G‘ishtning egilishdagi mustahkamlik chegarasini aniqlash uchun 5 dona g‘isht olinadi va gidravlik press yordamida quyidagi sxema bo‘yicha tekshirib ko‘riladi (3-rasm).
T ekshirish uchun olingan g‘ishtlardan namunalar quyidagicha tayyorlanadi: har bir g‘ishtning yuzalariga sement xamiridan eni 2-3 sm, qalinligi 3 mm bo‘lgan polosalar o‘tkaziladi, ustki yuzasining 2 joyidan oraliq 20 sm qilib (tayanchlarga tegib turadigan joylar) o‘tkaziladi.
T
3-rasm. Egilishdagi mustahkamlik chegarasini aniqlash
L = 200
ayyorlangan namunalar 3-4 sutka uy temperaturasida saqlanadi (sement xamiri to‘la qotishi uchun) va shundan so‘ng ularning egilishdagi mustahkamligi aniqlanadi. Bunda quyidagi formuladan foydalaniladi:
(5)
bunda, R – buzuvchi kuch, kg;
l – tyanchlar orasidagi masofa, sm;
b – namunaning eni, sm;
h – namunaning balandligi, sm.
5 ta g‘isht tekshirib ko‘rilgandan keyin quyidagi formula orqali egilishdagi mustahkamlikning o‘rtacha qiymati aniqlanadi:
(6)
Ishning natijalari 5-jadvalga yoziladi.
G‘ishtning siqilishdagi va egilishdagi mustahkamlik chegarasiga ko‘ra UzbRST 530-95 ga muvofiq uning markasi 1-jadval dan foydalanib aniqlanadi.
5-jadval
№
|
Namunaning o‘lchamlari,mm
|
Tayanch orasidagi masofa, l (sm)
|
Buzuvchi kuch, R (kg)
|
Egilishdagi mustahkamlik chegarasi
|
eni
|
balandligi
|
kg/sm2
|
MPa
|
1
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
|
Mustahkamlik chegarasining o‘rtacha qiymati …………….
G‘ishtning markasi
«SOPOL MATERIALLARI» BO‘YICHA LABORATORIYA
ISH DAFTARI.
Ishning maqsadi ___________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________
1-Topshiriq.
Namunalarning tashqi ko‘rik va o‘lchamlar natijalari.
6-jadval
Tashqi ko‘rinish ko‘rsatkichlari
|
Sopol g‘isht
|
STB 1160
talablari
|
Tekshirish namunalari natijalari
|
|
|
Nominal o‘lchamlar:
|
|
|
|
uzunligi, 250 mm
|
±5
|
|
|
eni, 120 mm
|
±4
|
|
|
qalinligi, 65 (88) mm
|
±3
|
|
|
CHiqib ketgan burchaklar va qovirg‘alar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tashqi ko‘rinish ko‘rsatkichlari
|
Silikat g‘isht
|
STB 1228 talablari
|
Tekshirish namunalari natijalari
|
|
|
Nominal o‘lchamlar:
|
|
|
|
uzunligi, 250 mm
|
±2
|
|
|
eni, 120 mm
|
±2
|
|
|
qalinligi, 65 (88) mm
|
±2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Sopol g‘ishtning nuqsonlari:
Kuydirilmagan ____________________________________________;
Kuydirilgan ______________________________________________;
Dutik ___________________________________________________.
2 -Topshiriq.
G‘ishtning o‘rtacha zichligini aniqlash.
7-jadval
Ko‘rsatkichlar
|
Sopol g‘isht
|
Silikat g‘isht
|
1
|
2
|
3
|
1
|
2
|
3
|
Quritilgan g‘ishtning massasi mqur, g
|
|
|
|
|
|
|
G‘ishtning hajmi V, sm3
|
|
|
|
|
|
|
Quruq g‘ishtning o‘rtacha zichligi ρo‘rt, g/sm3
|
|
|
|
|
|
|
Quruq g‘ishtning o‘rtacha zichligi ρo‘rt , kg/m3
|
|
|
|
|
|
|
O‘rtacha qiymati ρo‘rt, kg/m3
|
|
|
|
|
|
|
Haqiqiy zichlik ρhaq, kg/m3
|
|
|
|
|
|
|
G‘ovaklik, %
|
|
|
|
|
|
|
Xulosalar: _________________________________________________________
________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3 -Topshiriq.
G‘ishtni sovuqbardoshligini prognozlash va suv
shimuvchanligini aniqlash.
8-jadval
Ko‘rsatkichlar
|
Sopol g‘isht
|
Silikat g‘isht
|
|
1
|
2
|
3
|
1
|
2
|
3
|
|
Quruq g‘ishtning massasi mqur, g
|
|
|
|
|
|
|
|
Suvga to‘yingan g‘ishtning massasi msuv, g
|
|
|
|
|
|
|
|
Massa bo‘yicha suv shimuvchanligi Sm, %
|
|
|
|
|
|
|
|
O‘rtacha qiymat Sm, %
|
|
|
|
|
|
|
|
G‘ishtning hajmi V, sm3
|
|
|
|
|
|
|
|
Hajmi bo‘yicha suv shimuvchanligi Sh, %
|
|
|
|
|
|
|
|
O‘rtacha qiymati Sh, %
|
|
|
|
|
|
|
|
Massa bo‘yicha suv shimuvchanlikka qo‘yiladigan talablar, Sm
|
STB 1160
|
STB 1228
|
|
G‘ovaklarni suv bilan to‘yingan koeffitsienti Ksuv
|
|
|
|
|
|
|
G‘ishtni sovuqbardoshligini prognozlash
|
|
|
|
|
|
|
agar Kt_______________, demak
Xulosalar: _________________________________________________________
_______________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4 -Topshiriq.
G‘ishtning turiga ko‘ra devorning qalinligini hisoblash.
δ =
9-jadval
G‘ishtning turi
|
Quruq g‘ishtning o‘rtacha zichligi
ρo‘rt, kg/m3
|
Issiqlik o‘tkazuvchanligi λ, Vt/(m·K)
|
Devor qalinligi uchun talab qilinadigan termik qarshilik,m
|
G‘isht o‘lchamiga qarab, devorning qalinligi bo‘yicha qisqarishi
|
metrda
|
g‘ishtda
|
Sopol g‘isht
|
|
0,52
|
|
|
|
Silikat g‘isht
|
|
0,70
|
|
|
|
Effektli sopol
|
1300
|
0,46
|
|
|
|
Xulosalar: _________________________________________________________
_______________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
