|
Qayta tiklanuvchan energiya manbalaridan foydalanishBog'liq QAYTA TIKLANUVCHAN ENERGIYA MANBALARIDAN FOYDALANISH TAHLIL T A D Q I Q O T L A R
jahon ilmiy – metodik jurnali
http://tadqiqotlar.uz/
30-son_3-to’plam_Yanvar-2024
9
3-rasm
.
Shamol generator yordamida elektr energiya taminoti
Yuqoridagilarni hisobga olib, birinchi navbatda QTEMdan foydalanish ekologik
iflos regionlarda, atrof-muxitga zararli chiqindilar tashlaydigan sohalarda, sotsial-
iqtisodiy qishloq xo‘jaligi sektorida, qishloq joylarni xisobga olgan xolda issiqlik va
elektr ta’minotiga zaruriyati bor aholi punktlarida, sog‘liqni saqlash va sotsial sektoriga
mansub obektlarda, tarqoq xoldagi obektlar elektr ta’minotida, ayniqsa Orol dengizi
xududida, kam o‘zlashtirilgan mineral xom ashyoga boy maydonlarda (katta
miqdordagi xom-ashyo resursi bor Navoiy, Buxoro, Qashqadaryo, Surxandaryo
viloyatlarida va b.) foydalanish katta samara beradi.
Blok stansiya – elektr energiya ishlab chiqaruvchi boshqa tashkilotlar. Hozirgi
kunda O‘zbekistonda qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish bo‘yicha
juda ko‘p ilmiy-tadqiqot, loyiha hamda qurib ishga tushirish ishlari xalqaro grantlar va
loyihalar asosida bajarilmoqda. Shamol energiyasidan insoniyat suv energiyasi hamda
bug‘ generatorlaridan ancha oldin, foydalanib kelgan. Angliya, Germaniya, Fransiya,
Daniya, Gollandiya, AQSH va boshqa mamlakatlarda, shamol energiyasi juda katta
mashtabda, sanoat va qishloq xo‘jaligida qo‘llanib kelingan [3].
Shamol energiyasidan foydalanish bo‘yicha olib borilayotgan xozirgi ishlar,
alohida katta quvvatli shamol generatorlarini yaratish va ularning energiyasini ishlab
turgan energiya tarmoqlariga ulash va asosiy tarmoq sifatida foydalanishdan iboratdir.
Shamol - bu quyosh nurining intensivligi hisobiga, bosimning o‘zgarib turishi
natijasida havo massasining harakatidir. Iqtisodiy jihatdan joydagi shamolning tezligi
5 m/s dan kam bo‘lmasa shamol generatorlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Shamol elektr generatorlari an’anaviy generatorlardan 2 - 4 barobar qimmatdir.
Ammo shamol energiyasi doimiy bo‘lgan ba’zi bir joylarda u muhim energiya
manbalaridan hisoblanadi. Odatda shamol energiyasi shamolga perpendikulyar
joylashgan ma’lum maydon ta’siri orqali aniqlanadi [4].
|
| |
