• Кетма-кетлик лимитининг таърифи [4]. Бизга бирор кетма- кетлик, сон ҳамда ихтиёрий мусбат сон берилган бўлсин. 1-таъриф.
  • Qarshi davlat universiteti international scientific and practical conference on algorithms and current problems of programming




    Download 15,84 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet224/551
    Sana15.05.2024
    Hajmi15,84 Mb.
    #234763
    1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   551
    Bog'liq
    Asosiy oxirgi 17.05.2023 18.20

    Сонли кетма-кетлик тушунчаси [4]
    . Агар ҳар бир натурал сон 
    га бирор 
    ҳақиқий 
    сони мос қўйилган бўлса, у ҳолда 
    кетма-кетлик (сонли кетма-кетлик) берилган дейилади. 
    Кетма-кетлик қисқача 

    шаклда ёзилади. 
    га кетма-кетликнинг ҳади 
    -ҳади) 
    ёки элементи 
    елементи) дейилади. 
    га 
    -ҳаднинг номери дейилади. 
    Кетма-кетлик лимитининг таърифи [4]. 
    Бизга бирор 
    кетма-
    кетлик, 
    сон ҳамда ихтиёрий мусбат 
    сон берилган бўлсин. 
    1-таъриф.
    Агар ихтиёрий мусбат 
    сони учун шундай 
    номер топилсаки, 
    дан катта барча 
    лар учун |
    |
    тенгсизлик бажарилса, 
    сон 

    кетма-
    кетликнинг лимити дейилади ва 
    каби ёзилади ёки
    деб белгиланади. 
    Бу таърифни логик символлар ёдамида қуйидагича ёзиш мумкин: 

    )

    |
    тенгсизлиги бажарилса 
    сони {
    кетма-кетликнинг лимити дейилади. 
    Демак,
    {


    |
     
    (1) 
    Агар кетма-кетликнинг лимити мавжуд бўлса, бу кетма-кетлик яқинлашувчи 
    дейилади. 
    Демак, яқинлашувчи кетма-кетлик логик символлар орқали қуйидагича ёзилади: 

    |
    (2) 
    Маълумки, 

    |
    тенгсизлик 
    тенгсизликларга 
    эквивалентдир. Агар 
    интервал 
    нуқтанинг 
    - атрофи, яъни 
    тўпламдан иборат эканлигини эътиборга олсак, унда 

    кетма-кетликнинг 
    лимитига юқорида келтирилган таърифга эквивалент бўлган қуйидагича таъриф 
    бериш ҳам мумкин. 
    2-таъриф. 
    Агар 
    нуқтанинг ихтиёрий 
    - атрофи олинганида ҳам 

    кетма-
    кетликнинг бирор ҳадидан кейинги барча ҳадлари шу атрофга тегишли бўлса, 
    сон 

    кетма-кетликнинг лимити деб аталади. 


    277 
    1-мисол.
    -ҳади 
    формула билан берилган кетма-кетликнинг лимити 
    эканлигини кўрсатинг. 
    Кетма-кетлик лимитининг таърифига кўра 
    натурал сони 
    топилиб, 

    | |
    | |
    |
    (3) 
    тенгсизлик бажарилишини кўрсатишимиз керак. Кетма-кетлик лимити 
    моҳиятини чуқурроқ тушунтириш учун 
    сонининг турли қийматларида (3) 
    тенгсизлик учун 
    натурал сонини топиб, кетма-кетликнинг 
    дан катта 
    барча ҳадлари 
    нуқтанинг 
    атрофида ётишини визуаллаштириш орқали 
    кўрсатишга ҳаракат қилдик. 
    а) 
    бўлсин. У ҳолда 
    тенгсизликдан 
    *
    +
    бўлиши келиб чиқади ва 
    (1) тенгсизлик барча 
    ларда бажарилади. Демак, кетма-кетликнинг 
    -
    ҳадидан ташқари барча ҳадлари 
    нуқтанинг 
    атрофида ётади. 

    Download 15,84 Mb.
    1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   551




    Download 15,84 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Qarshi davlat universiteti international scientific and practical conference on algorithms and current problems of programming

    Download 15,84 Mb.
    Pdf ko'rish