kompyuter ma'lumotlarni saqlaydigan, oladigan va ishlov beradigan dasturlashtiriladigan qurilma. Dastlab "kompyuter" atamasi odamlarga berilgan (inson kompyuterlari) abakus va slayd qoidasi kabi mexanik kalkulyatorlar yordamida raqamli hisob-kitoblarni kim amalga oshirgan. Keyinchalik bu atama mexanik qurilmaga berildi, chunki ular odam kompyuterlarini almashtira boshladilar. Hozirgi kompyuterlar - bu ma'lumotlarni qabul qilish (kiritish), ma'lumotlarni qayta ishlash, ishlab chiqarish va natijalarni saqlash (saqlash) elektron qurilmalar.
Microsoft Word-ning aksariyat versiyalarida Word hujjatini to'g'ridan-to'g'ri PDF-fayl turiga quyidagi amallarni bajarish orqali saqlashingiz mumkin.
Mavjud Word hujjatini oching yoki yangi Word hujjatini yarating.
Tugmachasini bosing Fayl Word dasturi oynasining yuqori chap qismidagi yorliq yoki menyu opsiyasi.
Tugmachasini bosing Saqlash menyuda variant.
Saqlash oynasida, ni bosing Ko'rib chiqish tugmachasi yoki faylni saqlash uchun kompyuteringizda joylashuvni tanlash.
In Turi sifatida saqlash ochiladigan ro'yxat, ni tanlang PDF ( *. Pdf) variant.
13-BILET
Integral sxema kashf qilinganidan so‘ng kompyuter texnikasi rivojlanishi keskin tezlashdi. 1965-yilda Intel kompaniyasi tashkilotchilaridan biri Gordon E. Mur bilib qolingan ushbu empirik holatni uning nomi bilan Mur qonuni deb atadilar. Kompyuterni kichiklashtirish jarayoni ham shunday jadal tezlikda rivojlanadi. Birinchi elektron-hisoblash mashinalari (misol uchun, 1946-yilda yaratilgan ENIAK kabilar) butun bir katta xonani talab qiluvchi, tonnalab og‘irlikdagi juda katta va muvaffaqiyatli ishlashi uchun ko‘p sonli xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarni talab etuvchi qurilmalar bo‘lgan. Ular juda ham qimmat bo‘lib, faqat hukumat va katta tadqiqotchilik tashkilotlari ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan. Ular shunday kamyob, nodir bo‘lganki, go‘yo mana shunday tizimlar kichik qismi istalgan bo‘lajak ehtiyojlarni qondirishi mumkin deb o‘ylaganlar. Mana shu mazmunda zamonaviy kompyuterlar — ancha katta quvvatli va ixcham hamda arzon kompyuterlar — haqiqatda har yerda hozir bo‘lib qoldi
Taqdimot faylini Power Point-da ishga tushiring. Taqdimotingiz sxemasiga qarab, audio yozib olishni xohlagan slaydni tanlang. Agar siz musiqa faylini qo'shmoqchi bo'lsangiz, iltimos, Power Point taqdimotiga faqat.wav fayllari joylashtirilishi mumkin. Bundan tashqari, 100Kb dan katta fayllar havola yordamida taqdimot slaydiga bog'langan. Shuning uchun fayllarning joylashuvi juda muhimdir.
Hozirgi kunda Microsoft Excel elektron jadvallarning eng ommabop va keng qo'llaniladigan dasturi, ammo alternativalari ham ko'p. Quyida elektron jadval yaratish uchun ishlatiladigan elektron jadval dasturlari ro'yxati keltirilgan.
Google Sheets - (onlayn va bepul).
iWork raqamlari - Apple Office Suite.
LibreOffice -> Calc (bepul).
Lotus 1-2-3 (bekor qilingan).
Lotus simfoniyasi - elektron jadvallar.
Microsoft Excel.
OpenOffice -> Calc (bepul).
