|
-§. Rotorli nasoslarning tuzilishi va xossalari
|
| bet | 2/9 | | Sana | 02.06.2024 | | Hajmi | 2,61 Mb. | | #259227 |
Bog'liq f9FeRFWg1P63PSDhYX4fbkqiz4aM4ErNJXFjKzyZ (3)2.34-§. Rotorli nasoslarning tuzilishi va xossalari
Shestemyali nasoslar
Shestemyali nasoslarning tuzilishi juda sodda. Oddiy shestemyali nasoslarning asosiy ish detallari ikkita bir xil shestemyadan iborat bo‘lib (2.36- rasm), ular o ‘zaro ilashgan va korpus 2 ishiga joylashtirilgandir. Yetaklovshi shestemya harakatni dvigateldan oladi. Nasosda ikkita qopqoq bo‘lib, ularda yetaklovchi va yetaklanuvshi valiklar podshipnik va salniklar bilan ta ’minlangan. Nasos korpusida ikkita teshik bo‘lib, bittasi (S) so'rish teshigi shestemya tishchalari o‘zaro ajralayotgan tomonda, ikkinchisi (H) - haydash teshigi teskari tomonda (tishchalar birikayotgan tomonda)
bo'ladi. Nasosning ishlash prinsipi quyidagicha. Yetaklovchi val o‘zida o‘matilgan shestemyasi bilan dvigatel yordamida harakatga keltiriladi, yetaklanuvchi shestemya esa undan aylanma harakat oladi. Shestemyalar aylanayotganda tishlar so‘rish bo‘shlig‘i (S) da bir-biridan uzoqlashadi. Natijada tishlar orasidagi chuqurchada suyuqlik katta tezlikda
- r,vm. N>,esferny.,li nasoslar оШ) ket;lishj sabablj s0‘rish bo‘shlig‘ida siyraklanish
beradi va so‘rish teshigiga suyuqlik keladi. Tishlar orasidagi chuqurchalardagi suyuqlik tishlar o ‘zaro birikkan paytda haydash bo‘shlig‘i (Xi) ga siqib chiqariladi, natijada haydash bo‘shlig‘ida bosim ortib, suyuqlik tarmoqqa uzatiladi. Shestemyali nasoslar ishlayotganda tishlar orasidagi chuqurchalarda katta bosim vujudga kelib, u valik va nasos tayanchiga beriladi.
Bu kuchlami kamaytirish uvchun tishlar orasidagi teshikchalarda suyuqlikning qolib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Shu maqsadda yuqori bosimli nasoslardagi chuqurchalarda radial kanallar ariqshalar yasaladi. Bu ariqshalardan qoldiq suyuqlik shiqarib yuboriladi, natijada nasos tayanchi va valiklaridagi yuk kamayadi. Shestemyali nasoslar tashqi va ishki ilashuvchi qilib yasaladi. Tashqi ilashuvchi nasoslar ko‘p ishlatiladi. Ichki ilashuvchi kompakt nasoslar kichik qurilmalarda ishlatiladi. Shestemyali nasoslar hosil qilgan bosimiga qarab past (10 k/sm2 gasha), o ‘rtacha (30
kG/sm2 gacha) va yuqori (100 kG/sm2) bosimli bo‘ladi. Past bosimli nasoslar stanok va mashinalaming moylash-sovitish sistemalarida qo'llaniladi. 0 ‘rtasha bosimli nasoslar kush organlariga harakatni tez uzatish kerak bo‘ladigan stanoklaming gidrouzatmalarida (masalan, parmalash va jilvirlash stanoklarida) ishlatiladn. Yuqori bosimli nasoslar stanokning ichki organiga katta kuch uzatish lozim bo‘lgan gidrouzatmalarda qo‘llanadi. Shesternyali nasos 2, 3, 4 va hatto 5 shestemyali bo‘iish mumkin, ammo 3 dan yuqori shestemyalami qo‘llaganda FIK kamayib ketadi. 3 shestemyali nasos 2 shestemyaliga nisbatan katta sarfga ega, lekin hajmiy FIK i kishik. Keyingi paytlarda hajmiy FIK ni oshirish maqsadida gidravlik kompensatorli shestemyali nasoslar chiqarila boshladi. Yon shetdagi tirqishlami gidravlik kompensaisiyalash uchun vtulka kuchli ishqalanish va edirilish hosil qilmaydigan qilib shestemyaga mahkam siqib qo‘yiladi. Bundan tashqari, yon qistirmalardan foydalanib yon shet tirqishlami kichraytirish usulidan ham foydalaniladi. Bu qistirmalar elastik devorli katakchalarga ega boMib, shayba holida shestemya bilan nasos korpusi orasiga qo‘yiladi. Nasos ishlayotganda devordagi tirqishlardan qistirma katakchalari moyga to‘latiladi. Bosim ostida katakcha to‘siqlari deformasiyalanadi va tirqishlardan moy mos shestemya yonlariga keladi.
|
| |
