asosan daryo , daryo irmoqlari va erni o‘pirib xarakatlanadi.Uni kuchi
nihoyatda katta bo‘lib, katta-katta tog‘ toshlarini dumalatishi, temir yo‘l
vagonlarini qulatishi mumkin. O‘zbekiston Respublikasini xamma tog‘li
xududlari " sel havfi kuchli zona"larga kiritilgan.Bularga
Toshkent,
Surxondaryo, Namangan viloyatlarini ko‘rsatib o‘tish mumkin. Tog‘li
xududlarda aprel-may oylarida yog‘ingarchilik ko‘p bo‘lganligi sababli sel
olishi ko‘p kuzatiladi. Oxirgi vaqtlarda odamni faoliyati natijasida sel olishi
xavfi kuchayib bormoqda. Bunday xodisalarga tog‘-yon bag‘ridagi daraxtlarni
kesish, tog‘-yon bag‘ridagi podalarni boqish, t og‘-kon
muassasalarida chiqindi
mahsulotlarni noto‘g‘ri joylashtirish, avtomobil' va temir yo‘l qurilishida
portlatish ishlarini ishlarini noto‘g‘ri olib borish, yerga noto‘g‘ri
ishlov berish,
tog‘li xududlarda irrigasiya inshootlarini noto‘g‘ri joylashtirish, sanoat
korxonalari chiiqindilarini o‘simliklarga salbiy ta'sir ko‘rsatishi sabab
bo‘lmoqda . Selga qarshi kurashish ucqun
tuproqni yuza qavatini
mustaxkamlash kerak. Buning uchun daraxtlar ekish lozim. Toqdagi suv
omborlaridan vaqti-vaqti bilan suvni chiqarib turish kerak. Selga qarshi
kurashish uchun yog‘ochlardan suvga qarshi tura oladigan to‘siqlar quriladi.
(damba,platina).