VisiCalc (to'xtatilgan).
14-BILET
Sistema bloki, asosan, korpus, asosiy plata (ona plata yoki sistema platasi), protsessor, xotira qurilmalari va mikrosxemalar, quvvat blokidan iborat.
Asosiy plata yaxlit asosga yig'ilgan elektron sxemalar bo'lib, unga ba'zi qurilmalar axborot almashish sistema magistrali - shinalar (simlarning o'ramlari) yordamida bog'lanadi. Shinalar kompyuterning hamma qurilmalariga parallel holda ulanadi. Kompyuter ishida uch xil shina xizmat ko'rsatadi: berilganlar (berilgan ma'lumotlar) shinasi, Asosiy plata adreslar shinasi, boshqarish shinasi. Asosiy platada mikroprotsessor, xotira qurilmalari va mikrosxemalar, ovoz, video va tarmoq platalari ham joylashadi. Ular asosiy plataning maxsus slot (qirqim)lariga ulanadi.
Siz ovozli yozuv bilan mavjud audio faylni dasturga yuklashingiz yoki mikrofondan ovoz yozish uchun "Yozib olish" tugmachasini bosishingiz mumkin (yozib olingan ovozning vizual displeyi yozuv paytida ko'rsatiladi). Tartibga solish uchun kerakli segmentning boshi va oxirini tanlang (sichqoncha bilan chertib segmentning boshini tanlang, so'ngra sichqoncha tugmachasini bosmasdan kerakli segmentni tanlang, ko'rsatilgan segment boshqa rangda aks etadi). Keyin sizga kerakli kalitda tanlangan segmentni o'zgartirishga imkon beradigan dastur tomonidan taqdim etilgan funktsional imkoniyatlardan kerakli effektni tanlashingiz kerak.
Windows 10 uchun Microsoft Excel planshet foydalanuvchilari uchun moljallanganligi sababli, ish stoli versiyasida ilgor funksiyalar mavjud emas, lekin menyular shunchalik chiroyli tarzda yaratilganki, siz asosiy funktsiyalarni barmoqlaringiz bilan osongina bajarishingiz mumkin va siz ushbu dasturning etishmasligini his qilmaysiz. klaviatura va sichqoncha. Formulalar, grafiklar, jadvallar, Xulosa jadvallari, qisqasi, Excel jadvalingizni tashkil etuvchi barcha narsalar va siz hatto kichik ekranda ham bu funksiyalardan foydalanishda hech qanday qiyinchilikka duch kelmaysiz.
15-BILET
1) Klaviatura - kompyuterga yoki shunga o'xshash qurilmaga matn, belgilar va boshqa buyruqlar kiritish uchun ishlatiladigan kompyuter uskuna qismi.
Klaviatura stol tizimida tashqi muhit qurilmasi bo'lsa-da (u asosiy kompyuter uyasi tashqarisida o'tiradi) yoki planshet kompyuterda "virtual" bo'lsa-da, komputer tizimining muhim qismi hisoblanadi.
2) Gippersilka (Gipperbog’lanish) o`rnatish mumkinligi Power Point dasturini imkoniyatini yanada oshiradi. Gipperbog’lanishni oddiy matnga yoki ixtiyoriy shakllarga bog’lashimiz mumkin. Misol sifatida oddiy matnga ―Gippersilka” o`rnatishni ko`rib chiqamiz. Buning uchun biror bir so`zni blokka olamiz va
sichqonchaning o`ng tugmachasini bir marta bosamiz. Natijada kontekst menyusi ochiladi. Bu kontekst menyudan buyrug’ini tanlaymiz. Yoki “Vstavka” menyusiga kirib huddi shunday buyrug’ini yoki standart uskunalar panelida joylashgan uskunasini tanlashimiz mumkin. Ushbu tugmachani tanlaganimizdan so`ng gipperbog’lanish qo`shish muloqot oynasi paydo bo`ladi.
