• Kalit so’zlar
  • FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
  • Qadimgi yunoncha




    Download 0.73 Mb.
    bet3/4
    Sana14.03.2024
    Hajmi0.73 Mb.
    #171232
    1   2   3   4
    Bog'liq
    Akademik yozuv mustaqil ish
    Qobulov Yunusbek mustaql ish org
    TEZIS
    Annotatsiya: Taqriz - sаylаnmа bаyоnning bir turi. U bаdiiy, ilmiy, mеtоdik vа bоshqа аsаrlаrgа bеrilgаn bаhоdir. Taqrizdа asаr tаnqidiy tаhlil еtilаdi. Shu nuqtаi nаzаrdаn bаhоlаnаdi. Аsаrning yutuqlаri hаm, nuqsоnlаri hаm ko’rsаtilаdi. Tezis - ilmiy maqola yoki konferensiyalar uchun taqdim qilinadigan ilmiy maruzaning qisqa asosiy mazmuni aks ettirilgan ilmiy ish turi bolib, uning hajmi annotatsiyadan kattaroq, biroq ilmiy maqoladan kichik boladi.
    Kalit so’zlar:Taqriz, tezis, annotatasiya, maqola, termin, taqrizchi, tanqidchi, kalit so’zlar.
    Arabcha «taqriz» so’zi – retsenziya yozish; biror kitob (asar)ni maqtab yozish, degan ma’noni anglatadi. Ilmiy, badiiy va boshqa turdagi asarga tanqidiy nuqtai nazardan berilgan yozma baho, tahlil.
    📝Taqrizni yozish jarayonida esa asosiy fokus kitobdagi faktlar, aniq ma’lumotlarni keltirishga emas, asarni o’qigandan so’ng kitobxonda qanday xulosa kelib chiqqanligini yoritishga qaratiladi.
    Yozilgan taqriz quyidagi talablarga javob berishi kerak:
    🔵Asarning mavzusi nima?
    🟢Asardan qanday g’oyalar kelib chiqadi?
    🟡Asarning bugungi kundagi ahamiyati qanday?
    🟤Asar nima uchun o’qilishi kerak? (Sabablari keltirib o’tiladi)
    🟣Qaysi yosh toifasiga mo’ljallangan?
    ⚫️Asardan iqtibos yoki asar matnidan parcha keltirib, tahlil qilish. Kitobxon muhim deb hisoblagan, o’ziga kuchli ta’sir qilgan jumlalarni ham kiritib o’tishi kerak.
    🟠Asar voqealarini hayotga bog’lashga harakat qilinadi.
    ⚪️Taqriz so’nggida kitobxon o’zingiz asar haqidagi asosiy xulosasini keltirib o’tishi kerak.
    ❌Taqriz matni 400 ta so’zdan oshmasligi kerak. Fikringizni kam so’z qo’llab, qisqa va lo’nda ifodalashga harakat qiling. (400 ta so’zdan oshgan taqrizlar avtomatik ravishda chetlatiladi).
    ❎Taqrizda kitobni shundayligicha ko’chirib qo’ymang. Shaxsiy fikringizni bildirishga harakat qiling.
    Turli kanallar, Google, Chrome va boshqa ijtimoiy tarmoqlar orqali boshqa shaxslar tomonidan yozilgan matnlarni ko’chirganlarning taqrizi ham tekshirilmaydi.
    Imlo qoidalariga amal qilishga harakat qiling (ş, ö, c, w…kabi belgilardan foydalanmasdan, asl harfda ifodalang).
    (Lotin alifbosida yozishga qiynaladiganlar krill alifbosida yozish imkoniyatiga ham ega!)
    🌝Taqrizni shunday darajada yozingki, taqrizingizni o’qigan kishi bu asarni o’qishga qiziqib qolsin, taqrizingiz asarni topib o’qishga majbur qila olsin.
    Tezis jumlalari o'quvchiga qog'ozda yozmoqchi bo'lgan fikrlar va / yoki dalillarni etkazadi. Tezis jumlasi o'quvchilarga sizning dalillaringiz yoki tahlillaringiz qayerda ketayotganligini va mavzuning ahamiyatini qanday izohlashingizni ko'rsatadigan yo'l xaritasi bo'lib xizmat qiladi. Qisqasi, tezis bayonoti "Ushbu hujjatda nima bor?" Degan savolga javob beradi. Bundan tashqari, tezis bayoni,

    • bu dalil yoki kuzatuv emas, balki bayon. Faktlar sizning da'volaringizni tasdiqlash uchun qog'ozlarda qo'llaniladi.

    • pozitsiyani aniqlang, ma'lum bir mavzu bo'yicha o'z pozitsiyangizni aytib bering.

    • asosiy g'oyadir va siz yoritmoqchi bo'lgan narsalarni tavsiflaydi.

    • aniq savollarga javob bering va sizning fikringizni tasdiqlash uchun rejalaringizni tushuntiring.

    • munozara qilish mumkin. Kimdir sizning pozitsiyangiz bilan bahslashishi yoki aksincha da'voingizni zaxiralashi kerak.

    Siz tezis bayonotingiz tezis bayonoti sifatida tanilishini istaysiz. Siz buni aniq ohanglar va aniq iboralar va so'zlar yordamida qilishingiz mumkin. "Chunki" va kuchli, aniq til kabi so'zlardan foydalaning.

    • Yaxshi tilda tezis bayoniga misollar:

      • "Fathchi Uilyamning Angliyaga qilgan ekspeditsiyasi tufayli mamlakat Britaniya imperiyasini qurish uchun zarur bo'lgan kuch va madaniyatni rivojlantirdi."

      • "Xeminguey oddiy yozuvi va halol ohangi bilan adabiyotni sezilarli darajada o'zgartirdi."

     Maqsad sizning tezisingizni zaiflashtiradigan xatolarga yo'l qo'ymaslikdir. Nima qilish kerakligini va nimadan qochish kerakligini yaxshiroq tushunish uchun quyidagilarni ko'rib chiqing.

    • Hech qachon tezisdan foydalanib savol bermang. Tezis savollarga emas, savollarga javob berish uchun ishlatiladi.

    • Tezis bu ro'yxat emas. Agar siz aniq savollarga javob berishga harakat qilsangiz, juda ko'p o'zgaruvchilar qog'ozingizning diqqat markazini buzadi. Hamma narsani qisqa va aniq saqlang.

    • Hech qachon qog'ozingizda yoritishni istamagan yangi mavzuni eslatmang.

    • Birinchi odamda yozma. Odatda "Men ko'rsataman ..." kabi jumlalarni talabalar ishlatadilar.

    • Hujum qilmang. Qog'ozingizning maqsadi kimnidir sizning pozitsiyangizga ishontirish, ularni xafa qilmaslikdir va buni amalga oshirishning eng yaxshi usuli bu sizni sizni tinglashga majbur qilishdir. Ikki xil qarashdan umumiy fikr topib, ochiq ohangdan foydalaning.



    FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

    1. Oʻzbek tilining izohli lugʻati.

    2. Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi.

    3. Ziyo.net sayti.

    4. Library.uz sayti.


    MAQOLA

    Download 0.73 Mb.
    1   2   3   4




    Download 0.73 Mb.