silindrsimon (b), konussimon (v), bochkasimon (g), ignasimon (d),
maxsus o'ramli (e), roliklarga bo‘linadi.
3
$
-€
E3)~
10.2-rasm .
Dumalash elementlari bir qator, ikki qator va ko‘p qator qilib
joylanishi mumkin. Shuningdek har xil yo'nalishda ta’sir qiladigan
kuchlar uchun har xil podshipniklar ishlatiladi. Masalan, val o ‘qiga tik
ta’sir etuvchi kuchlarni qabul qilish uchun radial podshipniklar,
10.3-
rasm;
val o ‘qiga tik ta ’sir qiluvchi kuchlar uchun tirak podshipniklar,
10.6-rasm\
val o ‘qiga tik hamda val o ‘qi bo‘ylab y o ‘nalgan
kuchlarni
qabul qilish uchun radial-tirak podshipniklar
(10.4, 10.5-rasmlar)
ishlatiladi.
Podshipniklarni bir-biridan ajratish uchun shartli belgilar qabul
qilingan, bu belgilar halqalarning yon tomoniga yozilgan bo‘ladi.
Shartli belgining o'n g tomonidan ikki raqam podshipnik ichki
diametri d ni bildiradi. Bu ichki diametrlar 3mmdan lOmmgacha
b o ig a n d a o ‘zaro Immdan farq qiladi, 20mmgacha 2-3mmdan farq
qiladi (10, 12, 15, 17, 20), d=20—495 mmgacha 5mmdan farq qiladi.
Masalan, 706 podshipnik bo‘lsa, 06x5=30mmga teng bo‘ladi.
10.3-rasm.
10.4-rasm.
10.5-rasm.
10.6-rasm.
185
www.ziyouz.com kutubxonasi
Shartli belgining o 'n g tomondan uchinchi raqam tashqi diametrlar
b o ‘yicha
seriyasini bildiradi, bunda juda yengi! (1), yengil (2), o ‘rta (3).
o g'ir (4) seriyalarga bo‘linadi. Bu seriyalarini ichki diametri bir xil,
tashqi diametrlari bir- biridan katta b o iadi.
Shartli belgining o'n g tomonidan to ‘rtinchi raqam podshipnik
turlarini bildiradi, masalan:
0 - Bir qatorli zoldirli (0 - yozilmaydi)
1 - Ikki qatorli zoldirli sferik podshipniklar
2 - Kalta silindrik rolikii radial podshipniklar
3 - Ikki qatorli rolikii sferik podshipniklar
4 - Bir qatorli ignasimon
rolikii podshipniklar
5 - Bir qatorli maxsus o ‘ramii roliklar
6 - Bir qatorli zoldirli radial-tirak podshipniklar
7 - Konussimon rolikii podshipniklar
8 - Zoldirli tirak, zoldirli tirak-radial podshipniklar
9 - Rolikii tirak, rolikii tirak - radial podshipniklar.
Shartli belgining o ‘ng tomonidan beshinchi
yoki oltinchi raqamlar,
podshipnik tuzilishda o ‘zgartirishlar kiritilganligini bildiradi. Masalan
7208 bunda 5-nchi sot! yozilmagan, demak bu ichki diametri d=40mm
bo‘lgan radial-tirak podshipnik
(10.5-rasm).
Agarda 5-nchi son yozilgan
bo1 Isa, 67208, bunday holda podshipnik tashqi halqasi chiqiqli bo'ladi
(10.7-rasm),
ya'ni podshipnik tuzilishiga o'zgartirish kiritilgan. Shartli
belgining o ‘ng tomonidan ettinchi raqam podshipniklarning eni bo‘yicha
seriyasini bildiradi, masalan 0, 1, 2, 3, 4
va hokazo, bunda 4 eng eni I
hisoblanadi, 0 yozilmaydi.
Shuningdek,
bu
asosiy
sonlardan
tashqari
ayni
sonlarning o'ng va chap tomonlarida q o ‘shimcha sonlar yoki
harflar boMishi mumkin. Bu son va harflar podshipniklarni
tayyorlash jarayonida
maxsus
shartlar
qo'yilganligini
bildiradi.
Podshipniklarda shartli belgining chap tomonida asosiy
sonlardan alohida tire qo'vilib aniqlik darajasi yoziladi.
Podshipniklar 0. 6. 5. 4, 2 aniqlik daraja bilan tayyorlanadi,
bunda 0 normal aniqlik daraja 2-eng yuqori aniqlik daraja.
Yuqorida ko'rilgan 7208 podshipnikning aniqlik darajasi 0
shuning uchun yozilmagan.
^odshipnikbrda shartli belgining o ‘ng
tomonida
asosiy
sonlardan
aionida yoziigan harilar quyidagilarm bildiradi: yu - zangiamaydigan
noMat materiailardan;
x
- halqalari yoki dumalash elementlari uglerod
10.7-
186
www.ziyouz.com kutubxonasi
bilan to ‘yintirilgan po‘lat materiallardan tayyorlangan; R - issiqga
chidamli
materiallardan; s - separator po'lat materiallardan; В -- sepa
rator bronza materialdan; D - separator alyuminiy qorishmalaridan; E -
separator plastmassadan; К - podshipnik konstruktsiyasiga o ‘zgar-
tirishlar kiritilgan; Sh - shovqin chiqmasligi uchun maxsus talablar
qo‘yilgan;
u - aniqlik darajasiga qo‘shimcha taiablar qo'yilgan: t -
toblash jarayoniga hamda qattiqligida maxsus talablar qo'yiigan.
Podshipniklaming shartli ЬеЬдПап: 211 - bir qatorli zoldirli radial
n( jshipnik, diametri yengil seriya - 2, enini seriyasi - 0.
ichki diametri
d = 55mm, aniqlik darajasi 0, (10.3-rasm).
6
- 36209 - zoldirli radial - tirak podshipniklar, diametri yengil
seriya - 2, enini seriyasi 0. ichki diametri d = 45mm, ilashish burchagi a
= 12°, aniqlik darajasi - 6, 10.4 - rasm.
4 - 12210 - kalta silindirsimon rolikli podshipniklar, yengil seriya
- 2, enini seriyasi 0, ichki diametri d = 50mm, tashqi halqasida bir
tomonida chiqiq bo‘lib,
aniqlik darajasi -
4, 10.8-rasm.
4 - 3003124R - j u d a yengil seriyali.
Ikki qatorli rolikli podshipnik, diametri
seriyasi - 1, enini seriyasi-3, ichki diametri
d = 120mm, aniqlik darajasi - 4,
podshipnik detallari issiqqa chidamli po'lat
materiallardan tayyorlangan,
10.10-rasm.
It* I I »
- r — “ ■*
Гщ
19im