3) Dasturiy taʼminot 3 guruhga boʻlinadi: 1-Sistema dasturlari (unga turli yordamchi vazifalarni bajaruvchi dasturlar kiradi: Task Manager (Windows OSda mavjut)), 2-Amaliy (unga foydalanuvchiga aniq bir foydalanish sohasida maʼlumotlarga ishlov berish va qayta ishlashni amalga oshiruvchi dasturlar, masalan : Microsoft Office, Adobe CC), 3-Uskunaviy dasturlar (bular dasturlash uchun ishlatiladigan dasturlar)
16-BILET
1) Shahsiy kompyuterlarning quyidagi qo’shimcha qurilmalari mavjud:Printer, skaner, modem, karnay, proyektor va hokozolardan iborat. Kompyuterning umumiy ko’rinishi Printer - ma’lumotlarni chop etish uchun qo’llaniladigan qurilma, ya’ni qog’ozga chiqarish va chop etish. Printer 3 xil bo’ladi. 1. Ignali 2. Lazerli 3. Siyohli SKANER- qog’ozdagi matn, grafik tasvir, rasm va ma’-lumotlaniasl nusxani kompyuterga olib beruvchi qurilma. MODEM- telefon tarmog’i orqali boshqa kompyuter bilan ma’lumot almashish imkonini beradi Faks- modem – bu faksmon xabarlarni qabul qilish va jo’nanish imkonini beruvchi modemdir. KARNAY- kompyuterdagi barcha tovushlarni chiqaruvchi qurilma. PROEKTOR- monitordagi tasvirni ekranga chiqaruvchi qurilma
2) Har qanday ma‘lumotlar bazasini tuzish uchun ikki bosqichli ishni bajarish lozim – bulardan birinchisi ma‘lumotlar bazasining kontseptual yoki mantiqiy loyihasini tuzish bo‘lsa, ikkinchi uning fizik loyihasini tuzishdan iborat. 10-rasm. MS Accessning ishga tushirilishi Bu dastur ishga tushganidan so‘ng ekranda hosil bo‘lgan darchada ma‘lumot bazasini yaratish yoki mavjud bazani ishga tushirish imkonini tanlash mumkin. 15-rasm. Kalit qo‘yish Endi hosil bo‘lgan jadvalni saqlash uchun ―Uskunalar‖ panelidan ―Disket‖ rasmli tugmachani bosamiz yoki ―Fayl‖ menyusidan ―Soxranit‘‖ buyrug‘ini tanlaymiz.
3) Menyudan Qo'shish> Filmlar va Ohanglar- ni tanlang. ... Slaydda ovoz belgisi paydo bo'lganda ovoz avtomatik ravishda boshlanadi. Chertganingizda tovush belgisiga sichqoncha bosilgunga qadar ovozni kechiktirishi mumkin. Bu eng yaxshi tanlov bo'lishi mumkin emas, chunki sichqonchani bosilganda tovush belgisining yuqori qismiga joylashtirish kerak
17-BILET
1) Umumtizim dasturiy ta’minotiga foydalanuvchilarga qaratilgan va axborotga ishlov berishning o’ziga xos masalalarni yechish uchun mo’ljallangan dasturlar to’plami kiradi. Ular kompyuterning funksional imkoniyatlarini kengaytirish, ma’lumotlarga ishlov berish jarayonini boshqarish va nazorat qilish uchun xizmat qiladi. Maxsus dasturiy ta’minot aniq bir axborot tizimini yaratishda ishlab chiqilgan dasturlarning o’zaro mosligini ifodalaydi. Uning tarkibiga real obyekt bajarilishini ifoda etuvchi amaliy dasturlar paketlari kiradi. Dasturiy vositalarning texnik hujja tlari masalalar, nazorat namunalari, masalaning iqtisodiy-matematik modeli, algoritmlash masalalarining bayonlarini o’z ichiga olishi lozim
