|
Korxona vazifalari, xuquqlari,tashkiliy asoslari va bozor munosabatrlariga o’tishda tutgan o’rni
|
| bet | 3/7 | | Sana | 04.12.2023 | | Hajmi | 201,48 Kb. | | #110748 |
Bog'liq 7-мавзу QI (3)Korxona vazifalari, xuquqlari,tashkiliy asoslari va bozor munosabatrlariga o’tishda tutgan o’rni - Korxona — yuridik shaxs huquqiga ega boʻlgan mustaqil xoʻjalik yurituvchi subʼyekt. Mahsulotlar, tovarlar ishlab chiqarish, xizmatlar koʻrstish, ishlarni bajarish uchun tashkil etiladi. Iqtisodiy faoliyatning xilma-xil turlari bilan shugʻullanadi. Davlat, munitsipial, jamoa, qoʻshma, yakka (oila, xususiy) korxonalar bor
Корхона турлари:
Фаолият турларига қараб:
- Ишлаб чиқариш корхоналари;
- Тижорат корхоналари;
- Молиявий корхоналар;
- Маслахат корхоналари
Ходимлар сонига кўра:
- Кичик корхоналар;
- Йирик корхоналар
Мулк шаклларига муносиб корхоналар куйидагича шаклларга таснифланиши мумкин:
- шахсий ёки хусусий мулкка асосланган хусусий корхоналар;
- жамоат мулкига асосланган корхоналар;
- давлат мулкига асосланган корхоналар;
- аралаш мулкка асосланган қўшма корхоналар;
- ажнабий давлатлар, ажнабий фуқаролар мулкига асосланган корхоналар.
Корпорация
Тўлиқ ширкатлар ва коммандит хўжалик ширкатлари
Масъулияти чекланган жамиятлар
Қўшимча масъулиятли жамиятлар
Акциядорлик жамияти
Корпоратив бирлашма
Хўжалик уюшмаси
Концерн
Консорциум
Картел
Конгломерат
Трест
Синдикат
Холдинг
Корпорациялар икки катта туркумга эга
Тўлиқ ширкат – иштирокчилари ўз ўрталарида тузилган шартномага мувофиқ ширкат номидан тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланадиган ҳамда унинг мажбуриятлари бўйича ўзларига қарашли бутун мол-мулк билан жавоб берадиган ширкат. Кўриниб турибдики, тўлиқ ширкатда иштирокчиларнинг жавобгарлиги ширкатнинг мол-мулки билан чегараланмасдан балки иштирокчиларнинг мол-мулкини ҳам қамраб олади. Яъни агар тўлиқ ширкат фаолияти юзасидан жавобгарлик вужудга келса ва бу жавобгарлик тўлиқ ширкатнинг активлари қийматидан ошиб кетадиган бўлса, жавобгарлик тўлиқ қопланмагунга қадар ундирув ширкат аъзоларининг мол-мулкига қаратилиши мумкин. Мисол: А номли тўлиқ ширкат (3 та аъзоси бор) активлари қиймати 10 млн. сўм. Фаолият юритиши натижасида Б шахс олдида 15 млн.лик қарздорлик вужудга келди. Суд А да Б олдидаги қарздорлигини тўлиқ қоплаши ҳақида қарор чиқарган тақдирда, А бутун активлари билан жавоб беради, яъни 10 млн.сўм ва қолган 5 млн.сўм қарздорлик 3 та иштирокчининг шахсий мол-мулкига қаратилади.
|
| |
