|
“PEDAGOGS”
international research journal ISSNBog'liq 98-71-PB“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-26, Issue-2, January - 2023
52
Uchinchi bosqich, Tomas Kuhn nazariyasiga ko‘ra, ilmiy terminologiyani
rivojlantirish uchun yakuniy, ammo istiqbolli bosqichdir. Bu bosqich paradigmaga
asoslangan rivojlanish jarayoni bilan tavsiflanadi: tajribalar o‘rnatiladi, faktlar
to‘planadi, aniq nazariyalar ishlab chiqiladi, qurol va texnikaning kelajakdagi
rivojlanishi uchun old shartlar yaratiladi. Harbiy terminologiyaning uchinchi
bosqichida 1247 ta til birligi mavjud bo‘lib, bu jami 3100 ta atamaning 40,2 foizini
tashkil yetadi.
ADABIYOTLAR SHARHI
Til va ijtimoiy hodisalar tamoyilining sotsiolingvistik usuli doirasida
terminologiyani o‘rganib, ekstralingvistik omillarga asoslangan terminologik
birliklarning tarkibiy va semantik xususiyatlarini aniqlash mumkin. Tadqiqot shuni
ko‘rsatadiki, ingliz tilida atama yaratishning yeng samarali usuli ikki komponentli
terminologik birikmalardir. Harbiy atamalar til ma’lumotlarining o‘ziga xos xususiyati
- bu tilda ko‘p sonli eksponent jihatdan ixcham, ammo semantik jihatdan ikki
komponentli terminologik birikmalarning paydo bo‘lishi, ularda atribut komponentida
murakkab so‘z (kompozitsiya) bilan ifodalanadi.
Harbiy terminologiyani tarjima qilishning eng keng tarqalgan usuli bu leksik va
semantik almashtirishlar (konkretlashtirish, umumlashtirish, modulyatsiya) - tarjimada
chet tillari birliklaridan foydalangan holda asl nusxaning leksik birliklarini tarjima
qilish, ularning ma’nosi qadriyatlarga to‘g‘ri kelmaydi. asl birliklardan iborat, ammo
ma’lum bir turdagi mantiqiy o‘zgarishlar yordamida ulardan xulosa chiqarish mumkin.
|
| |