2) Bunday dasturlar o`zida matnlar, rasmlar, sxemalar, grafiklar, animasion effektlar, ovoz, videokliplar va hokazolardan iborat bo`lgan slaydlar hosil qilish imkonini beradi. Slaydlar ketma-ketligidan hosil bo`lgan taqdimotni kompyuter ekranida, videomonitorlar va katta ekranlarda namoyish qilish mumkin
3) Standart va muhandislik kalkulyatoridan tashqari, yana shuningdek, dasturchilar uchun maxsus kalkulyatorlar ham mavjud bo‘lib, bu turdagi kalkulyator turli sanoq tizimlari orasida amallarni bajarish, mantiqiy funksiyalarni ishlash kabi qo‘shimcha qulayliklarga ega. Biroq, dasturchilar 99,99% holatda faqat kompyuterdan foydalanib ishlaganliklari bois, odatda dasturchilik kalkulyatorlari alohida ishlab chiqarilmaydi va kompyuter dasturi sifatida tarqatiladi xolos. Modomiki, gapimizga shu nuqtada kompyuterlar va dasturchilar ham aralashgan ekan, adolat yuzasida, deyarli kompyuterlarda operatsion tizimlarning uzviy qismi sifatida uchraydigan kalkulyator dasturi haqida ham to‘xtalib o‘tish joiz
18 BILET
1) Dasturiy taʼminot 3 guruhga boʻlinadi: 1-Sistema dasturlari (unga turli yordamchi vazifalarni bajaruvchi dasturlar kiradi: Task Manager (Windows OSda mavjut)), 2-Amaliy (unga foydalanuvchiga aniq bir foydalanish sohasida maʼlumotlarga ishlov berish va qayta ishlashni amalga oshiruvchi dasturlar, masalan : Microsoft Office, Adobe CC), 3-Uskunaviy dasturlar (bular dasturlash uchun ishlatiladigan dasturlar)
2) Taqsimlangan MB da informatsiyani joylashtirish va ularni qidirish muhim masalardan biridir. Ma‟lumotlarni qidirish ma‟lumotlarni strukturasiga moslab, yoki qiymatiga moslab amalga oshiriladi. 1 – holda lokal MB da ma‟lumotlarni strukturasi bir – biridan farq qiladi. 2 – holda MB umumiy strukturaga ega bo„ladi, lokal MB da faqat aniq qiymatlar bilan farq qiladi. Taqsimlangan MB da ma‟lumotlarni qidirishni quyidagi variantlari mavjud: 1) Foydalanuvchi eng yaqin sistema bilan o„zaro bog„langan, agar eng yaqin MBBT da kerakli informatsiya bo„lmasa, unda qidirish MB da bajariladi.
3) Lokal hisoblash tarmoqlari ularning asosiy turlari hamda tarmoq topologiyasi Apparat qurilmalari va tarmoq dastur ta ’ minoti orqali o ’ zaro bir - birlari bilan hamohang ishlay oladigan kompyuterlar majmuiga t armoq deyiladi . Tarmoqlarni turli me’yorlarga ko’ra sinflarga ajratish mumkin. Bular: 1) o’tkazish qobiliyati, ya’ni ma’lumotlarni tarmoqqa uzatish tezligiga muvofiq: past 100 Kbit/ s gacha; o’rta 0,5-10 Mbit/s gacha; yuqori 10 Mbit/s dan ortiq. Real kompyuter tarmoqlarida yuqorida ko ’ rib chiqilganlardan murakkabroq topologiyalar ishlatiladi va bunday topologiyalar taxlil etib chiqilgan tarmoq topologiyalarining xilma xil ko ’ rinishdagi kombinatsiyalaridan iborat bo ’ ladi . Bog’lash uchun qo’llaniladigan kabellar uzatish muhiti deb yuritiladi.
19-BILET
|
