Xotiraga to‘g'ridan-to‘g'ri kirishni boshqarish sxemasi




Download 0,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/7
Sana08.09.2024
Hajmi0,78 Mb.
#270622
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
PROTSESSORLAR

Xotiraga to‘g'ridan-to‘g'ri kirishni boshqarish sxemasi
- protsessorni 
tashqi shinalardan vaqtincha uzish va protsessorni so‘ragan qurilmaga to‘g'ridan- 
to‘g'ri kirish huquqini berishda uni to‘xtatib turish uchun ishlatiladi.
(7)
Holat registri
- Hodisalarni, obyektlarni, kodlarni ro‘yxatga olish uchun
mo‘ljallangan ro‘yxat yoki xotira sohasi. Informatikada registr deganda


kompyuterning tarkibiy qismlari orasida jo‘natiladigan, cheklangan o‘lchamli 
kodlarni vaqtincha saqlashga mo‘ljallangan oddiy qurilma tushuniladi. Registrning 
muhim xossasi, uning ma’lumotlarni qabul qilish va berishda yuqori tezlikka ega 
bo‘lishidir. Registr uyalardan iborat, ularga so‘z, buyruq, ikkilik sanoq tizimida 
berilgan son va boshqalarni yozish, eslash va o‘qib olish mumkin. Ko‘pincha registr 
kompyuter ishlaydigan so‘z o‘lchami bilan bir o‘lchamga ega. Ixtiyoriy registrning 
ish tezligi, u saqlay oladigan bitlar soni bilan belgilanadi. 
7.3-rasm- Protsessorning boshqaruvidagi fizik qurilmalar. 
Protsessor barcha qurilmalar bilan birgalikda ishlash imkoniyatini yaratadi. 
Bu qurilma 1960 yildan beri turli ko‘rinishga kelgan bo‘lsada, uning fundamental 
vazifasi o‘zgarishsiz qoldi. 
Dastlabi protsessorlar vakum naylardan tashkil topgan. Bu esa juda katta 
elektr energiyasi va katta fizik o‘lchamlarni talab etardi. 1945 yilda ishlab 
chiqarilgan, “INIAC” kompyuteri 18 mingta vakum naylardan iborat bo‘lgan. 1948 
yili vakum naylardan ancha ixsam, kichik va tez tranzistorlar ixtiro qilindi. 1956 
yil tranzitor asosidagi birinchi kompyuter “UNIVAC” ishlab chiqildi. 
Integrallashgan sxemalarning ixtiro qilinishi bugungi kundagi protsessorlarni 
yaratilishiga omil bo‘ldi. Integrallashgan sxema bu-o‘zida bir necha millionlab 
tranzistorlarni birlashtirgan elektron plata bo‘lib, bu texnologiya asosida ishlab 
chiqilgan birinchi protsessor 1971 yil “Intel” firmasi tomonidan ishlab 


chiqilgan, Intel-4004 dir. Bu protsessor 2300 ta tranzistordan tashkil topgan bo‘lib, 
sekundiga 60 000 ta operatsiya bajara olgan (7.4-rasm). 
7.4-rasm. Intel-4004 protsessori. 
Hozirgi kunda protsessorlar bir necha milliyardlab tranzistorlardan tashkil 
topadi va bitta elektron platada bir nechta protsessorlar joylashadi. Bu biz bilgan 
ko‘p yadroli protsessordir. (7.5-rasm) 2012 yil ishlab chiqilgan Intel Xeon 5 
milliyard tiranzitordan tashkil topgan bo‘lib, bir tranzitor o‘lchami 22 nm gacha 
(nanometrgacha) kichraytirildi. Buni qiyosalash uchun bitta soch tolasiga 22 nm 
qalinlikdagi 4000 ta tranzitor joylashadi ko`z oldimizga keltirish yetarli hisoblahadi. 
7.5-rasm. Protsessorning yadrolari. 
 
Protsessorlarning asosiy ko‘rsatgichlari: 



Download 0,78 Mb.
1   2   3   4   5   6   7




Download 0,78 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Xotiraga to‘g'ridan-to‘g'ri kirishni boshqarish sxemasi

Download 0,78 Mb.
Pdf ko'rish