rassel Brounning qoʻllab quvatlashi va Adobe ning qarorlari natijasida 1990-yil, 
fevral oyida Adobe Photshop 1.0 rasmiy versiya sifatida chiqdi. Soʻzsiz 1-
versiyaning chiqishi, koʻp xatolarga qaramasdan muvaffaqiyatli boʻldi. Adobe 
kompaniyasi Photoshopning hammabopligini isbotlab berdi, lekin u oʻsha 
vaqtda maxsus dastur tuzuvchilar uchun ishlab chiqilgan edi.Adobe 
kompaniyasi: Photoshop yordamida shunday natijaga erishishish mumkinligini, 
bunday natijaga ilgari faqat bir necha ming dollar turadigan professional, 
maxsus dastur asosidagina erishish mumkin ekanligini taʼkidladi. Oʻsha vaqtda 
Photoshopning narxi 1000$ boʻlishiga qaramasdan, uning eng katta 
raqobatchisining narxi 1995$ turadigan Letrasetʼs ColorStudio dasturi edi. 2.0 
versiyani ishlab chiqish bosqichida Adobe dasturchilar shatitini kengaytirdi. 
Dasturga Bezye egri chizigʻini kiritish uchun Mark Gamburgni taklif qildi. Bu 
vaqtda Photoshopda yangi imkoniyatlar ochildi: Pen tool, ikki tonli tasvirda 
ishlash, Illustratordan baʼzi tasvirlarda import va Rasterize. Bulraga yana 
CMYK qoʻshildi. Photoshop uchun kasb bozorining ochilishi, poligrafiya 
xizmatlari Adobe kompaniyasi uchun juda qoʻl keldi. Sotish boʻyicha birinchi 
menedjer Steven Gutman beta-versiya dasturlariga kodli nomlar taklif qildi. 


31

Bu odat shu kungacha davom etyapti. 1990-yilda chiqqan 'Fast Eddy' beta-
versiya 2.0 ning kodli nomidir. Photoshop uzoq vaqt, asosan Macintosh 
platformasida ishladi. Lekin uning muvaffaqiyatga erishishiga Grafika bozorida 
paydo boʻlgan Windows kafolatlab berdi. Yangi platformaga versiya ishlab 
chiqish oson ishlardan emas edi-buning uchun Brayan Lepkin boshchiligida 
yangi guruh tuzildi. Koʻp miqdorda yangi kiritmalar, masalan 16bitli fayl ishlab 
chiqarilishiga qaramasdan, bular faqat 1993-yil 2.5.1 versiyalarida paydo boʻldi. 
3.0 versiyadagi musiqa guruhi uchun ishlangan 3 albom ham muvaffaqiyatga 
erishishi yoki butunlay muvaffaqiyatsizlikka uchrashi mumkin edi. Omad 
Brayan Lepkin boshqarayotgan guruh tomonida boʻlib, ular qavatlar(Layers) ni 
taʼminlovchi dasturni rivojlantirdilar. Layers ni koʻpchilik qoʻllab-quvatladi, 
chunki u dasturning asosiy funksiyasini bajarar edi, u tez orada, koʻpgina rassom 
va dizaynerlarni oʻziga jalb qildi. Layers oʻsha vaqtda juda mukammal emas edi. 
HSC keyinchalik Meta creations Live pictures nomli tasvirlarni qayta ishlash 
dasturini ishlab chiqdi, u ham shunday texnologiyani qoʻllardi. Meta Creations 
juda katta xatoga yoʻl qoʻygani shundaki, ular Live Picturesga juda baland narx 
qoʻyib yuborishdi va Photoshop3.0 versiyasiga raqobatchi qolmadi. Keyingi 
versiyalarda Layers ga oʻxshash katta oʻzgarishlar boʻlmadi, lekin dasturni 
mukammallashtirish davom etdi. Photoshop 5.0 versiyasida, ranglarni 
boshqarish va History Palette kiritldi. Ularning tasirida dasturning sanʼat 
imkoniyatlari oshdi. Photoshop 5.5 versiyasining chiqishi bilan katta oʻzgarish 
boʻldi. Photoshop komplektida Image Ready paydo boʻldi va u web uchun 
grafikalarni ishlovchi yangi funksiyalarni ochib berdi.

Download 8,98 Mb.
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   163




Download 8,98 Mb.
Pdf ko'rish