Pedagogning innovatsion faoliyati

MAVZU: PEDAGOGNING INNOVATSION FAOLIYATI 
 
Pedagogning innovatsion faoliyati - o‟z ichiga yangilikni tahlil qilish va unga 
baho berish, kelgusidagi harakatlarning maqsadi va kontseptsiyasini shakllantirish. 
Ushbu rejani amalga oshirish va tahlil qilish, samaradorlikka baho berishni qamrab 
oladi. 
Innovatsion faoliyat tadqiqotlari pedagogning innovatsion faoliyatga hozirligi 
meyorlarini belgilashga imkon berdi (V.A. Slastinin). 
Innovatsion faoliyatga bo‟lgan zaruriyatni anglash; 
Ijodiy faoliyatga talab qilinishiga tayyorgarlik; 
Shaxsiy maqsadlarni innovatsion faoliyat bilan moslashtirish; 
Innovatsion faoliyatni ijro etish texnologiyasiga tayyorgarlik darajasi. 
Innovatsion jarayonlari, ularning funktsiyalari, rivojlanish qonuniyatlarining 
pedagogik asoslarini o‟rganish o‟quv jarayonini zamonaviy pedagogika va psixologiya 
fanlari yutuqlari asosida, jahon standartlari darajasida tashkil etish imkonini beradi. 
Demak, o‟qituvchi, yangi pedagogik texnologiyalar, nazariyalar, kontseptsiyalar 
muallifi, tadqiqotchi, foydalanuvchi va targ‟ibotchi sifatida namoyon bo‟ladi. 
Xozirgi madaniyat va ta‟lim taraqqiyoti sharoitida o‟qituvchi innovatsion 
faoliyatiga bo‟lgan talablar quyidagilar bilan aniqlanadi: 
· ijtimoiy-iqtisodiy yangilanish ta‟lim tizimi metodologiya va o‟quv jarayonining 
texnologiyasini tubdan yangilanishni talab qiladi. Bu sharoitda o‟qituvchi innovatsion 
faoliyati pedagogik yangiliklarni yaratish, o‟zlashtirish va foydalanishdan iborat 
bo‟ladi; 
· ta‟lim mazmunini insonparvarlashtirish, o‟qitishning yangi shakllarini, 
texnologiyalarini qidirishni taqozo etadi. 
O‟qituvchi innovatsion faoliyatining tahlili yangilik kiritishning sa -marasini 
belgilovchi muayyan meyorlardan foydalanishni talab qiladi. Bunday meyorlarga 
yangilik, optimallik, yuqori natijalilik, ommaviy tajribalarda innovatsion ijodiy 

qo‟llash imkoniyatlari kiradi. Yangilik pedagogik yangilik meyori sifatida, o‟zida 
taklif qilinadigan yangilik, yangilik darajasi mohiyatini aks ettiradi. Pedagogik olimlar 
yangilikni qo‟llash mashhurligi darajasi va sohasiga ko‟ra farqlanadigan mutloq, 
chegaralangan mutloq, shartli, sub‟yektiv darajalarini farqlaydilar. 
Maqbullik meyori o‟qituvchi va talabaning natijaga erishishi uchun sarflangan 
kuch va vositalarni bildiradi. Natijalilik o‟qituvchi vositasidagi muayyan muhim ijobiy 
natijalarni bildiradi. Pedagogik yangilik esa o‟z mohiyatiga ko‟ra ommaviy tajribalar 
mulki bo‟lib qolishi lozim. 
V.A. Slastinin o‟tkazgan tadqiqotlar o‟qituvchining innovatsion faoliyatiga ijobiy 
tayyorgarligini aniqlash imkoniyatlarini beradi: 
· mo‟ljallangan yangilikni yalpi va uning alohida bosqichlari muvaffaqiyatini 
bashorat qilish; 
· yangilikni boshqa innovatsiyalar bilan qiyoslash, ulardan samaradorini tanlab 
olish, ularning eng ahamiyatli va aniqlik darajasini aniqlash; 
· yangilikni tadbiq etishning muvaffaqiyatlilik darajasini tekshirish; 
· yangilikni tadbiq etadigan tashkilotning innovatsiya qobiliyatiga baho berish. 
Bunda o‟qituvchining innovatsion faoliyati o‟z ichiga yangilikni tahlil qilish va 
unga baho berish, kelgusidagi harakatlarning maqsadi va kontseptsiyasini 
shakllantirish, ushbu rejani amalga oshirish va tahlil qilish, samaradorlikka baho 
berishni qamrab oladi, unda innovatsion faoliyatining samarasi pedagog shaxsiyati 
bilan belgilanadi. 
Pedagogning innovatsion faoliyatiga bo‟lgan qobiliyatlarining asosiy xislatlari: 
· shaxsning ijodiy motivatsiyani qo‟llaganligi. 
Bu qiziquvchanlik, ijodiy qiziqish, ijodiy yutuqlar, peshqadamlikka va o‟z 
kamolotiga intilish; 
· kreateyalik, bu - xayoliy qarash; baho bera olish qobiliyati va o‟z kamolotiga 
intilish; 

· kasbiy faoliyatni baholash, bu - ijodiy faoliyat metodologiyasi va pedagogik 
tadqiqot metodlarini egallash qobiliyati; mualliflik kontseptsiyasi va ziddiyatni ijodiy 
bartaraf qilish qobiliyatlari; ijodiy faoliyatiga hamkorlik va o‟zaro yordam berish 
qobiliyati; 
· o‟qituvchining individual qobiliyati, bu - ijodiy faoliyat sur‟ati va ish qobiliyati; 
qat‟iyatlik, mas‟uliyatlik va xalollik, o‟zini tuta bilish; 
Innovatsion faoliyat tadqiqotlari o‟qituvchining innovatsion faoliyatiga sezgirligi 
meyorlarini belgilashga imkon beradi: 
· innovatsion faoliyatga bo‟lgan zaruratni aniqlash; 
· ijodiy faoliyatga jalb qilishga tayyorgarlik; 
· shaxsiy maqsadlarni innovatsion faoliyat bilan moslashtirish; 
· ijodiy muvaffaqiyatsizliklarni yengishga tayyorlik; 
· innovatsion faoliyatni kasbiy mustaqillikka ta‟siri. 
Innovatsion faoliyat motivatsion, texnologik va reflektsiyalik qismlardan tashkil 
topadi. 
O‟qituvchini bu faoliyatga tayyorlash ikki yo‟nalishda amalga oshiradi: 
yangilikni idrok qilishga innovatsion tayorgarlikni shakllantirish va yangicha harakat 
qilishga o‟rgatish. 
Innovatsion faoliyatni tashkil etishda talabalarning bilish faoliyati va uni 
boshqarish alohida ahamiyatga ega. 
Innovatsiya jarayonlari, funktsiyalari, mexanizmlari va uni amalga oshirish 
texnologiyalari va boshqarish tamoyillarining pedagogik asoslarini o‟rganish o‟quv 
jarayonini zamonaviy pedagogika va psixologiya fanlari yutuqlari asosida tashkil etish 
imkonini beradi. 

Download 330,17 Kb.