Qadar moddalar tuzilishi, materiyaning cheksiz bo’linishlari va atom




Download 22,36 Kb.
Sana17.01.2024
Hajmi22,36 Kb.
#139237
Bog'liq
1-mavzu JAVOBLAR


JAVOBLAR

  1. Atom fizikasi XIX asr oxiri va XX asr boshlarida yuzaga keldi. Lekin
    bu davrgacha, ya'ni atom fizikasi alohida fan sifatida yuzaga kelganiga
    qadar moddalar tuzilishi, materiyaning cheksiz bo’linishlari va atom

nazariyasi to‘g‘risida qadimgi yunon faylasuflari tomonidan
turli fikrlar ilgari surildi, ko'pgina olimlar tomonidan tajribalar
o‘tkazilib, fizik hodisalar kashf qilindi. Tajribalaradan to'plangan
fizik hodisalarni, kashfiyotlarni ilmiy jihatdan asoslash, ularni
tushuntirish atom fizikasini rivojlantirishni talab qilar edi. Bu esa
atom fizikasining taraqqiy etishiga, alohida fan sifatida yuzaga
kelishiga olib keldi.

  1. Atom tuzilishini va uning xossalarini o‘rganishda hozirgi zamon fizikasi katta muvaffaqiyatlarga erishdi. Bu muvaffaqiyatlar
    atom elektrostansiyalarining, zarralar tezlatkichlarining,
    lazerlarning yaratilishiga va boshqa ko'pgina fan olamidagi
    muvaffaqiyatlarga olib keldi. Atom fizikasi hozirgi kunda elementar zarralarning tuzilishi va xossalarini o‘rganish asosida
    jadal qadamlar bilan rivojlanmoqda.

  2. XX asr boshlarida atom tuzilishining turli modellari taklif qilindi.
    1897-yilda elektronni kashf etgan Tompson 1903-yilda atom
    tuzilishining dastlabki modelini taklif qildi.Tomson modeliga asosan atom musbat zaryadlangan shar bo‘lib, manfiy
    zaryadlangan elektronlar shu sharda taqsimlangan. Shardagi
    musbat zaryad miqdori elektronlar zaryadi yig‘indisiga
    teng va atom neytral hisoblanadi. 1913-yilda daniyalik
    fizik olim N.Bor eneigiyaning kvantlanishini atom ning yadroviy modeliga tatbiq qildi. Bor elektronlaming atomdagi
    harakatini xarakterlaydigan kvant postulatlarini takJif qildi. Atom to‘g‘risidagi tasawurlar 1928-yilda P. Dirak tomonidan
    to'lqin tenglamasini relyativistik umumlashtirishi natijasida yanadarivojlandi. Dirak nazariyasi musbat elektron —pozitronning mavjudligini ko‘rsatdi.

  3. 1816-yilda Prout ilgari surgan nazariyaga asosan barcha
    element atomlari aynan bir turdagi atomlardan,
    chunonchi vodorod atom laridan tuzilgan, bu esa qadim gi
    yunonlaming birlamchi materiyasiga to‘g‘ri keladi. Prout hamma
    elementlarni atom og‘irliklari butun sondan iborat bo‘lib, vodorod
    atom og'irligiga qoldiqsiz bo‘linadi, degan fikrda bo’lgan. Atom
    og‘irlik)arini o’lchashda shu fikrga suyanilgan.

  4. .

  5. 1911-yil Rezerfod atomning planetar modulini taklif etdi. U alfa zarralaming yupqa metall folgalarda sochilishi
    ustida bir qator tajribalar o‘tkazdi. Rezerford o'tkazgan tajribalari
    asosida atom tuzilishining planetar modelini taklif qildi.
    Atomning planetar modeliga asosan atom quyidagicha tuzilgan: atom musbat zaryadlangan yadro va uni o‘rab olgan manfiy
    zaryadli elektronlar qobig'idan iborat. Elektronlar yadro
    atrofida doiraviy orbitalar bo'ylab harakatlanadi.

  6. Plank tomonidan absolut qora jism muvozanatli
    nurlanishi spektrida eneigiyaning taqsimlanishi haqidagi
    qonunini ifodalaydigan formulani chiqarishda nurlanishning modda
    bilan o ‘zaro ta'siri haqidagi klassik fizika tasavvurlariga zid bo’lgan gipoteza aytildi: chastotasi w bo’lgan yorug’lik
    to’lqini bilanta'sirlashadigan moddaning atomi yoki molekulas i
    energiyaning istalgan porsiyasini chiqarm aydi ham yutmaydi
    ham , balki energiyaning butun sondagi elementar hw
    porsiyalarini chiqaradi yoki yutadi. Bu bilan Plank atom yoki molekula chiqaradigan yoki yutadigan energiya kvantlanganligini ko‘rsatdi.


  8. 1924-yilda Lui de-Broyl elektron va boshqa
    zarralaming to‘lqin xossasiga ega ekanligi to‘g‘risida o‘z gipotezasini taklif qildi. 1926-yilda esa E.Shredinger
    de-Broyl gipotezasi asosida toMqin mexanikasini rivojlantirdi
    va o‘zining to'lqin tenglamasini taklif qildi.

  9. 1926-yilda esa E.Shredinger de-Broyl gipotezasi asosida
    toMqin mexanikasini rivojlantirdi va o‘zining to'lqin tenglamasini
    taklif qildi. Bu tenglama Shredinger ienglamasi deb ataldi

  10. Atom to‘g‘risidagi tasawurlar 1928-yilda P. Dirak tomonidan
    to'lqin tenglamasini relyativistik umumlashtirishi natijasida yanadarivojlandi. Dirak nazariyasi musbat elektron —pozitronning mavjudligini ko‘rsatdi.

  11. Atom tuzilishini va uning xossalarini o‘rganishda hozirgi zamon fizikasi katta muvaffaqiyatlarga erishdi. Bu
    muvaffaqiyatlar atom elektrostansiyalarining, zarralar
    tezlatkichlarining, lazerlarning yaratilishiga va boshqa ko'pgina fan
    olamidagi muvaffaqiyatlarga olib keldi. Atom fizikasi hozirgi
    kunda elementar zarralarning tuzilishi va xossalarini o‘rganish
    asosida jadal qadam lar bilan rivojlanmoqda





Download 22,36 Kb.




Download 22,36 Kb.
Bosh sahifa
Aloqalar
    Bosh sahifa
Dərs
Mühazirə
Qaydalar
Referat
Xülasə
Yazı


Qadar moddalar tuzilishi, materiyaning cheksiz bo’linishlari va atom

Download 22,36 Kb.