Uzluksiz ishlaydigan rektifikatsion kolonnaning issiqlik balansi




Download 1.04 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/27
Sana17.05.2022
Hajmi1.04 Mb.
#21261
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   27
Bog'liq
texnik tizimlarda axborot texnologiyalari
1 amaliy ishi boshqarish nazariyasi, Uslubiy Python amaliy mashg\'ulot 2021-2022, Mavzu Web-sahifalar va ularni yaratish vositalari, 1-ma\'ruza. Tizimlar nazariyasi asoslari, ИБНфанидан факат ОБ саволлариСИРТКИ 45С ИАТ 18 26 04 22, Лек.14.ИСУ в мехатронике, 904084
2.4.2. Uzluksiz ishlaydigan rektifikatsion kolonnaning issiqlik balansi 
Bu turdagi qurilmalarning issiqlik balansi quyidagi tenglik bilan ifodalanadi 
(5.39-rasm). 

 

йук
w
w
w
d
d
d
d
d
d
d
f
f
f
Q
t
c
G
t
c
r
R
G
t
c
G
R
t
c
G
Q









1
1
(2.4.13) 
bu yerda Q1 - kubdagi issiqlik sarfi, J/soat; cf, cd, sw – boshlang‘ich eritma, 
distillyat va kub qoldiqlarining solishtirma issiqlik sig‘imi, J/(kg

K); tf, td, tw - 
boshlang‘ich eritma, distillyat va kub qoldiqlarining temperaturalari, K; rd - 
distillyatning bug‘ hosil qilish issiqligi, J/ kg; Qyо‘q - atrof muhitga issiqlikning 
yо‘qotilishi, J/soat. 
Rektifikatsion kolonna kubidagi issiqlik sarfini (5.135) tenglamadan 
topamiz: 


йук
f
f
f
w
w
w
d
d
d
d
d
Q
t
c
G
t
c
G
t
c
G
r
R
G
Q







1
1
(2.4.14) 
Agar, qaynatgich suv bug‘i bilan isitilayotgan bо‘lsa, jarayonni о‘tkazish 
uchun sarflanayotgan bug‘ sarfi ushbu tenglamadan aniqlanadi: 
i
i
Q
D




1
(2.4.15) 
bu yerda i

, i

- suv bug‘i va kondensatning entalpiyalari, kJ/kg. 
Ishchi chiziqni u – x diagrammada tasvirlash. Eritma tarkibini xarakterlovchi 
xw, xf, xd konsentratsiya qiymatlari abssissa о‘qiga quyiladi (5.40-rasm). Agar, xd 
= ud ekanligini hisobga olsak, xd nuqtadan perpendikulyar chiqarib, diagonal 
chiziq bilan kesishgan, koordinatlari xd = ud bо‘lgan, A nuqtasi topiladi. 
Flegma soni R ma’lum bо‘lsa, V = xd/(R+1) kesma aniqlanadi va u 
diagrammaning ordinata о‘qiga qо‘yiladi. Sо‘ng, V kesmaning uchi bо‘lmish nuqta 
b va A lar birlashtiriladi. Boshlangich eritma konsentratsiyasiga oid xf nuqtasidan 


38 
Ab chizig‘i bilan V nuqtada kesishguncha vertikal chiziq о‘tkaziladi. AV tо‘g‘ri 
chiziq kolonna yuqori qismining ishchi chizig‘ini ifodalaydi. Keyin, xw nuqtasidan 
perpendikulyar chiqarilib, diagonal bilan kesishgan S nuqtani topamiz. S va V 
nuqtalarni birlashtirib, kolonna pastki qismining ishchi chizig‘ini topamiz. 
Diagrammadan kо‘rinib turibdiki, V nuqta ikkala ishchi chiziq uchun umumiy 
bо‘lib, ta’minlovchi tarelkadagi bug‘ va suyuqlikning ishchi konsentratsiyalarini 
xarakterlaydi. 
Eritma konsentratsiyalari xw, xf, xd bо‘lganda, ishchi chiziqning holati 
kesma V ning qiymatiga bog‘liq. ¤z navbatida V kesma ishchi flegma soni R ning 
kattaligi bilan aniqlanadi. Agar, flegma soni kamaysa, kesma V ning qiymati
ortadi. Bunda ishchi va muvozanat chiziqlarining V1 nuqtasida kesishganda, 
ishchi chiziq о‘zining maksimal yuqori holati - Ab ga intiladi. Ushbu nuqtada 
jarayonni harakatga keltiruvchi kuchi 

u=um - u=0 bо‘ladi. Demak, rektifikatsion 
kolonnaning fazalar tо‘qnashish yuzasi cheksiz katta bо‘lishi kerak. 
haqiqatan ham, bunday holatda konsentratsiyalar о‘zgarishining nazariy 
pog‘onalar soni cheksiz bо‘ladi va eritmani faqat cheksiz balandlikka ega shartli 
kolonnada ajratish mumkin. Lekin, isituvchi bug‘ va kolonna diametri minimal 
kо‘rsatkichli bо‘ladi. Albatta, bunday sharoitda flegma soni ham minimal bо‘ladi 
va uni ushbu tenglamadan aniqlash mumkin: 
f
fm
m
f
d
x
y
y
x
R



min
(2.4.16) 
Ishchi chizig‘ining quyi chegaraviy holatiga cheksiz katta flegma soni tо‘g‘ri 
keladi va u grafikda V=0 kesma bilan ifodalanadi. Bu holda ikkala ishchi chiziq 
diagonal bilan ustma-ust tushadi. Cheksiz katta flegma soniga maksimal harakatga 
keltiruvchi kuch 

umin = um-u va о‘z navbatida konsentratsiya о‘zgarish nazariy 
pogonalarining minimal soni va kolonnaning minimal soni, hamda kolonnaning 
minimal balandligi tо‘g‘ri keladi. Lekin, kolonnadagi bug‘, qaynatgichdagi 
isituvchi bug‘, deflegmatordagi sovuq suv sarfi va qurilma diametri maksimal 
bо‘ladi.


39 

Download 1.04 Mb.
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   27




Download 1.04 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



 Uzluksiz ishlaydigan rektifikatsion kolonnaning issiqlik balansi

Download 1.04 Mb.
Pdf ko'rish